Franciszek Skarbek-Malczewski

Franciszek Skarbek-Malczewski herbu Abdank (ur. 4 października 1754 w Chwalęcinie, zm. 18 kwietnia 1819 w Warszawie) – polski biskup rzymskokatolicki, biskup diecezjalny kujawsko-pomorski w latach 1816–1818, arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego w 1819.

W Rzymie odbył studia teologiczne i w 1783 przyjął święcenia kapłańskie. Był współpracownikiem abp. Michała Jerzego Poniatowskiego. Pełnił funkcję proboszcza w Mokronosie i Pobiedziskach. W 1780 został kanonikiem gnieźnieńskim, w 1790 – wileńskim. W latach 1801–1805 był wikariuszem kapitulnym archidiecezji gnieźnieńskiej. Od 1806 do 1809 był administratorem apostolskim w diecezji poznańskiej.

W 1806 został mianowany przez rząd pruski, a w 1808 przez księcia warszawskiego Fryderyka Augusta biskupem kujawsko-pomorskim. Prekonizowany 4 września 1815, sakrę biskupią przyjął 5 listopada 1815 w Warszawie. Rządy w diecezji objął 1 czerwca 1816. W 1818 był delegatem apostolskim, któremu powierzono zorganizowanie nowego podziału administracyjnego Kościoła w Królestwie Polskim. Przez cara Rosji Aleksandra I został wyznaczony na pierwszego metropolitę warszawskiego (decyzję cara 2 października 1818 zatwierdziła Stolica Apostolska). Rządy w archidiecezji objął 1 stycznia 1819. Otrzymał dla siebie i swoich następców przywilej purpurowych szat biskupich oraz tytuł prymasa Królestwa Polskiego. W marcu 1819 ciężko zachorował.

17 kwietnia 1819 chorego prymasa nakłoniono do podpisania dekretu kasacyjnego (supresyjnego). W dekrecie do likwidacji przeznaczono 25 domów męskich i cztery żeńskie, zaś w trzech żeńskich zarządzono redukcję liczby zakonnic. Dekret był tak sformułowany, że dawał możliwość dokonywania w przyszłości dalszych kasat. Wykonaniem postanowień dekretu i administrowaniem pozyskanymi funduszami miała się zająć Deputacja Spraw Zniesionych Instytutów Duchownych. Likwidacji uległy w większości domy dobrze uposażone, mające znaczny majątek. Ostatecznie do supresji (kasacji) przeznaczono cztery domy kanoników laterańskich – w Lubrańcu, Mstowie, Warszawie i opactwo w Czerwińsku (najlepiej uposażone w diecezji płockiej).

Malczewski zmarł 18 kwietnia 1819. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

W XVIII wieku był członkiem loży wolnomularskiej Świątynia Izis.