Wiktor Józef Mamak
- Geburt:
- 23.03.1902
- Tot:
- 28.04.1963
- Kategorien:
- Ingenieur, Professor, Pädagoge
- Nationalitäten:
- pole
- Friedhof:
- Warschau, Powązki-Friedhof
Wiktor Józef Mamak (ur. 23 marca 1902 w Sowlinach, zm. 28 kwietnia 1963 w Warszawie) – polski inżynier budownictwa wodnego, nauczyciel akademicki, profesor, doktor nauk technicznych, dziekan Wydziału Inżynierii Politechniki Wrocławskiej i Wydziału Budownictwa Wodnego Politechniki Warszawskiej, autor publikacji akademickich w zakresie dróg wodnych i portów.
Dzieciństwo i młodośćUrodził się 23 marca 1902 w Sowlinach (ob. dzielnica Limanowej) jako syn Józefa i Agnieszki z Bednarzów. Pochodził z rodziny o dużych tradycjach ludowych i samorządowych. Kształcił się początkowo w szkole ludowej w Limanowej, następnie w latach 1912–1919 w I Wyższej Szkole Realnej w Krakowie i Tarnowie, gdzie zdał egzamin dojrzałości. Od 1920 studiował na Wydziale Komunikacyjnym (powstałym z Wydziałów: Budownictwa Wodnego oraz Inżynierii Dróg, Kolei i Mostów) Szkoły Politechnicznej, a od 28 czerwca 1921 na Politechnice Lwowskiej. Ze względów materialnych przerywał studia, m.in. w latach 1926–1928 pracował w Powiatowym Zarządzie Drogowym w Limanowej (budowa dwóch mostów żelbetowych i szkoły powszechnej w Sowlinach).
Początki kariery inżynierskiej i naukowejW grudniu 1929 został asystentem prof. dr inż. Maksymiliana Matakiewicza w Katedrze Budownictwa Wodnego Politechniki Lwowskiej. W 1930 otrzymał akademicki stopień inżyniera dróg i mostów. W latach 1931–1933 rozpoczął działalność publikacyjną w „Czasopiśmie Technicznym”. W latach 1934–1939 prowadził praktyczną działalność inżynierską – kierował m.in. budową obwałowań dolnej Wisły i Wdy oraz regulacją rzek w rejonie Grudziądza, Świecia i Chełmna (Osy, Gardenki, Trynki i Wdy). W latach 1937–1939 pełnił także funkcję kierownika referatu wodno-melioracyjnego w trzech powiatach województwa pomorskiego.
Okres II wojny światowejPo wybuchu II wojny światowej zdecydował się na powrót do Lwowa i podjął pracę w Zarządzie Miejskim oraz na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej, którą Sowieci w październiku 1939 przekształcili w Lwowski Instytut Politechniczny. Po śmierci prof. M. Matakiewicza 3 lutego 1940, przejął wykłady z regulacji rzek. Od 1941, podczas niemieckiej okupacji Lwowa, ukrywał się w Stryju i Rzeszowie, pracując w przedsiębiorstwach drogowych. W okresie okupacji brał udział w tajnych referatach naukowych organizowanych we Lwowie przez grono profesorów wyższych uczelni. Od czerwca 1944 ukrywał się w Tarnowie, a następnie w Limanowej.
Okres powojenny Politechnika WrocławskaW lutym 1945, podjął pracę dydaktyczną w Akademii Górniczej (od 1949 AGH) w Krakowie, w maju 1945 wyjechał z I Grupą Kulturalno-Naukową do Wrocławia, gdzie współorganizował Uniwersytet i Politechnikę Wrocławską (PWr). 2 maja 1947 obronił pracę doktorską nt. „Oczyszczanie wód płynących z ropy i jej odpadków rafineryjnych”, otrzymał tytuł doktora nauk technicznych i został adiunktem na Wydziale Budownictwa w Katedrze Budownictwa Wodnego I. W 1948 został zastępcą profesora i niebawem objął kierownictwo Katedry Budownictwa Wodnego II. Nominację na profesora nadzwyczajnego otrzymał 15 marca 1949. We wrześniu 1949 oddziały Wydziału Budownictwa przekształciły się w dwa samodzielne wydziały. Z Oddziału Inżynierii Lądowej i Wodnej powstał Wydział Inżynierii, z Oddziałami: Lądowym i Wodnym. Był pierwszym dziekanem tego nowego wydziału, do 1951. Po rozdzieleniu Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej organizował Wydział Inżynierii Sanitarnej PWr.
Pracownie projektoweOrganizował prace badawcze na uczelni, a w latach 40. i 50. XX w. kierował trzema terenowymi pracowniami projektowymi we Wrocławiu, Katowicach i Ozimku. Pracownicy Spółdzielni Inżynierskiej we Wrocławiu m.in. prowadzili oczyszczanie dróg wodnych Górnej Odry z zatopionego podczas wojny taboru rzecznego oraz odbudowę 24 mostów o konstrukcji stalowej i żelbetowej. Niestety, został zmuszony do likwidacji tych pracowni.
Politechnika WarszawskaW 1952 roku został przeniesiony z Politechniki Wrocławskiej do Warszawy i objął Katedrę Dróg Wodnych i Regulacji Rzek Politechniki Warszawskiej. W latach 1956–1961 był czwartym z kolei i ostatnim dziekanem Wydziału Budownictwa Wodnego. W 1961 roku Wydział został połączony z Wydziałem Inżynierii Sanitarnej, w wyniku czego powstał Wydział Inżynierii Sanitarnej i Wodnej.
Zmarł nagle i przedwcześnie 28 kwietnia 1963 roku w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kw. 204).
Dorobek inżynierski i naukowy
Należał do lwowskiej szkoły regulacji rzek i budowy dróg wodnych, która w okresie przedwojennym lub powojennym odcisnęła swój ślad w Politechnice Warszawskiej, Politechnice Wrocławskiej i Politechnice Gdańskiej. Był kontynuatorem nowatorskiej filozofii w zakresie regulacji rzek polegającej na tym, aby konstrukcje inżynierskie wpisywać w naturalne uwarunkowania koryta rzecznego, uzyskując efekt umacniania ich przez siły przyrody, a nie zwalczania i niszczenia. Dzisiaj powiedzielibyśmy, że z założenia budowle te miały być przyjazne środowisku. Szacował szkody powodziowe, badał m.in. poziomy ruch rumowiska rzecznego na różnych głębokościach osadów dennych. Był promotorem prac doktorskich Romualda Jasiewicza i Janusza Wierzbickiego. Pozostawił po sobie liczne owoce pracy inżynierskiej i badawczej, w tym książki z zakresu budownictwa wodnego: Regulacja rzek (PWN, Wrocław, 1953), Porty rzeczne (PWN, Warszawa, 1957) i Regulacja rzek i potoków (Arkady, Warszawa, 1958). Ta ostatnia pozycja została przetłumaczona na język angielski i wydana w Polsce po angielsku: River Regulation (Arkady, Warszawa, 1964). Publikował także w czasopismach naukowo-technicznych, np. w „Gospodarce Wodnej” i ,,Archiwum Hydrotechniki”.
Wykaz ważniejszych prac ogłoszonych w czasopismach naukowo-technicznych, opracowań i referatów- Rozbudowa badeńskich sił wodnych. Czasopismo Techniczne, Lwów, 1932
- Oczyszczanie wód z ropy i jej odpadków porafineryjnych. Czasopismo Techniczne, Lwów, 1933
- Rozbudowa dróg wodnych jako czynnik rozwoju gospodarczego (przemysłu, rolnictwa i handlu). Echo Gospodarcze, Warszawa, 1938
- Gospodarka wodna w górnej części dorzecza Odry. Gospodarka Wodna, rok VII, nr 3, s. 120–125, 1947
- Rozwój budownictwa wodnego i jego nowe kierunki. Referat w Naukowym Towarzystwie Przyrodniczym Uniwersytetu Wrocławskiego, 1949
- Monografia rz. Dramy i Kłodnicy – wykonana na zlecenie Biura Projektów Przemysłu Hutniczego w Gliwicach, 1950
- Badania hydrologiczne Czarnej Wody (Sobótki) – studium podstawowe dla uregulowania i obwałowania rzeki Odry, Wrocław, 1951
- Statystyka szkód powodziowych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem lat ostatnich. Gospodarka Wodna, rok XIV, nr 4 (89), s. 142-143, 1954 (współautor Z. Tyszka)
- Uwagi na temat rozwiązania zagadnienia Wisły. Gospodarka Wodna, rok XV, nr 1, s. 10–14, 1955
- Zagadnienie strat powodziowych. Archiwum Hydrotechniki, t. II, z. 1, s. 67-83, 1955
Członkostwo
Był członkiem Komitetu Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk, długoletnim członkiem Rady Naukowej Instytutu Budownictwa Wodnego PAN w Gdańsku oraz dożywotnim członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Kongresów Żeglugi (PIANC) w Brukseli, a w latach 1935-1939 członkiem Polskiego Związku Inżynierów Budowlanych w Toruniu. Współpracował z Zespołem Budownictwa Wodnego w Komisji Programowej Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.
Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1956)
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
Ursache: wikipedia.org
Keine Orte
Keine Termine gesetzt