Jan Świdziński

Jan Świdziński (ur. 23 maja 1923 w Bydgoszczy, zm. 9 lutego 2014 w Warszawie) – polski artysta współczesny, artysta intermedialny, twórca sztuki kontekstualnej, performer, krytyk sztuki i filozof.

Podczas wojny Jan Świdziński studiował w tajnym nauczaniu architekturę na Politechnice Warszawskiej i uczęszczał na zajęcia baletowe w szkole Leona Wójcikowskiego. Po wojnie studiował na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie, gdzie obronił dyplom w 1952 roku. Początkowo zajmował się malarstwem, grafiką, architekturą i tańcem. Studiował logikę formalną i struktury językowe. Zajmował się zagadnieniem komunikacji i informacji, sztuką jako praktyką społeczną (sztuka jako działanie stymulujące nową rzeczywistość). Od 1974 uprawiał sztukę performance.

W 1976 wydał manifest "Sztuka jako sztuka kontekstualna" (Wyd. Selem Galerie S. Petri, Lund, Szwecja). Autor wydanych za granicą książek: "Art as Contextual Art" (Lund, Szwecja 1976), "Art, Society and Self-consciousness" (Calgary, Kanada 1979), "Freedom and Limitation - The Anatomy of Post-modernism" (Calgary, Kanada 1987), "Quotations on Contextual Art" (Eindhoven, Holandia 1988), "L'Art et son Contexte" (Québec, Kanada 2005). Wydane w Polsce: "Sztuka jako sztuka kontekstualna" (także po ang. Warszawa 1977). Wystawiał m.in. w: De Appel Gallery w Amsterdamie, Malmö Museum, Centro Internationale Multimedia w Salerno. Wykładał w École nationale supérieure des beaux-arts w Paryżu, Université du Québec w Montrealu, New York University w Nowym Jorku, l'École Sociologique Interrogative w Paryżu, University of Calgary w Calgary, i Vancouver University w Vancouver.

Jako artysta był uczestnikiem wielu międzynarodowych festiwali sztuki performance na całym świecie. W 1989 roku Jan Świdziński został wybrany prezesem Stowarzyszenia Sztuk Innych (SASI). W 1997 roku zorganizował międzynarodową konferencję z udziałem artystów i teoretyków w Galerii Remont Sztuka jako działanie w kontekście rzeczywistości. W 1990 zorganizował w Łucznicy Międzynarodowy Festiwal Interscop. W latach 90. organizował Międzynarodowy Festiwal Sztuki Performance "Real Time - Story Telling" w Sopocie (1991) i Lublinie (1993). Od 1999 był też kuratorem i Prezydentem Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Akcji INTERAKCJE w Piotrkowie Trybunalskim. W maju 2005 roku Jan Świdziński otrzymał Order Polonia Restituta za wkład w rozwój i promowanie kultury Polskiej w kraju i za granicą.

W 2005 roku MCSW „Elektrownia" w Radomiu zorganizowało sympozjum poświęcone koncepcji Jana Świdzińskiego i wydało jego książkę Sztuka i jej kontekst, pierwotnie wydaną po francusku przez ośrodek Le Lieu w Quebec w Kanadzie.

W 2010 roku w CSW Zamek Ujazdowski prezentowana była wystawa Jana Świdzińskiego W moim kontekście. Wybrane działania z fotografią i tekstem. W tym samym roku, w rozbudowanej wersji i uzupełniona o sympozjum teoretyczne, przedstawiona została w Galerii Labirynt w Lublinie. W 2010 roku w TVP Kultura emitowany był film Piotra Weycherta dokumentujący spotkanie Jana Świdzińskiego z Josephem Kossuthem w Rzymie (w lipcu 2008 roku), była to kontynuacja polemik Świdzińskiego z Kossuthem zapoczątkowanych w latach 70. Nowy film Piotra Weycherta Jan Świdziński. W kontekście sztuki prezentowała w ramach Warsaw Gallery Weekend w ubiegłym roku Fundacja Arton.