Alojzy Józekowski

Alojzy Paweł Józekowski (również Alojzy Józek-Józekowski) pseud. „Sadyba” (ur. 21 grudnia 1920 w Lewinie Brzeskim, zm. 18 listopada 2014 w Warszawie) – żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, major łączności, po szkoleniu dla cichociemnych w Wielkiej Brytanii.

Alojzy Józekowski był synem Pawła Józka, kolejarza, i Aurelii z domu Zientek. Uczył się w szkole powszechnej w Wodzisławiu Śląskim i w gimnazjum polskim w Rybniku i w Żorach. Działał w harcerstwie uzyskując stopień ćwika.

We wrześniu 1939 roku walczył w składzie 73 pp w okolicach Sosnowca i Jędrzejowa. Przekroczył granicę polsko-węgierską i został internowany na Węgrzech. Po kilku tygodniach udało mu się zbiec i przez Włochy przedstał się w grudniu 1939 roku do Francji, gdzie został skierowany do tworzącego się Wojska Polskiego. Uczył się również w szkole podchorążych. W czerwcu 1940 roku został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie przydzielono go do jednej z polskich jednostek wojskowych. Zgłosił się do służby w kraju.

Po przeszkoleniu konspiracyjnym w wywiadzie został zaprzysiężony na początku 1944 roku i przeniesiony do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, a następnie do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Do przerzucenia do Polski jednak nie doszło.

Po zakończeniu wojny Józekowski rozpoczął studia w Rzymie, które kontynuował w Anglii, ale ich nie ukończył. Wrócił do Polski. Studiował kierunki ekonomiczne, najpierw w Gdyni, potem w Katowicach. Pracował na Śląsku w kilku przedsiębiorstwach związanych z branżą górniczą i metalową. Po przeniesieniu się do Warszawy pracował w Ministerstwie Przemysłu Ciężkiego. Był autorem szeregu opracowań dotyczących produkcji żelaza, stali i metali kolorowych. Przeszedł na emeryturę w 1982 roku. Mieszkał w Warszawie.

Alojzy Józekowski był członkiem założycielem Towarzystwa Przyjaciół Śląska. W 2008 roku wystąpił w filmie „My, cichociemni. Głosy żyjących”. Aktywnie działał w organizacjach kombatanckich. Uczestniczył w organizowanych przez Jednostkę Wojskową GROM im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej dorocznych Zjazdach Cichociemnych w Warszawie.

Zmarł 18 listopada 2014 roku.

Kontrowersja

Alojzy Józekowski zgłosił się do służby w kraju, przeszedł szkolenie dla cichociemnych i przez 3 miesiące oczekiwał na zrzut do Polski we włoskiej bazie przerzutowej Laureto di Fasano koło Brindisi w południowych Włoszech (zaprzyjaźnił się tam z Sue Ryder). Jednak do przerzucenia Józekowskiego do kraju nie doszło. Przez to nie został on zaliczony do cichociemnych przez autorów monografii o cichociemnych (Tucholski, Tochman), którzy ustalili liczbę 316 spadochroniarzy, którzy skoczyli do Polski. Jednak przez niektórych historyków Józekowski uznawany jest za cichociemnego, gdyż ukończył szkolenie i został zakwalifikowany do skoku. Ogółem przeszkolono 606 osób, a do przerzutu zakwalifikowano łącznie 579 żołnierzy i kurierów. 316 żołnierzy uznawanych jest za cichociemnych.