Stanisław Chaciński

Stanisław Ryszard "Rysiek" Chaciński (ur. 3 kwietnia 1936 w Sokołowie Podlaskim, zm. 12 października 1990 w Opolu) – poeta, prozaik, reportażysta. Pseudonimy: Chat, Chata, Jerzy Jordan, Stacha.

Pierworodny syn Franciszka Chacińskiego i Janiny z domu Mincberger vel Zaborowska. Wychowywał się z dwiema młodszymi siostrami - Joanna Krystyna (ur. 1942) oraz Ewa (ur. 1948). Od urodzenia mieszkał w Sokołowie Podlaskim przy ul. Wyspiańskiego 19, następnie od 15.05.1944 w Piastowie k. Warszawy przy ul. Kościuszki 1, później w Radomiu przy ul. Żeromskiego 48. Po zakończeniu wojny mieszkał w Szczecinie przy ul. Konopnickiej 37, następnie w lutym 1950 wraz z rodziną przeprowadza się do Wrocławia - tu uczył się w V Liceum Ogólnokształcącym.

Debiutował dnia 06.12.1953 jako siedemnastolatek na łamach Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego wierszami "Na Tumskim Ostrowiu" oraz "Odlot ptaków" (WTK nr 15), następnie jako reportażysta utworem "Tęczowy świat" (WTK nr 17).

W roku 1953 był członkiem Koła Młodych Pisarzy przy Oddziale Wrocławskim Związku Literatów Polskich, podejmuje też działania w ramach Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy. Współpraca z WTK trwa do roku 1955, publikuje w tym czasie wiersze, opowiadania i reportaże.

W roku 1956 zostaje jednym z założycieli i liderów Wrocławskiej Grupy Artystycznej "Dlaczego Nie" w której działa do 1957 r.

Także w 1956 r. zawiera związek małżeński z Małgorzatą Ewą Jezierską (ur. 25.08.1937, zm. 20.12.1997) oraz rozpoczyna zasadniczą służbę wojskową w charakterze korespondenta redakcji "Żołnierza Ludu". Owocami małżeństwa były dzieci - Artur Jan (ur. 11.03.1956, zm. 15.07.1957, Jordan Jerzy (ur. 13.03.1960, zm. 11.07.1982) oraz Mariola (ur. 1957). Związek ten zakończył się rozwodem w roku 1973.

W latach 1960-1976 publikuje w miesięczniku Odra, równocześnie w "Agora" - lata 1966-1968 oraz "Poezja" - lata 1967-1972. Dnia 13.05.1962 zajmuje IV miejsce w Turnieju Jednego Wiersza II Kłodzkiej Wiosny Poetyckiej.

Od 1968 członek Związku Literatów Polskich.

Do roku 1975 zamieszkuje we Wrocławiu, następnie przeprowadził się do Opola, gdzie zostaje pracownikiem miesięcznika "Opole" jako reportażysta, by od 1983r pełnić funkcję kierownika działu prozy. W miesięczniku tym zamieszcza swoje reportaże, wiersze i opowiadania, w tym cykl reportaży z dwumiesięcznej podróży po Wietnamie, którą odbył w 1981 r. (Opole 1982, nr 1-3 i 6). Od roku 1983 publikuje tu też stały felieton pt. "Spod paragrafu" który podpisuje pseudonimem "Jerzy Jordan". Pseudonimem tym w oczywisty sposób nawiązuje do zmarłego rok wcześniej syna.

W 1977 r. zawiera związek małżeński z Janiną Kozioł. Rok później zostaje członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W roku 1981 uczestniczył w tworzeniu Klubu Inteligencji Twórczej "Pierwsze Pokolenie" w Opolu. Drugie małżeństwo kończy się rozwodem w 1985r, a jego owocem jest córka Magdalena Janina (ur. 1979), której zadedykował swój ostatni tom wierszy - "Conocne".

Od roku 1986 pełni funkcję członka zarządu Oddziału Opolskiego Związku Literatów Polskich.

Pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu, pole nr 15A. Jego nekrolog ukazał się w miesięczniku "Opole" nr 1990 7/10 19, dzienniku regionalnym "Trybuna Opolska" nr 242 (12 107), dzienniku dolnośląskim "Słowo Polskie" nr 246 (13 406). Epitafium publikuje Harry Duda w "Trybunie Opolskiej" nr 245 (12 110).

Według publikacji dziennika "Rzeczpospolita" (wydanej przy współpracy z IPN) Stanisław Chaciński zaliczany był do grupy informatorów Służby Bezpieczeństwa.

Publikacje

• Tematy [wiersze], Związek Literatów Polskich, Wrocław 1957, Arkusz poetycki wyd. "Sygnały" nr 5, str. 16
• Dochodzenie do gruszki [wiersze] , Ossolineum, Wrocław 1962, str. 59
• Poza tamto [wiersze] , Ossolineum, Wrocław 1967, str. 52
• Jest jak jest. [opowiadania], Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968, str. 126
• Pseudonim Norwid. , Odra 1969 nr 1
• Kilku, ten sam. [wiersze], Ossolineum, Wrocław 1969, str. 45
• Siedem zdarzeń różnych. [reportaże], Ossolineum, Wrocław 1973, str. 194
• Ciuciubabka [powieść], Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973, str. 162
• Wniebogłosy [wiersze], Ossolineum, Wrocław 1973, str. 51
• Złote Koło toczy się czarno [reportaż], Miesięcznik Literacki 1974 nr 8, strony 110-118
• Wiersze wybrane, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1981, str. 127
• Bieda za milion [artykuł krytyczny], "Opole", 1981
• Gorące do czerwoności, Opole R. 17: 1986 nr 6 strony 4-6,
• Jednakowo odległe (Opolu). [wiersz], Pismo Literacko-Artystyczne 1988 1 str. 44
• Przez rozbite okulary (Opolu zapis drugi). [wiersz], Pismo Literacko-Artystyczne 1988 1 str.44 oraz Opole 1988 12 str.14
• Notatki dla zjawy. [wiersz], Opole 1988 12 str.14
• Coraz bliżej a nie ma gdzie się schować gdzie uciec. [wiersz], Pismo Literacko-Artystyczne 1988 1 str. 45
• Pretensja o broń. [wiersz], Pismo Literacko-Artystyczne 1988 1 str. 45
• Akompaniament Magduśce w urodziny szóste. [wiersz], Opole 1988 12 str. 14
• Album. [wiersz], Opole 1988 12 str. 14
• Opowieści z nocności czyli sny do ujawnienia z tego cyklu: Budulec. Epilog. Panna Młoda. Zaloty wokół nadziei.. [proza], Opole 1988 12 str. 14
• Siedem lat zabijania. [teksty paraliterackie], Opole 1989 nr 1 str. 8-9
• Nowy adres: krajobraz popielnikowy... [wiersz], Opole 1989 nr 2 str. 25
• Lament uwędzonego. [teksty paraliterackie], Opole 1989 nr 4 str. 8-9, 18
• Wywoływanie ducha teatru [recenzja], Opole, 1989 nr 4 str. 23
• Ostatnia wizyta wróbli... [wiersz], Trybuna Opolska 1989 117 str. 4
• Porozmawianie z Magduśką w urodziny dziewiąte. [wiersz], Trybuna Opolska 1989 209 str. 4
• Czuwali i pałowali [proza], Opole 1990 1, str. 12-13
• Conocne [wiersze], Wers, Opole 1990, wyd. 1, str. 36

Chronologia wierszy

Numeracja przy utworach mówi o kolejności prac nad tekstami (numeracja własna autora) 1953r.

• (1) Na Ostrowiu Tumskim
• (2) Odlot Ptaków

1954r.

• (3) Złota rzeka pieśni
• (4) Imię
• (5) Serenada
• (6) Trzecia zmiana
• (7) Burza
• (8) O życie)
• (9) Pejzaż odległy
• (10) Gwiazda na molo
• (11/11) Gdańsk

1955r.

• (12) Straszny wiersz
• (13) Smutne miasto
• (14) Kolumbowie
• (15) Podróż cisz
• (16) Senność
• (17) Tworzenie
• (18) Yeti
• (19) Michał Kajka
• (20) Noc w leśniczówce
• (21) Piosenka
• (22) Jakaś uliczka
• (23/3) Złota rzeka pieśni
• (23) Dziecko i poeta
• (24) Skarga
• (26/25) Z listów do Małgorzaty

1956r.

• (26) Matka
• (27) Czekając na wyrok
• (28) Piękno życia
• (29) Ballada o rdzewiejącej krwi
• (30) Jak przemija miłość
• (32/31) Wróżba

1957r.

• (32) Zadumanie
• (34/15) Podróż Cisz
• (35/27) Czekając na wyrok
• (33) Znaleziona w dole powieszonych
• (37/28) Piękno życia
• (38/26) Matka
• (39/17) Tworzenie
• (34) Czegoś brak
• (35) Wiersz o ciotce
• (36) Podróż
• (43/24) Skarga
• (37) Na świat
• (38) Kim jesteś
• (39) Ten moment
• (40) Przez śnieg
• (41) Studium mojego domu
• (42) Fotografia aktualna
• (43) Kompozycja
• (44) Motyl niepotrzebny
• (45) Las droga i ci którzy idą
• (46) Niewidomy widzę ją
• (47) Ballada
• (48) Pięć płatków bzu
• (49) Dzień zwyczajny
• (50) Kiedy słońce zachodzi
• (58/29) Ballada o rdzewiejącej krwi
• (51) Okaryna i obłok
• (60/41) Studium mojego domu
• (52) Kłodzko z rynku
• (62/40) Przez śnieg
• (53) Żołnierz i słowa
• (54) po co
• (55) akt
• (56) zwierzęta i ludzie w zoo
• (57) jak odchodziła
• (58) przemarsz
• (59) dwudziesta czwarta godzina służby
• (70/55) akt
• (60) brak ziemi
• (72/61) wcielenia

1958r.

• (73/54) po co (wo zu)
• (62) erotyczna pantomima
• (63) obudź mnie
• (64) kontemplacja deski w podłodze
• (65) dochodzenie do gruszki
• (78/66) w chwili olśnienia

1959r.

• (67) wstępowanie do pałacu cebuli
• (80/68) uwaga na temat parzenia raka

1960r.

• (69) na plaży
• (82/44) motyl niepotrzebny
• (70) erotyk spełniony
• (71) nawet mój but
• (72) wstępowanie do pałacu cebuli
• (86/72) wstępowanie do pałacu cebuli
• (73) Kłodzko w pionie
• (74) opisanie płonącej świecy
• (89/19) Michał Kajka

1961r.

• (90/72) wstępowanie do pałacu cebuli
• (91/73) Kłodzko w pionie
• (75) urzędniczki
• (93/52) Kłodzko z rynku
• (76) Gauguin
• (95/63) obudź mnie
• (96/75) urzędniczki
• (97/41) studium mego domu

1962r.

Rękopisy

W zbiorach rękopisów akcesyjnych Zakładu Narodowego im. Ossolińskich znajdują się następujące pozycje:

1. Akc. 248/70. Stanisław Chaciński: Utwory wierszem i prozą. Zał. list T. Karpowicza do S. Chacińskiego. K. 82.
2. Akc. 161/94. Papiery Stanisława Chacińskiego. Wniebogłosy. Zbiór wierszy. Autograf, maszynopis. Teczka 1.
3. Akc. 162/94. Papiery Stanisława Chacińskiego. Reportaże do „Trybuny Opolskiej” i „Siedem zdarzeń różnych”. Teczek 3.
4. Akc. 165/94. Papiery Stanisława Chacińskiego. Materiały różne (dot. pobytu w Wietnamie i wiersze różnych autorów). Teczka 1.
5. Akc. 39/04. Listy Stanisława Chacińskiego do Antoniego Kuczyńskiego. Sztuk 4.