Maria Czapska

Maria Dorota Leopoldyna Czapska herbu Leliwa, pseud.: Dorota Obuchowicz, Maria Strzałkowska, Dorota Thun (właściwie: hrabianka Hutten-Czapska, przydomku ani tytułu nie używała, ur. 6 lutego 1894, Praga, zm. 11 czerwca 1981, Maisons-Laffitte k. Paryża) – polska historyk literatury, eseistka, autorka wspomnień, siostra Józefa Czapskiego, wnuczka Emeryka Hutten-Czapskiego.

Pochodziła z najzamożniejszej gałęzi rodu Czapskich, która posiadała olbrzymie, odziedziczone po Radziwiłłach latyfundia w okolicy Mińska Litewskiego i na Wołyniu. W roku 1892 odwiedził tych swych kuzynów pruski polityk Bogdan Hutten-Czapski i opisał ich życie następująco (tłum. z niemieckiego):„zamek był pełen lokajów, w stajniach stały konie najszlachetniejszej rasy, liczni kucharze przygotowywali wystawne obiady. Drobniejsza szlachta z okolic zbierała się tam jak na jakimś dworze. Podobnie musiały wyglądać stosunki w rezydencjach polskich magnatów XVIII stulecia”.

W latach 1925–1930 Maria Czapska przebywała w Paryżu jako stypendystka, zbierając materiały do swej biografii Adama Mickiewicza (La vie de Mickiewicz, 1931). Po powrocie do kraju umieszczała różne artykuły i recenzje literackie w ważniejszych periodykach i gazetach i współpracowała z Polskim Słownikiem Biograficznym, gdzie umieściła m.in. wiele biogramów dotyczących swej rodziny, np. Józefa Napoleona Czapskiego.

W czasie okupacji niemieckiej działała m.in. w organizacji Żegota, pomagającej Żydom[1]. W roku 1945 przedostała się przez zieloną granicę do Francji, gdzie pozostała do końca życia[1]. Od roku 1947 do końca życia działała i publikowała w Kulturze i mieszkała w siedzibie "Kultury" w Maisons-Laffitte, gdzie też zmarła[1].

Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie[2].

Prace Marii Czapskiej

• La vie de Mickiewicz, Paris 1931
• Ludwika Śniadecka, Kraków 1938
• Szkice mickiewiczowskie, London 1963
• Dwugłos wspomnień (pisane z bratem), London 1965
• Europa w rodzinie, Paris 1970
• Czas odmieniony, Paris 1978
• Gwiazda Dawida, London 1975
• Polacy w ZSRR (1939-1942) (antologia), Paris 1963
• Ostatnie odwiedziny i inne szkice, Warszawa 2006