Mikołaj Siemion

Mikołaj Siemion (ur. 8 sierpnia 1891 w Ratoszynie, zm. 28 października 1942 w Oświęcimiu) – polski nauczyciel i kierownik szkoły powszechnej w Krzczonowie, legionista, członek konspiracji pod okupacją niemiecką. Aresztowany przez Niemców 30 lipca 1941, postrzelony podczas próby ucieczki. Torturowany na Zamku Lubelskim, rozstrzelany w KL Auschwitz 28 października 1942, więzień nr 19846. Jego synami byli Maksymilian Siemion, Bogusław Siemion, Lucjan Siemion, Leszek Siemion, Wojciech Siemion (znany aktor), Stanisław Siemion oraz Ignacy Zenon Siemion.

Urodził się na Lubelszczyźnie, we wsi Ratoszyn w 1891 r. w rodzinie z tradycjami niepodległościowymi. Wiadomo bowiem, że jego pradziadek walczył w powstaniu styczniowym, za co zapłacił życiem, powieszony przez Kozaków. W młodości Mikołaj był również zaangażowany w propolską działalność. Zamieszany w udział w zamachu na lubelskiego szefa policji carskiej, w wieku 20 lat był zmuszony uciekać do USA, aby uniknąć aresztowania.

Z emigracji powrócił szybko na wieść o wybuchu wojny i tworzonych przez Piłsudskiego Legionach Polskich. Wracając dotarł do miejscowości Kęty, do stacjonującej tam I Brygady, niedługo po jej walkach pod Łówczówkiem. Na front wyruszył 28 lutego 1915 r. i walczył do końca 24 października tego roku z I pułkiem, I baonu, II kompanii I Brygady. Jego udział w walkach przerwała choroba, którą przechodził najpierw w szpitalu we Włodzimierzu Wołyńskim, później w Rzeszowie i Wiedniu.

Szpital opuścił w marcu 1916 r. Osiedlił się w Lublinie, w którym podjął się pracy organizacyjnej w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Wkrótce poznał nauczycielkę Apolonię Urban, z którą 6 września tego samego roku wziął ślub w Ratoszynie. W kolejnym roku we wsi Majdan Radliński objął posadę nauczyciela.

W 1920 r. po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej mianowano go komendantem Związku Obrońców Ojczyzny na powiat Janów Lubelski. Zadaniem tej jednostki było przeprowadzanie działań dywersyjnych i wywiadowczych na tyłach wroga. W październiku 1920 r. po skończonych walkach powrócił do pracy w oświacie. W następnym roku przeniósł się z rodziną do wsi Krzczonów. Jako uczestnik walk niepodległościowych w czasie I wojny światowej, otrzymał tam odpłatnie działkę ziemi z rozparcelowanego majątku. W miejscowej szkole objął posadę kierownika szkoły powszechnej. Działalność polityczną kontynuował w kilku organizacjach: Polskim Stronnictwie Ludowym "Wyzwolenie", jako członek Zarządu POW, członek Zarządu Okręgu Związku Legionistów Polskich i członek Zarządu Powiatowego BBWR.

W latach 20. ukończył w Warszawie wyższy kurs nauczycielski. Praca nauczyciela i kierownika szkoły stanowiła dla niego również zadanie patriotyczne, zdawał sobie bowiem sprawę z wagi kształcenia dzieci i młodzieży dla nowo powstałego państwa polskiego, o czym pisał w prowadzonych przez siebie zapiskach. Za jego kadencji szkole w Krzczonowie nadano w 1924 r. sztandar i imię Stanisława Staszica. Wykończono też budynek "nowej szkoły", w 1937 roku położono kamień węgielny pod budowę kolejnego budynku oraz zaczęto gromadzić materiał na budowę Uniwersytetu Ludowego.

5 czerwca 2010 r. Gimnazjum w Krzczonowie nadano imię Mikołaja Siemiona.