Benedykt Jerzy Dorys

Benedykt Jerzy Dorys (ur. jako Rotenberg 25 maja 1901 w Kaliszu, zm. 19 września 1990 w Warszawie) – polski fotografik, współzałożyciel Związku Polskich Artystów Fotografików - legitymacja nr 10. W 1968 r. otrzymał tytuł Honoraire Excellence FIAP (HonEFIAP).

Amatorsko fotografował od roku 1914. W latach 1918-22 uczęszczał do średniej szkoły muzycznej w Kaliszu. W roku 1920 uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

W 1928 r. zadebiutował na pierwszym Międzynarodowym Salonie Fotografii Artystycznej w Warszawie. Rok później zdecydował się zostać zawodowym fotografikiem i otworzył Atelier Fotografii Artystycznej, najpopularniejsze atelier portretowe w stolicy, odwiedzane przez wiele wybitnych osobistości tamtych czasów, wykonał też wiele zdjęć dla potrzeb reklamy oraz aktów. Znany ze stosowania techniki wielobarwnych przetłoków. Serię zdjęć jego autorstwa, przedstawiających przedwojenne życie Kazimierza nad Wisłą, uznaje się za pierwszy polski reportaż fotograficzny.

Swój zakład fotograficzny w Alejach Jerozolimskich 41 w Warszawie prowadził do 1939 roku. W następnym roku trafił do getta, gdzie objął zakład przy ulicy Chłodnej 16, a po zmianie granic getta – przy Elektoralnej. Z getta uciekł w roku 1942 i wspólnie z przedwojenną służącą do wybuchu Powstania Warszawskiego ukrywał się w Warszawie – najpierw w domu przedwojennego pracownika przy ul. Promenada, następnie m.in. u Boguckich, Kazimierza Wiłkomirskiego oraz Czesława Olszewskiego. Podczas II wojny światowej zmienił nazwisko z Rotenberg na Dorys.

W 1946 r. otworzył zakład fotograficzny przy ulicy Nowy Świat 29 w Warszawie, działający do połowy lat 80. Pracując w nim stworzył kolekcję portretów wybitnych przedstawicieli kultury i nauki polskiej.

Działał m.in. w: Polskim Towarzystwie Miłośników Fotografii, Związku Polskich Artystów Fotografików, Warszawskim Towarzystwie Fotograficznym, Sekcji Fotograficznej ZAIKS.

Wystawy indywidualne (wybór)

• "Fotografia" - Polskie Towarzystwo Fotograficzne, Warszawa (1929)
• "Benedykt Jerzy Dorys" - Galeria Kordegarda, Warszawa a nastęnie inne miasta w Polsce (1960)
• "Retrospektywna wystawa fotografii Benedykta Jerzego Dorysa 1926-1960" - BWA Lublin (1961)
• "Retrospektywna wystawa fotografii Benedykta Jerzego Dorysa 1926-1960" - Galeria ZPAF, Warszawa a następnie inne miasta w Polsce (1974)
• "Twórcy kultury i sztuki" - Galeria ZPAF-PSP, Warszawa (1974)
• "Aktorzy i moda lat trzydziestych" - Stara Galeria ZPAF, Warszawa (1974)
• "Kazimierz nad Wisłą" - Stara Galeria ZPAF, Warszawa (1977)
• "Kazimierz nad Wisłą w latach 1931-32" - Muzeum w Kazimierzu Dolnym (1983)
• "Benedykt Jerzy Dorys" - Stara Galeria Fotografii ZPAF, Warszawa (1994)

Wystawy zbiorowe (wybór)

Benedykt Jerzy Dorys od 1926 roku uczestniczył w ponad 100 wystawachzbiorowych w kraju i za granicą, m.in.:

• "Polska fotografia artystyczna od 1939r." - Muzeum Narodowe, Wrocław (1977)
• "Polski portret 1840-1939" - Galeria UPAP, Warszawa (1978)
• "Polska Fotografia 1839-1979" - International Center of Photography, Nowy Jork, USA (1979)
• "Polska Fotografia 1839-1979" - Galeria Zachęta, Warszawa; Muzeum Sztuki, Łódź; Londyn, Anglia; Centre Georges Pompidou, Paryż, Francja (1980)
• "Sztuka reportażu" - Muzeum Nrodowe, Wrocław; Muzeum Sztuki, Łódź (1980)

Nagrody i odznaczenia

• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1960, 1973, 1975)
• Medal im. Jana Bułhaka (1976)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
• Złoty Krzyż Zasługi (1955)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
• Medal XXX-lecia PRL (1974)
• Odznaka "Zasłużony Działacz Kultury" (1978)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(1980)
• "Srebrny Ryngraf" ZPAF z okazji 35-lecia pracy artystycznej (1960)
• Złoty Medal ZPAF w 50 rocznicę pracy twórczej (1974)
• Medal Pamiątkowy ZAIKS (1978)