Jan Rybowicz

Jan Rybowicz (ur. 26 maja 1949 w Koźlu na Opolszczyźnie, zm. 21 października 1990 w Lisiej Górze) – polski poeta, prozaik. Prawie całe życie spędził w Lisiej Górze.

Debiutował w 1976 r. na łamach Gazety Południowej wierszem Wyobraźnia. Debiut prozatorski to opowiadanie pt. Jak zostałem pisarzem opublikowane w Miesięczniku Literackim Młodych Nowy Wyraz.

Autor tomów opowiadań: "Samokontrola i inne opowiadania" (Warszawa 1980), "Inne opowiadania" (Kraków 1985), "Wiocha Chodaków" (Warszawa 1986), "Czekając na Becketta" (Łódź 1991), oraz trzech tomów wierszy: "Być może to" (Warszawa 1980), "Wiersze" (Kraków 1986) i "O kay" (Warszawa 1990).

Utwory Rybowicza - za jego życia i po śmierci - były drukowane zarówno w gazetach, jak też czasopismach literackich takich, jak: Miesięcznik Literacki Młodych Nowy wyraz (2/1979), Życie literackie (2-3/1990), Kresy (7/1991), Krzywe Koło Literatury (10/1991), Kultura, Okolice, Osnowa, Pismo, Poezja, Profile, Radar (28/1985), Tak i nie, Tygodnik kulturalny, Klimaty (2/2001), Intuicje przydrożne (2(7)2004).

Zmarł 21 października 1990 roku w Lisiej Górze.

W 2004 roku Rybowicz został jednym z laureatów w plebiscycie 25-lecia tygodnika TEMI (Tarnów) w kategorii "Ludzie kultury".

Twórczość

• Być pisarzem [J. Rybowicz: Samokontrola i inne opowiadania] - Leszek Bugajski, Strategia ślimaka. Szkice krytyczne (1988)
• Światełko w tunelu (o tomiku O kay) - Leszek Żuliński, Literatura 6(1991), s.61
• Ta straszna wrażliwość - Józef Baran, Regiony 3(1991), s.137-139
• Za szybko - Tadeusz Olszewski, Nowe Książki 2/3(1992), s. 58-61
• Ostatnia szuflada Janka Rybowicza - Wiesław Setlak, FRAZA 2(1992), s.90-92, WSP Rzeszów 1992
• To dla mnie właśnie ta kobieta i ta róża [Jan Rybowicz] - Jan Marx, Legendarni i tragiczni. Eseje o polskich poetach przeklętych (cz.1 - 1993, 1996, 1998, cz.2 - 2002)
• Nad rzeką życia. Śladami Jana Rybowicza - Marcin Kozłowski, KLIMATY. Miesięcznik Kulturalno-Społeczny 2(2001), VERS - Busko-Zdrój 2001
• Gdy odpowiedź tajemnicą. Esej symptonalny na phonos i logos, brzmienie i sens - Małgorzata Klisowska, Aspekty Filozoficzno – Prozatorskie, kwartalnik nr (33-36)/(37-40), styczeń 2010 - grudzień 2011, s.111-117 (cz.1); Aspekty Filozoficzno – Prozatorskie, kwartalnik nr (41-43)/(44-47), styczeń 2012 - wrzesień 2013, s.183-187 (cz.2).

• Poezja 7/9(1990), s. 88
• Intuicje przydrożne. KULTURA - LITERATURA - POLSKA 2(7)2004, Tarnów 2004

Wiersze Rybowicza były i są wydawane w języku rosyjskim.

Do 2006 r. ukazały się:

• w 1990 - zbiór prozy pt. Wyjście z ciemności:

Vykhod iz t'my. Rasskazy, Raduga Moskva 1990;

• w 1992 - wybór utworów w zbiorze pt. Kraj Na Opak;

Strana naoborot. Stikhotvorenija i proza. 1976-1990, Wahazar Moskva 1992

• w 2005 - wybór wierszy (wyd. polsko-rosyjskie) pt. Dobra wiadomość.

Dobra wiadomość - charoszaja nowost, wyd. A.Marszałek - Wahazar 2005

Wyśpiewać poezję

Wiersze Rybowicza z muzyką Krzysztofa Myszkowskiego znalazły się m.in. na płytach:

• Starego Dobrego Małżeństwa:
  • Jednoczas (28 III 2008)
  • Tabletki ze słów (17 XI 2006)
  • Odwet pozorów (2009)
• zespołu The Gruz Brothers Band:
  • Dymi mi z czachy (2005)
  • Live Biała gorączka (2006)

Płyta Tabletki ze słów została nominowana do nagrody SuperJedynki 2007 w kategorii Piosenka Literacka.

2 czerwca 2007 w Gminnym Domu Kultury "Lisia Góra" (Śmigno, gmina Lisia Góra) odbył się koncert Starego Dobrego Małżeństwa, na którym artyści zaśpiewali utwory do wierszy Jana Rybowicza, poeta Józef Baran przeczytał swoje wspomnienia, a Teatr "Nie Teraz" przedstawił krótką sztukę na motywach twórczości Rybowicza. Fragmenty koncertu, wraz z opowieścią o Janie Rybowiczu i reportażem z Lisiej Góry zostały zamieszczone na DVD albumu Starego Dobrego Małżeństwa "Jednoczas".

Po raz drugi impreza odbyła się 31 maja 2008. Poza Starym Dobrym Małżeństwem, wystąpił zespół Matragona oraz Piotr Warszawski w monodramie.