Ludwik Marszałek

Ludwik Marszałek, ps. „Zbroja” (ur. 9 sierpnia 1912 w Brzezinach k. Ropczyc, zm. 27 listopada 1948 we Wrocławiu) – oficer szkoleniowy i od czerwca 1944 komendant dębickiego obwodu Armii Krajowej (siedzibą komendantury była wieś Gumniska), działacz struktur konspiracji niepodległościowej AK-WiN w województwie rzeszowskim i na Dolnym Śląsku. Redagował m.in. podziemne pismo Okręgu Rzeszowskiego WiN „Ku Wolności”.

Oficer piechoty i lotnictwa Wojska Polskiego II RP. Podczas kampanii wrześniowej 1939 walczył w szeregach 15 pułku piechoty „Wilków” z Dęblina. Po kapitulacji Polski zbiegł z niemieckiego obozu jenieckiego i objął funkcję oficera szkoleniowego w strukturach wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego na obszarze wokół Rzeszowa.

W połowie roku 1944 walczył z Niemcami w lasach w rejonie Braciejowej, Gumnisk i Połomi na tyłach linii obrony niemieckiej przed nacierającą od wschodu Armią Czerwoną. Wobec zatrzymania się natarcia radzieckiego zgrupowanie Adama Lazarowicza ps. „Klamra” i Ludwika Marszałka „Zbroi” znalazło się w niemieckim okrążeniu, z którego udało się im wydostać dopiero w połowie września z niewielką tylko grupą żołnierzy.

Schwytany po wojnie przez UB, skazany na śmierć (oskarżał prokurator Jan Orliński, wyrok[1] wydał sędzia Zygmunt Bukowiński) i rozstrzelany (razem z innymi działaczami WiN: Stanisławem Dydo ps. „Steinert”, Janem Klamutem i Władysławem Ciskiem) w więzieniu przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu w roku 1948. Miał żonę Weronikę, córkę Marię Magdalenę, urodzoną tuż przed wojną i syna Krzysztofa. Przed śmiercią napisał do swoich bliskich: Ukochana żono Weruś! Kochałem Cię bardzo – przebacz mi, co złego zrobiłem. Błogosławię Cię i proszę Boga, abyśmy mogli spotkać się w żywocie wiecznym. Ludwik, do córki – Moja córeczko Marysieńko! Błogosławię Cię. Bądź szczęśliwą. Dąż do nieba, abyśmy tam mogli żyć w wiecznym szczęściu. Tatuś i do syna – Mój synku Krzysiu! Błogosławię Cię na szczęśliwe życie. Módl się, pracuj, bądź dobrym Polakiem, a da Bóg, że zobaczymy się w niebie. Twój Ojciec.

Łączniczką Ludwika Marszałka była jego siostra Emilia ps. „Maj”, również schwytana przez UB i skazana na śmierć (wyrok jednak złagodzono i po 8 latach ciężkiego więzienia odzyskała wolność).