Augustyn Kordecki

Klemens Augustyn Kordecki (ur. 16 listopada 1603 w Iwanowicach koło Kalisza, zm. 20 marca 1673 w Wieruszowie) – prezbiter, paulin, przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze i dowódca obrony klasztoru podczas jego oblężenia w czasie potopu szwedzkiego, prowincjał.

Był najstarszym dzieckiem mieszczańskiej rodziny Marcina i Doroty Kordeckich. Jego ojciec w latach 1615–1616 piastował urząd burmistrza. Młody Klemens naukę rozpoczął w 1615 w miejscowej szkole parafialnej. Uczył się bardzo dobrze, więc rodzice postanowili go kształcić dalej. Był wychowankiem Gimnazjum św. Marii Magdaleny. W latach 1624–1628 studiował filozofię w kolegium jezuickim w Kaliszu, a 1628–1633 teologię w kolegium jezuickim w Poznaniu. W 1633 roku wstąpił do zakonu paulinów i przyjął imię zakonne Augustyn.

Lata 1633–1673 o. Augustyn spędził w zakonie paulinów. Dwukrotnie był obrany przeorem w Wieluniu, następnie w Wielgomłynach i Oporowie. Od 1647 r. do maja 1650 r. był przeorem klasztoru paulińskiego w Pińczowie, gdzie podczas jego urzędowania rozpoczęto budowę nowych organów w miejscowym kościele św. Jana. Zachowały się też informacje o udzielanym przez niego ślubie i dwóch chrztach.

Sześciokrotnie wybierano go przeorem sanktuarium jasnogórskiego, a trzy razy prowincjałem polskiej prowincji, czyli przełożonym wszystkich paulinów w Polsce. Dwukrotnie był wikariuszem generalnym zakonu i cztery razy członkiem definitorium polskiej prowincji paulinów.

W czasie potopu szwedzkiego

Podczas potopu szwedzkiego (1655) za cel postawił sobie uchronienie Jasnej Góry przed rabunkami i dewastacją ze strony wojsk szwedzkich. W tym celu ukrył obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a w kaplicy umieścił jego kopię. Wysłał do króla Karola X Gustawa list – przechowywany obecnie w archiwum w Sztokholmie, w którym zgadzał się poddać twierdzę w zamian za gwarancję nienaruszalności sanktuarium. Kiedy jej nie otrzymał, zdecydował się zbrojnie bronić Jasnej Góry. Dowodził obroną twierdzy jasnogórskiej przez cały okres oblężenia: od 18 listopada do 27 grudnia 1655.

W opinii prof. I. Panica o. Kordecki działał w sposób przemyślany i okazał się skutecznym obrońcą, a list do króla szwedzkiego miał na celu odwleczenie ataku.

Dzieje oblężenia przedstawił w pamiętniku datowanym na 1655, a na jego podstawie w 1658 napisał Nową Gigantomachię – beletrystyczny utwór o obronie częstochowskiego sanktuarium. Opis ten został wykorzystany w Potopie przez Henryka Sienkiewicza do stworzenia fabularyzowanego opisu obrony klasztoru.

W latach 1657, 1660–1661 Augustyn Kordecki był prowincjałem paulinów w Polsce i na Śląsku.

Po potopie

W 1673 podczas wizytacji klasztoru w Wieruszowie zasłabł. Zmarł w otoczeniu modlących się współbraci zakonnych 20 marca 1673 roku. Cztery dni później został pochowany na Jasnej Górze w podziemiach kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej.

Obecnie urna z prochami o. Augustyna znajduje się w drugiej części kaplicy Matki Bożej, w bocznej ścianie, za szkłem. Powyżej umieszczona jest tablica o. Kordeckiego. Monstrancja, z którą miał prowadzić procesję podczas walk ze Szwedami, bywa używana tylko podczas najważniejszych świąt.

Upamiętnienie

W Szczytnikach koło Kalisza, siedzibie gminy Szczytniki, w której urodził się o. Kordecki, znajduje się jego pomnik wniesiony w 1938, zburzony w czasie II wojny światowej i ponownie wystawiony i uroczyście odsłonięty 19 września 1982.