Gustav Stresemann

Gustav Stresemann (ur. 10 maja 1878 w Berlinie, zm. 3 października 1929 w Berlinie), polityk niemiecki, kanclerz i minister spraw zagranicznych Republiki Weimarskiej, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

Syn niemieckiego restauratora. W 1901 działacz Niemieckiego Cechu Wyrobów Czekoladowych. Reprezentował poglądy monarchistyczne i nacjonalistyczne. Ożenił się w 1903 z bogatą Żydówką Käthe Kleefeld, pochodzącą z rodziny berlińskich przemysłowców; miał dwóch synów (Wolfgang został znanym dyrygentem). Najmłodszy członek parlamentu w 1907 roku. W czasie I wojny światowej był specjalistą w zakresie marynarki wojennej; do końca życia popierał ideę wojny na morzu, szczególnie nieograniczonego zastosowania okrętów podwodnych. Należał do narodowo-liberalnej Deutsche Volkspartei i w 1919 został jej przewodniczącym (stronnictwa wielkich przedsiębiorców, zwolenników monarchii, militaryzmu i zaborczości). Od sierpnia do listopada 1923 pełnił urząd kanclerza, objął również we własnym gabinecie tekę spraw zagranicznych, którą zachował do końca życia. W listopadzie 1923 wprowadził w Niemczech reformę monetarną, kończąc tym samym okres hiperinflacji.

W 1925 podpisał Pakt Reński gwarantujący granicę niemiecko-francuską, niemiecko-belgijską i po niemieckiej stronie granicy nadreńską strefę zdemilitaryzowaną. Jego konsekwencją była likwidacja w latach 1926-1930 stref okupacyjnych. 24 kwietnia 1926 r. został w Berlinie podpisany układ niemiecko-radziecki powtarzający postanowienia traktatu w Rapallo. 8 listopada 1926 Niemcy stały się członkiem Ligi Narodów uzyskując także stałe miejsce w jej Radzie. Również w 1926 r. Stresemann otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, wspólnie z politykiem francuskim Aristide Briandem. 31 stycznia 1927 r. została zniesiona Sojusznicza Komisja Kontroli sprawująca nadzór nad zbrojeniami niemieckimi. Owocem pokojowej polityki Stresemanna w zachodniej części Europy było uzyskanie przez Niemcy pozycji równorzędnego partnera na arenie międzynarodowej i pozwoliło im odgrywać rolę stosowną do ich pozycji ekonomicznej. Inną politykę prowadził wobec Polski. Jego głównym celem była likwidacja "polskiego korytarza". Środkiem nacisku na Rzeczpospolitą stała się mniejszość niemiecka i rozpoczęta w 1925 wojna celna między Polską a Niemcami.

W 1928 podpisał pakt Brianda-Kellogga, którego Niemcy były jednym z państw założycielskich.

Zmarł na serce 3 października 1929.

Pierwszy gabinet Gustava Stresemanna (13 sierpnia – 4 października 1923)

• Gustav Stresemann (DVP) – kanclerz Rzeszy i minister spraw zagranicznych
• Robert Schmidt (SPD) – wicekanclerz i minister odbudowy Rzeszy
• Wilhelm Sollmann (SPD) – minister spraw wewnętrznych Rzeszy
• Rudolf Hilferding (SPD) – minister finansów Rzeszy
• Hans von Raumer (DVP) – minister gospodarki Rzeszy
• Heinrich Brauns (Centrum) – minister pracy Rzeszy
• Gustav Radbruch (SPD) – minister sprawiedliwości Rzeszy
• Otto Gessler (DDP) – minister obrony (Reichsheer)
• Anton Höfle (Centrum) – minister Poczty Rzeszy
• Rudolf Oeser (DDP) – minister transportu Rzeszy
• Hans Luther – minister wyżywienia i rolnictwa Rzeszy
• Johannes Fuchs (Centrum) – minister terenów okupowanych Rzeszy

Drugi gabinet Gustawa Stresemanna (6 października – 23 listopada 1923)

• Gustav Stresemann (DVP) – kanclerz Rzeszy i minister spraw zagranicznych
• Wilhelm Sollmann (SPD) – minister spraw wewnętrznych Rzeszy
• Hans Luther – minister finansów Rzeszy
• Joseph Koeth – minister gospodarki Rzeszy
• Heinrich Brauns (Centrum) – minister zatrudnienia Rzeszy
• Gustav Radbruch (SPD) – minister sprawiedliwości Rzeszy
• Otto Gessler (DDP) – minister obrony (Reichheer)
• Anton Höfle (Centrum) – Minister Poczty Rzeszy
• Rudolf Oeser (DDP) – minister transportu Rzeszy
• Gerhard von Kanitz – minister wyżywienia i rolnictwa Rzeszy
• Robert Schmidt (SPD) – minister odbudowy Rzeszy
• Johannes Fuchs (Centrum) – minister terenów okupowanych Rzeszy

Zmiany w gabinecie

• 3 listopada 1923 ustąpili ministrowie socjaldemokratyczni (SPD): Sollmann, Radbruch i Schmidt. Następcą Sollmanna jako ministra spraw wewnętrznych został Karl Jarres (DVP). Pozostałe teki były nieobsadzone do upadku rządu.

Ciekawostki

• Tematem pracy dyplomowej Stresemanna był rozwój obrotu piwem butelkowanym w Berlinie.