Hans Geiger

Johannes (Hans) Wilhelm Geiger (ur. 30 września 1882 w Neustadt an der Weinstraße, zm. 24 września 1945 w Poczdamie) – niemiecki fizyk. Stał się znany dzięki opracowanemu wraz z innym niemieckim fizykiem, Walterem Müllerem, licznikowi Geigera.

Geiger rozpoczął studia matematyczno-fizyczne w 1902 w Erlangen, gdzie uzyskał dyplom w 1906. W 1907 przeniósł się do Manchesteru do Instytutu kierowanego przez Ernesta Rutheforda. Pod jego kierunkiem pracował m.in. z Ernestem Marsdenem, prowadząc badania nad rozpraszaniem cząstek alfa przez złotą folię i wykazując w tym doświadczeniu, że atomy posiadają małe, ciężkie, dodatnio naładowane jądra. To między innymi na podstawie prac Geigera i Marsdena Rutheford podał w 1911 swoją teorię budowy atomu. W Instytucie Rutheforda Geiger pracował też nad zagadnieniami związanymi z radioaktywnością, wykazując statystyczny charakter tego zjawiska. W 1912 Geiger przeniósł się wraz z Jamesem Chadwickiem do Państwowego Instytutu Fizyczno-Technicznego (Physikalisch-Technische Reichsanstalt) w Berlinie-Charlottenburgu. Tam, wraz z Waltherem Bothe, zademonstrował m.in. spełnienie prawa zachowania masy i energii w zjawiskach atomowych, pracował też z nim nad "metodą koincydencji" oraz efektem Comptona. W 1925 przeniósł się do Kilonii, gdzie otrzymał stanowisko profesora.

W Kilonii, wraz ze swoim pierwszym doktorantem Walterem Müllerem, opracował w 1928 licznik promieniowania, zwany licznikiem Geigera lub Geigera-Müllera.

W 1929 przeniósł się do Tübingen, a później 1936 mianowano go dyrektorem Instytutu Fizycznego Wyższej Szkoły Technicznej, obecnie Uniwersytetu Technicznego w Berlinie. W placówce tej pracował aż do 1945.

Wraz z Johnem Mitchellem Nuttallem odkrył prawo Geigera-Nuttalla. W czasie II wojny światowej był członkiem Uraniumverein (klubu uranowego), pracującego nad stworzeniem niemieckiej bomby atomowej. Prace tego klubu nie zakończyły się powodzeniem (na ile z powodów obiektywnych, a na ile z powodu etycznych wątpliwości niektórych członków klubu, hamujących postęp prac – do dziś pozostaje w sferze domysłów i wątpliwości). Według źródeł amerykańskich Geiger był jednak całkowicie lojalny wobec partii nazistowskiej – NSDAP, wydając nazistom swoich żydowskich współpracowników.