Ion Antonescu

Ion Antonescu (ur. 15 czerwca 1882 w Piteşti, zm. 1 czerwca 1946 r. w Jilavie) – rumuński polityk, marszałek i dyktator Rumunii w latach 1940-1944.

Antonescu pochodził ze średniozamożnej rodziny mieszczańskiej, która od kilku pokoleń rozwijała tradycje wojskowe. Za namową ojca wstąpił do szkoły wojskowej w Craiova. Po ukończeniu szkoły w 1904 r. w stopniu podporucznika wstąpił do armii rumuńskiej. Brał udział w I wojnie światowej jako oficer armii rumuńskiej. W 1918-1919 brał udział w stłumieniu rebelii chłopskiej w rejonie Gałacza oraz walce z samozwańczą Węgierską Republiką Rad.

Od 1933 był szefem Sztabu Generalnego, a od 1934 zarazem ministrem obrony Rumunii. Został zdymisjonowany i aresztowany w 1937, jednak w rok po tym zdarzeniu na skutek nacisków wywieranych na króla przez środowisko wojskowe został mianowany ministrem wojny Rumunii.

Okres II wojny światowej

Powołany w 1940 roku przez króla Karola II na stanowisko premiera objął 4 września faktyczną władzę dyktatorską, którą sprawował przy pomocy faszystowskiej Żelaznej Gwardii. Dwa dni po objęciu władzy oświadczył, że Rumunia jest gotowa czynnie współpracować z Niemcami. 5 września 1940 ogłosił siebie "conducatorem" i pozwolił III Rzeszy na wprowadzenie wojsk do Rumunii. Kilka dni po objęciu przez Antonescu teki premiera Karol II abdykował na rzecz swojego syna Michała I.

23 listopada 1940 roku Antonescu podpisał układ o przyłączeniu Rumunii do paktu trzech. W czerwcu roku 1941 podczas spotkania z Adolfem Hitlerem powiedział, że armia rumuńska jest gotowa wziąć udział w walkach na froncie wschodnim. Liczył, że dzięki obecności w obozie zwycięzców (jakimi miały być państwa Osi) Rumunia odzyska Besarabię i Bukowinę, które utraciła na rzecz Związku Radzieckiego. Wypełniając swe zobowiązania w sojuszu z Niemcami, rozpoczął w 1941 roku wojnę z ZSRR. Podczas jego rządów tysiące Żydów z Besarabii i Bukowiny zostało deportowanych do Transnistrii, gdzie urządzono obozy śmierci. Większość Żydów, którzy znaleźli się w tych obozach, nie przeżyło wojny. W okresie rządów Antonescu w Rumunii zginęło od 280.000 do 380.000 tysięcy Żydów.

Gdy 12 kwietnia 1944 dotarła do niego propozycja sowiecka dotycząca zaprzestania działań wojennych, Antonescu pozostawił ją bez odpowiedzi. Po wkroczeniu do Rumunii Armii Czerwonej i klęsce rumuńskiej 4 Armii 23 sierpnia 1944 król Michał I próbował przekonać Antonescu do ogłoszenia zawieszenia broni. Gdy dyktator odmówił, został aresztowany i uwięziony, a sformowany przez króla rząd wydał rozkaz przerwania walk z Armią Czerwoną. Na żądanie Józefa Stalina niedawny conducator został przekazany Sowietom i 3 września przewieziony do Moskwy. Jego proces rozpoczął się jednak w Bukareszcie 6 maja 1946. Został skazany na karę śmierci i rozstrzelany. Wyrok wykonano 1 czerwca 1946 roku.

Odznaczony był m.in. niemieckim Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego (6 sierpnia 1941).