Islom Karimov

Islom Abdugʻaniyevich Karimov (uzb. cyr.: Ислом Абдуғаниевич Каримов; ros.: Ислам Абдуганиевич Каримов, Isłam Abduganijewicz Karimow; ur. 30 stycznia 1938 w Samarkandzie, zm. 2 września 2016) – uzbecki polityk, od 23 czerwca 1989 do 29 grudnia 1991 roku pierwszy sekretarz KC Komunistycznej Partii Uzbeckiej SRR, od 24 marca 1990 do 1 września 1991 roku prezydent Uzbeckiej SRR. Po ogłoszeniu przez Uzbekistan niepodległości, od 1 września 1991 do 2 września 2016 prezydent Uzbekistanu.

Islom Karimov urodził się 30 stycznia 1938 roku w Samarkandzie na terenach Uzbeckiej SRR. Ukończył studia ekonomiczne i inżynieryjne w Taszkencie.

W 1964 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. W latach 1983-1986 był ministrem finansów i wicepremierem Uzbeckiej SRR. 23 czerwca 1989 roku został Pierwszym Sekretarzem Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Uzbeckiej SRR i sprawował ten urząd do 29 grudnia 1991 roku. 24 marca 1990 roku został Prezydentem Uzbeckiej SRR.

1 września 1991 roku proklamowano niepodległość Uzbekistanu, zaś już 29 grudnia 1991 roku Karimov wygrał wybory prezydenckie, które potwierdziły jego stanowisko, jako głowy państwa, jakkolwiek wybory powszechnie zostały uznane za niedemokratyczne. Wskazywano na liczne fałszerstwa oraz oficjalną propagandę, promującą wyłącznie Karimova, co jednak nie przeszkodziło mu dalej urzędować.

Ze względu na niechętną wobec islamizmu politykę rządu w latach 90. wybuchło powstanie dżihadystyczne wywołane przez Islamski Ruch Uzbekistanu. Jego głównym celem było utworzenie w Uzbekistanie państwa muzułmańskiego. Następnie rozszerzył swoje plany na całą Azję Centralną, w której miałby zostać utworzony ponadnarodowy kalifat, głosząc radykalne poglądy ruch zdobył poparcie Al-Kaidy.

Karimov zwyciężył również w referendum w 1995 oraz wyborach w 2000 roku, chociaż wybory te nie są uważane za wolne i uczciwe. W 2007 roku startował w wyborach na prezydenta z ramienia Liberalno-Demokratycznej Partii Uzbekistanu a nie jak poprzednio Partii Ludowo-Demokratycznej. W pierwszej turze uzyskał wynik 90,77% głosów.

W wyborach prezydenckich, które odbyły się 29 marca 2015 roku Islom Karimov zwyciężył w pierwszej turze uzyskując 90,39% głosów. W następstwie zmiany prawa wyborczego, został wybrany na 5-letnią kadencję a nie 7-letnią jak to było w latach poprzednich. Frekwencja wyborcza wyniosła 91,08%. 10 kwietnia 2015 roku został zaprzysiężony przed parlamentem na czwartą kadencję w urzędzie.

27 sierpnia 2016 roku prezydent Islom Karimov został przewieziony na oddział intensywnej terapii szpitala po tym, jak doznał krwotocznego udaru mózgu. Zgodnie z oświadczeniem wydanym przez rząd premiera Shavkata Mirziyoyeva prezydent miał przejść długotrwałe leczenie. Informacje na temat pogarszającego się stanu zdrowia Karimova pojawiały się już w poprzednich latach.

Zmarł 2 września 2016.