Jerzy Pajączkowski-Dydyński

Jerzy Kazimierz Pajączkowski-Dydyński herbu Lubicz (ur. 19 lipca 1894 we Lwowie, zm. 6 grudnia 2005 w Grange-over-Sands) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Był synem lekarza Włodzimierza Lubicz Pajączkowskiego (1864-1943), dyrektora szpitala powiatowego w Sanoku i Wandy, z domu Sękowskiej, pochodzącej z Wydrnej (1865-1948). Jego bratem był Stefan (1900-1978, późniejszy malarz, batalista i kostiumolog wojskowy). Rodzina Pajączkowskich ok. 1905 przeprowadziła się do Sanoka; początkowo najmowała mieszkanie w willi dr Bendla przy ulicy Jagiellońskiej (później, po rozbudowie, Zespół Szkół Zawodowych, Zespół Szkół nr 5 im. Ignacego Łukasiewicza), po czym zamieszkiwali we własnym domu przy stacji kolejowej Sanok Miasto.

W 1912 Jerzy Pajączkowski ukończył Gimnazjum Męskie w Sanoku (w jego klasie byli m. in. Ludwik Hellebrand, Jan Kosina, Mieczysław Krygowski, Józef Morawski, Tadeusz Remer, Zygmunt Vetulani). W tym samym roku rozpoczął studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Dwa lata później, po wybuchu I wojny światowej, w związku ze spodziewanym powołaniem do wojska przeniósł się na Uniwersytet Wiedeński. W szeregach armii Austro-Węgier służył od 1915 (w piechocie); od 1916 w stopniu sierżanta służył na froncie albańskim. Tuż przed końcem wojny trafił do niewoli włoskiej, ale zwolnienie uzyskał już w grudniu 1918, dzięki interwencji polsko-francuskiej misji wojskowej we Włoszech. Po krótkim pobycie we Francji powrócił do Polski z błękitną armią generała Józefa Hallera. Wstąpił do Wojska Polskiego i już jako porucznik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

W latach 1921-1923 był słuchaczem II Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1923 r., po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego przydzielony został do Oddziału Wyszkolenia Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu (pozostawał wówczas oficerem nadetatowym 2 Pułku Strzelców Podhalańskich). Następnie pełnił służbę w Dowództwie 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu (pozostawał wówczas oficerem nadetatowym 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich). W 1930 powrócił do Warszawy i rozpoczął służbę w Oddziale IV Sztabu Głównego.

Jako przybranemu synowi Katarzyny Dydyńskiej uchwałą Sądu Grodzkiego w Sanoku z dnia 28 lipca 1931 sprostowano jego nazwisko rodowe z Pajączkowski na Pajączkowski-Dydyński.

W 1932 był autorem publikacji pt. Plany operacyjne mocarstw centralnych przeciw Rosji. Ponadto był recenzentem publikacji niemieckich autorów z zakresu wojskowości.

4 lipca 1935 przeniesiony został do Białej Podlaskiej na stanowisko zastępcy dowódcy 34 Pułku Piechoty. Wybuch II wojny światowej zastał go w Sztabie Naczelnego Wodza. Po kampanii wrześniowej został internowany w Rumunii. Przedostał się następnie do Francji, a w czerwcu 1940 r. do Anglii. Do końca wojny pełnił służbę w Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie m.in. jako komendant polskiego garnizonu w Perth. Tłumaczył również na potrzeby armii polskiej brytyjskie regulaminy wojskowe. Po wojnie pozostał na emigracji; osiadł w szkockim mieście Edynburg, gdzie zamieszkał przy Torphin Road, a pracował jako ogrodnik. W 1964 roku Naczelny Wódz generał broni Władysław Anders awansował go na pułkownika.

Pajączkowski działał w środowiskach emigracyjnych, był m.in. jednym z założycieli Koła Wiedzy Wojskowej. W 1993 roku przeprowadził się do miasta Sedbergh (Cumbria). W 1994 zadeklarował uczestnictwo w działalności Towarzystwa Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka jako członek wspierający. Został członkiem honorowym Towarzystwa Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. Ostatnie lata życia spędził w domu opieki w Grange-over-Sands. W 1996 roku po raz pierwszy od czasu II wojny światowej odwiedził Polskę.

Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy z Marią, poślubioną w 1924, z którą miał syna Andrzeja, z drugą żoną poślubioną w 1946 miał córkę Dorcas. Po śmierci Katarzyny Dydyńskiej (zm. 1947) został prawnym spadkobiercą modrzewiowego dworu w Strachocinie, gdzie w okresie II Rzeczypospolitej spędzał regularnie urlopy. Ponownie odwiedził to miejsce w 1991 roku, starając się jednocześnie o odzyskanie majątku. W Edynburgu zamieszkiwał przy Torphin Road. Podczas pobytu w tym mieście zmarł 2 czerwca 1978 jego brat, Stefan.

W lipcu 2005 skończył 111 lat. Zmarł 6 grudnia 2005. Kuzynką Jerzego Pajączkowskiego-Dydyńskiego jest Izabella Zielińska (ur. 1910), polska stulatka.

Awanse

• kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919
• major – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 223 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty (w 1928 lok. 197, w 1932 lok. 101)
• podpułkownik – 27 czerwca 1935 ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 r. i 14 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
• pułkownik – 1964

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 kwietnia 2001, za wybitne zasługi w działalności na rzecz niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (1920)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1925)
• Trzy austriackie odznaczenia bojowe za udział w I wojnie światowej
• Odznaczenie rumuńskie