Jigael Jadin

Jigael Jadin (ur. 20 marca 1917; zm. 28 czerwca 1984) – izraelski dowódca wojskowy w stopniu generała porucznika (Raf Aluf), oficer dyplomowany Sił Obronnych Izraela, w latach 1949-1952 drugi Szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela. W następnych latach zajmował się archeologią i polityką.

Młodość

Jigael urodził się w Jerozolimie, wówczas w Imperium Osmańskim. Był synem archeologa Eleazara Sukenika i feministki Hasja Fejnsod Sukenik.

Ukończył Gimnajum Hebrajskie Rehavim, a następnie studiował archeologię, język hebrajski i arabski na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie.

Służba wojskowa

W 1932, w wieku piętnastu lat wstąpił do żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana. Prowadził szkolenia wojskowe na północy kraju, a następnie został głównym instruktorem szkoleń broni palnej prowadzonych w moszawie Kfar Vitkin. W 1939 został mianowany zastępcą szefa sztabu Hagany, Jaakova Dori.

W 1946 wystąpił z Hagany. Przyczyną jego rezygnacji był spór z Icchakiem Sadehem o włączenie karabinu maszynowego w standardowe uzbrojenie drużyny. Po opuszczeniu wojska Jigael podjął pracę na Uniwersytecie Hebrajskim, jednak w 1947 został ponownie powołany do Hagany. Podczas Wojny o niepodległość był odpowiedzialny za wiele kluczowych decyzji. Był szefem sztabu operacji w Sztabie Generalnym Sił Obronnych Izraela. Gdy w czerwcu 1948 premier Dawid Ben Gurion podjął próbę wymienienia wysokich dowódców armii posługując się przy tym kluczem przynależności partyjnej do Mapai, Jigael Jadin zagroził wystąpieniem z armii i oskarżył premiera o próbę "przekształcenia armii w wojsko jednej partii politycznej".

9 listopada 1949 otrzymał awans na stanowisko drugiego Szefa Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela. Podał się do dymisji 7 grudnia 1952. Przyczyną jego dymisji było nieporozumienie z premierem Dawidem Ben Gurionem w sprawie cięć w budżecie wojskowym, który według Jigaela powinien wynosić jedną trzecią budżetu państwa.

Po odejściu z armii

Po odejściu z wojska, Jigael poświęcił się badaniom archeologicznym. Prowadził badania w rejonie jaskiń Qumrān, twierdzy Masada, oraz ruin Tel Chacor i Megiddo. W 1956 roku został wyróżniony Nagrodą Izraela za pracę doktorancką na temat Zwojów z Qumran. Za swoje największe odkrycie uważał znalezienie Bramy Salomona w Gezer. W 1964 roku został członkiem Izraelskiej Akademii Nauk.

Przez cały czas działalności archeologicznej, Jigael angażował się także w życie publiczne Izraela. W przeddzień wojny sześciodniowej w 1967 roku był doradcą wojskowym premiera Lewi Eszkola. Po Wojnie Jom Kippur był członkiem Komisji Arganat, która badała okoliczności i przyczyny wojny.

W 1976 roku założył Ruch Demokratycznych Zmian, powszechnie znany pod akronimem "Dash". Partia była próbą odpowiedzi na rosnącą frustrację i rozpacz po Wojnie Jom Kippur, które nakładały się na skandale korupcyjne rządu i narastający kryzys społeczny. Jigael Jadin, jako były Szef Sztabu Generalnego był spostrzegany jako człowiek o niezmąconej reputacji, który mógłby poprowadzić kraj nową drogą. W wyborach parlamentarnych w 1977 partia uzyskała 15 mandatów. Jadin został wicepremierem w rządzie Menachema Begina. Jadin uczestniczył w ważnych rozmowach międzynarodowych, które doprowadziły do podpisania Porozumienia Camp David. Umożliwiło ono zawarcie traktatu pokojowego izraelsko-egipskiego. Niemniej jednak partia Dash okazała się słaba i bardzo szybko rozpadła się na wiele małych frakcji politycznych. Jadin do końca kadencji Dziewiątego Knesetu pozostał niezależnym posłem. W 1981 wycofał się z polityki. Zmarł w 1984.

Był żonaty z Carmelą z domu Rupin. Mieli dwie córki: Orly i Littal.