Katarzyna Howard

Katarzyna Howard (ur. ok. 1521/1525, zm. 13 lutego 1542 w Tower of London) – piąta żona króla Anglii Henryka VIII, królowa-małżonka Anglii i Irlandii.

Ojcem Katarzyny był lord Edmund Howard, który dzięki spokrewnieniu z Anną Boleyn otrzymał w 1531 r. posadę komendanta w Calais. Matką była Joyce Culpeper. Gdy Katarzyna miała dziesięć lat, jej matka zmarła, ojciec ożenił się ponownie a ona sama została odesłana do swojej ciotecznej babki Agnieszki Howard, aby dokończyć edukację. Był to raczej mały dwór niż szkoła, wiele dziewcząt Howardów jak i z innych rodzin sypiało w jednym pokoju, natomiast chłopcy w innym. Większość czasu upływało na zabawach i próbach chłopców dostania się do pokoju dziewcząt. Tam też Katarzyna zakochała się w swoim nauczycielu Henryku Mannoksie, a następnie w Francisie Derehamie z którym w latach 1538–1539 miała romans. W 1539 przybyła na dwór jako dama dworu Anny z Kleve.

Zwróciła uwagę króla jeszcze przed jego rozwodem z Anną z Kleve. Katarzyna miała na swym koncie romanse, lecz w oczach króla była niewinną nastolatką, którą obsypywał klejnotami i podarkami. Poślubił ją 28 lipca 1540 roku.

Małżeństwo młodej dziewczyny z odstręczającym (ważył już wtedy blisko 140 kg i miał nieprzyjemnie pachnący wrzód na nodze), starzejącym się mężczyzną, było dla niej trudne do zniesienia – znalazła więc sobie przyjemną odmianę w ramionach jednego z ulubionych dworzan Henryka, Thomasa Culpepera. Spotkania pary organizowała dama dworu królowej Jane Parker. Aby kupić milczenie osób, mogących swą wiedzą zagrozić jej reputacji w oczach męża, Katarzyna zatrudniła na atrakcyjnych stanowiskach kilka z nich – m.in. swoich dawnych kochanków – Francisa Derehama jako osobistego sekretarza i Henryka

Mannoxa jako jednego z nadwornych muzyków. Decyzje te były nierozsądne – plotki o złym prowadzeniu się królowej zaczęły się rozprzestrzeniać i dotarły do uszu króla. Wynikało to z tego, że te osoby traktowały swoje dawne romanse z królową jako uzasadnienie do wywyższania się na dworze – charakterystyczne było tutaj zachowanie Derehama, który np. na uwagę mistrza ceremonii, że bezzasadnie korzysta z przywileju przeznaczonego dla „członków rady królowej” (a był to tytuł honorowy dla najstarszych dworzan), butnie odpowiedział, że w radzie królowej był zanim ona poznała mistrza ceremonii i w niej pozostanie, kiedy królowa o mistrzu ceremonii dawno zapomni. Dodatkowo królowa była bardzo nieostrożna i spotykała się z Culpeperem podczas podróży pary królewskiej na północ Anglii do Yorku, tak że o tych schadzkach wiedziały osoby spoza dworu. Król jednak nie chciał początkowo dać wiary tym plotkom, dowody były jednakże aż nadto oczywiste.

Katarzyna została odosobniona w swych komnatach i pozostawiona pod strażą, wielokrotnie w tym czasie przesłuchiwana przez doradców króla. Pierwotnie Henryk miał się z nią rozwieść i oddalić ją, jednak na nieszczęście Katarzyny, został przechwycony jej list miłosny do Culpepera. To spowodowało natychmiastowe oskarżenie o niewierność, co w przypadku królowej oznaczało też zdradę stanu. Zimą 1541 roku Katarzynę uwięziono w jednym z opactw w Middlesex, odbierając jej zarazem tytuł królowej. 10 grudnia 1541 r. wykonano wyroki śmierci na Thomasie Culpeper (został ścięty) i Francisie Derehamie (został powieszony i poćwiartowany), zaś sprawa królowej została wniesiona pod obrady parlamentu w styczniu 1542 r. 10 lutego Katarzynę przewieziono do londyńskiej twierdzy Tower, gdzie została ścięta 13 lutego 1542 r. toporem, a nie mieczem jak Anna Boleyn. Razem z nią wyrok śmierci wykonano na jej damie dworu Jane Parker.

W noc przed egzekucją Katarzyna poprosiła kata, aby przyniósł do jej celi (cele dla osób wysokiego rodu w Tower of London różniły się znacznie od tych zwyczajnych dla plebsu) pieniek, na którym miała zostać następnego dnia ścięta, aby móc wypróbować ułożenie głowy.

Ostatnie słowa piątej żony Henryka brzmiały: Kochałam Culpepera. Umieram jako królowa, choć wolałabym być jego żoną.

Niektórzy badacze przypuszczają, iż Katarzyna nie zostałaby stracona, gdyby się nie przyznała do winy (ponoć król chciał ją oszczędzić), a Dereham by milczał o Culpeperze (Dereham jednakże przestraszył się możliwości tortur i ujawnił wszelkie szczegóły). Ale skoro do tego doszło, wyrok wówczas za zdradę stanu (bo za takie uznawano wiarołomstwo królowej, która musiała być poza wszelkimi podejrzeniami) mógł być tylko jeden.

Pochowano ją obok miejsca stracenia, w kaplicy St Peter ad Vincula na terenie zamku Tower of London, obok kuzynki i poprzedniczki u boku Henryka VIII, Anny Boleyn. W roku 1876 odnaleziono i zidentyfikowano szczątki obu byłych królowych i przeniesiono do osobnej krypty przed głównym ołtarzem.