Kazimierz Jan Sapieha

Kazimierz Jan Paweł Sapieha herbu Lis (ur. 1637 lub 1642, zm. 13 marca 1720 w Grodnie) – hrabia na Bychowie, wojewoda wileński w latach 1682-1703, hetman wielki litewski w latach 1683-1703 i 1705-1708, wojewoda połocki w 1670 roku, starosta generalny żmudzki w 1681 roku, hetman polny litewski w 1681 roku, podskarbi nadworny litewski w 1663 roku, podstoli wielki litewski w 1661 roku, cześnik wielki litewski w 1659 roku, starosta brzeski litewski w latach 1665-1670, [1]starosta borysowski, wołpiński, oniksztyński.

Syn Pawła Jana Sapiehy i Anny Barbary Kopeć, bratem Franciszka Stefana, Benedykta Pawła i Leona Bazylego.

Od 1663 podskarbi nadworny litewski, od 1671 wojewoda połocki, od 1676 starosta żmudzki. Był członkiem konfederacji kobryńskiej wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1672 roku. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa połockiego w 1674 roku. W 1682 został wojewodą wileńskim, w 1683 hetmanem wielkim litewskim.

Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa wileńskiego[5]. W 1684 roku przeszedł do opozycji względem Jana III Sobieskiego.

18 kwietnia 1694 obłożony klątwą przez biskupa wileńskiego Konstantego Brzostowskiego, niezadowolonego z zimowania wojsk we włościach kościelnych .

Był członkiem rokoszu łowickiego w 1697 roku.

W czasie wojny domowej na Litwie (zwanej też wojną sapieżyńską) w 1700 stanął na czele rodu Sapiehów w ich walce o utrzymanie uprzywilejowanej pozycji w Wielkim Księstwie. 18 listopada 1700 został pokonany w bitwie pod Olkienikami przez szlachtę litewską, dowodzoną przez Michała Serwacego Wiśniowieckiego. W 1708 oddał buławę swojemu bratankowi Janowi Sapieże.

W czasie wojny północnej wraz z całym swoim rodem należał do stronnictwa proszwedzkiego.

Był ojcem Jerzego Stanisława, Michała Franciszka i Aleksandra Pawła. Według niechętnej Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu lecz niepozbawionej podstaw opinii współczesnych jego ojciec Stanisław miał być w rzeczywistości nieślubnym synem hetmana wielkiego litewskiego Kazimierza Jana Sapiehy i pewnej Żydówki, a adoptował go Franciszek Poniatowski, żonaty z Heleną Niewiarowską. Trzeba pamiętać jednak, że pomówienia tego typu należały do kanonu publicystki politycznej okresu staropolskiego i nie należy przywiązywać do nich zbyt dużej wagi.

Wyżej pokazany portret Kazimierza Jana znajduje się w kodeńskiej galerii portretów sapieżyńskich na pozycji 70, w rzędzie IX.