Kornel Filipowicz

Kornel Filipowicz (ur. 27 października 1913 w Tarnopolu, zm. 28 lutego 1990 w Krakowie) – polski powieściopisarz, nowelista, scenarzysta, poeta. Autor 37 książek, znany głównie z krótkich form literackich.

Dzieciństwo i młodość spędził w Cieszynie (1923–1932), gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej, a później gimnazjum. Należał do grupy młodych cieszyńskich literatów działających pod kierunkiem Juliana Przybosia.

Przed II wojną światową studiował biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim i współredagował miesięcznik Nasz Wyraz (1936–1939). Wtedy też debiutował opublikowanym w "Zaraniu Śląskim" opowiadaniem Zapalniczka i wierszem, który ukazał się w "Gazecie Artystów". Zainteresowanie sztuką współczesną, wpojone przez Przybosia, sprawiło iż obracał się w kręgach ówczesnej artystycznej awangardy (bliska znajomość z członkami Grupy Krakowskiej: Wicińskim, Sternem, Lewickim i in., kręgiem teatru Cricot założonego przez Józefa Jaremę), zajmował się również krytyką sztuki jako prasowy recenzent. Po wybuchu wojny brał udział w kampanii wrześniowej, po ucieczce z niewoli zaangażował się w działalność konspiracyjną. Po aresztowaniu był więźniem obozów koncentracyjnych Groß-Rosen i Sachsenhausen. Po wojnie zamieszkał w Krakowie.

Był mężem wybitnej polskiej artystki, Marii Jaremy (1908–1958), z którą miał syna Aleksandra (ur. 1943). Drugą żoną pisarza była Maria Próchnicka, historyk sztuki, miał z nią syna Marcina (ur. 1964).

W 1943 r. wydał konspiracyjnie w 10 egzemplarzach tomik wierszy Mijani, zilustrowany przez Marię Jaremę. W 1953 r. sygnatariusz Rezolucji Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego. W latach 50. i 60. wraz z braćmi S. i T. Różewiczami tworzył nieformalną grupę twórczą „Miczura-Film” dla której pisał wraz z T. Różewiczem scenariusze filmowe Sygnatariusz Listu 59 (1975). Członek i działacz ZLP do 1981 r., wiceprezes Oddziału Krakowskiego. Członek-założyciel Towarzystwa Kursów Naukowych (1978). W latach osiemdziesiątych publikował poza cenzurą m.in. w NaGłosie i Zapisie. Współzałożyciel miesięcznika Pismo. Współautor (wraz z T. Różewiczem) scenariuszy filmów Moje miejsce na ziemi (1960), Głos z tamtego świata (1962). Od 1969 roku do śmierci był związany z poetką Wisławą Szymborską (nie łączył ich jednak nigdy związek małżeński ani wspólne mieszkanie).

W swojej twórczości powracał do związków z ziemią cieszyńską m.in. w Profilach moich przyjaciół, Białym ptaku czy Ulicy Głębokiej. W pozostawionych przezeń materiałach zachowały się fragmenty Pana Tadeusza przełożone na gwarę cieszyńską.

Życie prywatne

Był mężem polskiej artystki, Marii Jaremy (1908–1958), z którą miał syna Aleksandra (ur. 1943).

Drugą żoną pisarza była Maria Próchnicka, historyk sztuki, miał z nią syna Marcina (ur. 1964).

Od 1969 roku do śmierci był związany z poetką Wisławą Szymborską (nie łączył ich jednak nigdy związek małżeński ani wspólne mieszkanie).

Filipowicz urządzał spływy kajakowe Wisłą, w których brali udział jego przyjaciele i rodzina, np. Tadeusz Różewicz, Julian Przyboś, Artur Sandauer czy Jonasz Stern[4]. Pisarz interesował się także wędkarstwem, co znalazło odbicie w jego twórczości.

Nagrody

Laureat nagród Ministra Kultury i Sztuki, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Pierwszy prezes krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Twórczość

• Mijani (1943)
• Powiedz to słowo (1997)

• Krajobraz niewzruszony (1947)
• Nauka o ziemi ojczystej t.1-2 (1950-55)
• Profile moich przyjaciół (1954)
• Niepokój młodego serca t.1-2 (1955-58)
• Ciemność i światło (1959)
• Biały ptak (1960)
• Romans prowincjonalny (1960)
• Pamiętnik antybohatera (1961)
• Mój przyjaciel i ryby (1963)
• Ogród pana Nietschke (1965)
• Mężczyzna jak dziecko (1967)
• Śmierć mojego antagonisty (1972)
• Dzień wielkiej ryby (1978)
• Zabić jelenia (1978)
• Krajobraz, który przeżył śmierć (1986)
• Modlitwa za odjeżdżających (2004)
• Co jest w człowieku
• Dlaczego ojciec wącha miętę
• Gdy przychodzi silniejszy
• Ja ciebie nie kocham
• Ulica Gołębia
• Jeniec i dziewczyna
• Kot w mokrej trawie
• Księżyc nad Nidą
• Mamy Polskę
• Miejsce i chwila
• Opowiadania cieszyńskie
• Wszystko, co mieć można
• Rozmowy na schodach
• Rozstanie i spotkanie: Opowiadania ostatnie
• Rzadki motyl
• Światło i dźwięk, czyli o niedoskonałości świata
• Modlitwa za odjeżdżających
• Cienie (2007)

• Trzy kobiety (1956) - scenariusz
• Miejsce na ziemi (1959) - scenariusz
• Głos z tamtego świata (1962) - scenariusz
• Piekło i Niebo (1966) - scenariusz
• Szklana kula (1972) - scenariusz
• Egzekucja w ZOO (1975) - scenariusz