Luciano Pavarotti

Luciano Pavarotti (ur. 12 października 1935 w Modenie, zm. 6 września 2007 tamże) – włoski śpiewak operowy (tenor liryczny). Uważany za jednego z najwybitniejszych śpiewaków XX wieku.

Jego ojciec był piekarzem i chórzystą (tenorem) w miejscowej operze. Pavarotti studiował w Modenie u profesora Arriga Poli, później, gdy ten wyjechał do Japonii, u profesora Ettore Campogallianiego w Mantui. W wyniku wygranego konkursu w Reggio Emilia w 1961 zadebiutował jako Rudolf w Cyganerii Pucciniego. Już dwa lata później zadebiutował w Covent Garden, 1965 w La Scali, a w 1968 w Metropolitan Opera. Specjalizował się w repertuarze bel canto, szczególnie w operach Belliniego, Donizettiego, Rossiniego i wczesnego Verdiego. Występował na scenach czołowych teatrów operowych świata. Dysponował głosem mocnym, o rozległej skali, sięgającej do d². Do jego repertuaru należały partie tenorowe takie jak w Napoju miłosnym i Córce pułku Donizettiego; w Rigoletcie i Aidzie Verdiego; w Carmen Bizeta, oraz w Tosce i Turandot Pucciniego.

W latach 90., występem 7 lipca 1990 w Termach Karakalli w Rzymie (w przeddzień meczu finałowego mistrzostw świata w piłce nożnej), zapoczątkował z Plácido Domingo i José Carrerasem słynne koncerty "Trzech tenorów" na obiektach sportowych i w wielkich parkach miejskich, np. na starym Stadionie Wembley i w Hyde Parku Londynie, w Madison Square Garden i w Central Parku w Nowym Jorku, pod Wieżą Eiffla w Paryżu, na Camp Nou w Barcelonie – wszędzie gromadząc tłumy słuchaczy.

Wystąpił w Polsce dwukrotnie: po raz pierwszy w roku 1964 w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy, Toruniu, Grudziądzu oraz Włocławku, jeszcze bez rozgłosu medialnego, oraz w 1995 roku w Sali Kongresowej w Warszawie.

Zdobył ogromną popularność dzięki transmisjom telewizyjnym. Wielokrotnie współpracował szczególnie dla celów charytatywnych z gwiazdami muzyki rozrywkowej, m.in. z Bryanem Adamsem, Jonem Bon Jovi, Andrea Bocellim, Laura Pausini, Bono i The Edge, Jamesem Brownem, Tracy Chapman, Erikiem Claptonem, Céline Dion, Grace Jones, Brianem Eno, Enrique Iglesiasem, Eltonem Johnem, Annie Lennox, Rickym Martinem, Brianem Mayem, George'em Michaelem, Dolores O'Riordan, Darrenem Hayesem, Stingiem, Suzanne Vegą, Caetano Veloso i Zucchero. Nagrał wiele płyt oraz sfilmowano wiele oper; sprzedano w ciągu swojej kariery ponad 100 milionów płyt.

13 grudnia 2003 Luciano Pavarotti wziął ślub z Nicolettą Mantovani, swoją byłą sekretarką. Uroczystość zaślubin odbyła się w teatrze w Modenie, rodzinnej miejscowości śpiewaka. Pavarotti świętował 68 urodziny, panna młoda była od niego młodsza o 35 lat. Zdarzenie to wywołało prawdziwy skandal, gdyż dla Nicoletty Mantovani artysta rozstał się z żoną Aduą Veroni (ur. 21 lutego 1936 r.), z którą miał trzy córki: Lorenza (ur. 26 października 1962 r.), Cristiana (ur. 8 sierpnia 1964 r.) i Giuliana (ur. 9 stycznia 1967 r.).

W 2004 zakończył karierę, odwołując koncerty w zaplanowanej pożegnalnej trasie dookoła świata. 10 lutego 2006 zaśpiewał powszechnie kojarzoną z jego repertuarem arię Nessun dorma z opery Turandot podczas otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Turynie.

W lipcu 2006 Luciano Pavarotti przeszedł operację usunięcia raka trzustki. Od tego czasu nie występował publicznie.

W nocy 5 września 2007 jego stan zdrowia uległ nagłemu pogorszeniu. Zmarł otoczony rodziną 6 września 2007 około 5:00 nad ranem w swoim domu w Modenie.