Maciej Łubieński

Maciej Łubieński herbu Pomian (ur. 2 lutego 1572 w Łubnej, zm. 28 sierpnia 1652 w Łowiczu) – arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, biskup poznański, biskup kujawski, biskup chełmski; brat Stanisława.

Nauki pobierał początkowo w Sieradzu, następnie w Kolegium Jezuickim w Kaliszu, a później w Poznaniu i w Krakowie. Po ukończeniu Akademii Krakowskiej pracował w kancelarii królewskiej. Odbył studia prawa kanonicznego we Włoszech i Niemczech.

W 1602 otrzymał święcenia kapłańskie. Od 1607 sekretarz i rejent kancelarii Zygmunta III Wazy. W 1615 r. otrzymał nominację na prepozyturę klasztoru bożogrobców w Miechowie, zostając tam proboszczem. W 1620 został biskupem chełmskim, 1626 poznańskim, 1631 kujawskim, od 1641 arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski.

W 1641 roku wyznaczony został senatorem rezydentem.

Podczas powstania kozackiego w 1648 r. jako interrex kierował państwem i podpisał elekcję Jana II Kazimierza. 17 stycznia 1649 r. koronował go w katedrze wawelskiej.

Będąc prymasem dbał o budownictwo sakralne, fundując m.in. kaplicę Matki Boskiej na Jasnej Górze w Częstochowie. Inicjował działania ekumeniczne. Rozpoczął barokizację Katedry Gnieźnieńskiej.

Zasłużył się w unormowaniu stosunków kościelnych i podniesieniu gospodarczemu swych diecezji. Majątek swój przeznaczył w testamencie na cele kościelne; dzięki: przystępności, pobożności i hojności cieszył się wielkim poważaniem i autorytetem wśród szlachty i ludu, który uważał go za świętego.

Wydał pracę: Constitutiones Capitulorum generalium Miechoviensium ordinis canonicorum Regularium (1627).

Zmarł w opinii świętości w Łowiczu w 1652 r., a pochowano go w rodzinnej kaplicy w Gnieźnie, obecnie jego ciało znajduje się w podziemiach Katedry Gnieźnieńskiej.

Legendy

Według jednego z podań podczas najazdu szwedzkiego na Polskę w 1656 do katedry w Gnieźnie, miejsca spoczynku duchownego, wtargnęli Szwedzi, mając na celu obrabowanie świątyni. Zmarły miał najpierw się poruszyć, a potem powstać z grobu i przepędzić grabieżców.