Marcello Bacciarelli

Marcello Bacciarelli (ur. 16 lutego 1731 w Rzymie, zm. 5 stycznia 1818 w Warszawie) – włoski malarz, reprezentant baroku i klasycyzmu, od 1756 czynny w Polsce, od 1766 nadworny malarz Stanisława Augusta Poniatowskiego, profesor Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego, wolnomularz, członek loży wolnomularskiej Bouclier du Nord w 1784 roku.

W roku 1753 został powołany na dwór drezdeński króla polskiego Augusta III. W roku 1761 udał się do Wiednia, gdzie dla Marii Teresy wykonał portrety całej rodziny cesarskiej. W roku 1764, po śmierci Augusta III, nawiązał kontakt z dworem nowoobranego króla Polski Stanisława Augusta, ale ze względu na wcześniejsze zobowiązania na dworze austriackim dopiero w 1766 r. przeniósł się do Warszawy. Na polecenie króla założył w 1766 na Zamku Królewskim w Warszawie Malarnię Królewską. Dwa lata później Bacciarelli otrzymał szlachectwo polskie z herbem własnym, wkrótce został również generalnym dyrektorem pałaców i królewskich zbiorów sztuki. Od 1783 r. był członkiem polskiej loży masońskiej Bouclier du Nord.

W roku 1787 odbył dłuższą podróż po Włoszech, skąd przywiózł zakupione dla króla cenne dzieła sztuki, tworzące wraz z całym szeregiem innych sławną galerię Stanisława Augusta. Bacciarelli pozostał w Polsce również po abdykacji Stanisława Augusta (1795). Umarł w Warszawie w roku 1818. Działalność Bacciarellego nie pozostała bez wpływu na artystów polskich, których tak wielu wyszło z jego szkoły. Spuścizna artystyczna Bacciarellego jest wielka. Jego dziełem były plafony w Zamku Warszawskim w salach: wielkiej, marmurowej i dawnej audiencjonalnej (zniszczone w czasie w II wojny światowej – zrekonstruowane na podstawie szkiców mistrza), podobnie jak i dawny plafon w sali Salomona w Łazienkach. Trzy szkice malarskie wykonane do Sali Salomona zaginęły w czasie okupacji hitlerowskiej. W styczniu 2013 roku policji udało się odzyskać dwa z nich (Ofiarę Salomona i Poświęcenie Świątyni). Na polecenie króla wykonał Bacciarelli szereg scen z historii Polski oraz słynny poczet królów polskich do pokoju marmurowego Zamku Królewskiego w Warszawie. Najbardziej jednak interesowało go malarstwo portretowe, w którym był mistrzem. Samych portretów króla Stanisława Augusta pozostawił Bacciarelli ponad 30, prócz tego sportretował członków najbliższej rodziny królewskiej i arystokracji polskiej. Portrety Bacciarellego cechuje dobry gust i miękkość kolorytu.

W latach 1807-1818 był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk. W 1812 roku przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego.