Modest Musorgski

Modest Pietrowicz Musorgski (ros. Моде́ст Петро́вич Му́соргский, ur. 21 marca [9 marca st.st] 1839 w Karewie, Obwód pskowski, zm. 28 marca [16 marca st.st] 1881 w Sankt Petersburgu) – rosyjski kompozytor.

Pochodził z bogatej rodziny Musorgskich, porzucił karierę oficera, aby zająć się muzyką. Musorgski grał na fortepianie i po krótkiej nauce rozpoczął komponowanie, chociaż nigdy nie uzyskał formalnego wykształcenia muzycznego. Związany z grupą znaną jako potężna gromadka, której celem było poszukiwanie nowych środków wyrazu muzyki rosyjskiej, odrzucających ślepe kopiowanie wzorców zachodnich i czerpania inspiracji z muzyki ludowej.

Twórczość

Charakterystyka

W duchu ideologii pokolenia radykalnej inteligencji rosyjskiej lat 60. XIX wieku Musorgski opowiadał się za odrzuceniem sentymentalizmu, klasycystycznych form sztuki i melodramatu, przyjęciem zasady realizmu, uznania, że każde zjawisko w świecie warte jest swojego artystycznego przedstawienia. W szczególności pojmował muzykę jako środek kontaktu artysty z ludem, możliwość wejścia we wspólnotę z nim. Jak pisze Billington

  usiłował odtworzyć w muzyce motywy i hipnotyczne powtórzenia charakterystyczne dla ustnej tradycji ludu rosyjskiego, gwar targu w Niżnym Nowogrodzie i tajemne pomruki samej natury.

W celu stworzenia rosyjskiej muzyki narodowej Musorgski zwrócił się ku teatrowi muzycznemu i ostatnie trzynaście lat życia poświęcił przede wszystkim na tworzenie dwóch oper opartych fabularnie na wydarzeniach z historii Rosji - Borysa Godunowa i Chowańszczyzny.

Do jego najsłynniejszych dzieł należą:

• Obrazki z wystawy - cykl miniatur fortepianowych
• Bez słońca - cykl pieśni
• Pieśni i tańce śmierci - cykl pieśni
• W Izbie dziecięcej - cykl pieśni
• Borys Godunow - opera
• Chowańszczyzna - opera
• Świt nad rzeką Moskwą - wstęp do opery Chowańszczyzna
• Noc na Łysej Górze - poemat symfoniczny

Popularyzacja muzyki Musorgskiego

W 1971 zespół Emerson, Lake and Palmer, wykonujący rocka symfonicznego i progresywnego, stworzył album muzyczny Pictures at an Exhibition (Obrazki z wystawy). Album ten był luźną adaptacją cyklu miniatur fortepianowych Mosorgskiego i fragmentów poematu symfonicznego Noc na Łysej Górze. Innym zespołem muzyki popularnej adaptującym jego utwory był Mekong Delta, zespół z Niemiec, grający progresywny thrash metal. Ponadto japoński muzyk Isao Tomita, kompozytor i wykonawca muzyki elektronicznej, nagrał swoją wesję Obrazków z wystawy. Pictures At An Exhibition zostało wydane w 1975 r.