Nicholas Winton

Sir Nicholas George Winton (ur. 19 maja 1909 w Londynie, zm. 1 lipca 2015 tamże) – Brytyjczyk, w roku 1939 zorganizował transport 669 żydowskich dzieci z okupowanych przez Niemców Czech do Wielkiej Brytanii. Winton znalazł domy dla dzieci. Operację, w której wziął udział określa się mianem czeskiego Kindertransportu. Prasa w Wielkiej Brytanii określiła go mianem "brytyjskiego Schindlera". Udział Wintona w ratowaniu Żydów pozostawał nieznany nawet dla najbliższych aż do roku 1988, kiedy jego żona odnalazła na strychu zapiski i dokumenty z tamtego okresu.

Młodość

Winton pochodzi z żydowsko-niemieckiej rodziny. Jego rodzice przeszli jednak na chrześcijaństwo, a sam Winton został ochrzczony. Z powodu pochodzenia nie został nigdy odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 1938 roku był maklerem giełdowym w Wielkiej Brytanii. Zamiast zaplanowanych wczasów na nartach w Szwajcarii, odwiedził swojego przyjaciela w Czechach. Tam zetknął się z Niemieckimi obozami pracy i tam narodził się pomysł aby ratować żydowskie dzieci znajdując im rodziny zastępcze w Wielkiej Brytanii.

Wyróżnienia i odznaczenia

• W 1983 roku otrzymał Order Imperium Brytyjskiego za pracę na rzecz Abbeyfield – organizacji charytatywnej pomagającej osobom w podeszłym wieku.
• W 1998 roku małżeństwo czeskich astronomów Jana Tichá i Miloš Tichý nazwało Jego imieniem planetoidę z grupy pasa głównego asteroid – (19384) Winton.
• W 1998 roku za swoją działalność w latach trzydziestych otrzymał od prezydenta Czech Vaclava Havla Order Tomasza Garrigue Masaryka IV klasy.
• W 2002 roku Elżbieta II nadała Mu tytuł szlachecki.
• W 2003 roku Winton otrzymał Pride of Britain Award za dokonania całego życia.
• W 2008 roku szkoła podstawowa w Czechach w miejscowości Kunžak została nazwana jego imieniem.
• W 2008 roku czeski rząd zgłosił kandydaturę Wintona do Pokojowej Nagrody Nobla.
• W 2010 roku Winton został mianowany przez rząd w Wielkiej Brytanii Brytyjskim Bohaterem Holokaustu.
• W 2014 roku Winton otrzymał najwyższe odznaczenie Republiki Czeskiej - Order Białego Lwa.

Setne urodziny

W setną rocznicę urodzin – w 2009 roku – sir Nicholas Winton odbył lot samolotem ultralekkim nad lotniskiem White Waltham. Samolot był pilotowany przez Judy Leden, córkę jednego z chłopców uratowanych podczas kindertransportu.

Pociąg Wintona

W dniu 1 września 2009 roku, specjalny "pociąg Wintona" wyruszył z głównego dworca kolejowego w Pradze. Pociąg składający się z lokomotywy i oryginalnych wagonów używanych w 1930 roku udał się do Anglii w wzdłuż trasy Kindertransportu. W pociągu jechało 190 osób, z których 22 w przeszłości jako dzieci zostali uratowani przez Wintona. Wszyscy zostali odebrani przez Wintona na stacji w Maidenhead. Podróż odbyła się z okazji 70. rocznicy ostatniego Kindertransportu, który miał wyruszyć w dniu 3 września 1939 r., ale nigdy nie wyruszył z powodu wybuchu II wojny światowej. Wydarzenie to zostało upamiętnione posągiem Wintona odsłoniętym na stacji kolejowej Maidenhead.

Kultura masowa

Na podstawie czeskiego epizodu życia Wintona zostały nakręcone 3 filmy:

• Wszyscy moi bliscy (Vsichni moji blízcí) (1999) w którym rolę Nicholasa Wintona odgrywał Rupert Graves
• Nicholas Winton: Siła człowieczeństwa (Síla lidskosti – Nicholas Winton) (2002). Film zdobył nagrodę Emmy dla najlepszego filmu dokumentalnego w 2002 r.
• Nickyho rodina (2011)

O Wintonie traktuje również sztuka teatralna "Numbers from Prague", która była odgrywana w Cambridge, w Anglii w styczniu 2011 roku.