Nikodem Sulik

Nikodem Sulik-Sarnowski (ur. 15 sierpnia 1893 we wsi Kamienna Stara k. Sokółki na Podlasiu, zm. 14 stycznia 1954 w Londynie) – polski dowódca wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego.

Koniec I wojny światowej i wojna polsko-bolszewicka

Do 1918 roku był oficerem armii rosyjskiej. W 1918 roku działał w Samoobronie Grodzieńskiej. Od 25 stycznia 1919 do 16 maja 1922 roku dowodził kompanią w Białostockim Pułku Strzelców, który wchodził w skład 1. Dywizji Litewsko-Białoruskiej, a po jej reorganizacji – IV Brygady 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Wraz z macierzystym pułkiem walczył na wojnie z bolszewikami oraz wziął udział w buncie Żeligowskiego i zajęciu Wilna we wrześniu 1920 r.

Okres międzywojenny

Od 16 marca do 27 czerwca 1921 roku pełnił obowiązki adiutanta XL Brygady Piechoty dowodzonej przez płk. Stefana Pasławskiego. W 1924 roku był oficerem sztabu płk SG Stanisława Kwaśniewskiego, dowódcy piechoty dywizyjnej 29 Dywizji Piechoty. Pełniąc obowiązki na tym stanowisku pozostawał oficerem nadetatowym 41 Suwalskiego Pułku Piechoty. Od kwietnia 1922 roku do września 1926 roku był oficerem w sztabie 29 Dywizji Piechoty. Od września 1926 roku do września 1927 roku był dowódcą kompanii w 76 Pułku Piechoty.

Od września 1927 roku do lutego 1929 roku był komendantem Centralnej Szkoły Straży Granicznej. Od lutego 1929 roku do marca 1932 roku był kierownikiem Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Toruniu. Od marca 1932 roku do lipca 1933 roku był dowódcą II batalionu 65 Pułku Piechoty detaszowanego w Gniewie.

Od lipca 1933 roku do maja 1935 roku był dowódcą Batalionu KOP „Dederkały”. Od maja 1935 roku do kwietnia 1937 roku był dowódcą Batalionu KOP „Stołpce”, od kwietnia do października 1937 roku był zastępcą dowódcy Pułku KOP „Baranowicze”. Od października 1937 roku do września 1939 roku był dowódcą Batalionu Fortecznego KOP „Sarny”, a następnie Pułku KOP „Sarny”.

II wojna światowa

Wojna Obronna 1939 r.

Od 17 września 1939, po najeździe sowieckim na Polskę, dowodził zaciętymi walkami pozycyjnymi i odwrotowymi Pułku KOP "Sarny" z atakującą Armią Czerwoną, w składzie zgrupowania Korpusu Obrony Pogranicza gen. Wilhelma Orlik-Rückemanna. Po bitwie pod Kockiem nie poszedł do niewoli lecz rozpoczął działalność konspiracyjną.

Konspiracja i niewola

W listopadzie 1939 mianowany został zastępcą płk Janusza Gaładyka, komendanta Okręgu SZP w Wilnie. W grudniu tego roku wyznaczony został na stanowisko komendanta Okręgu Wilno Związku Walki Zbrojnej. W konspiracji działał pod pseudonimami "Ładyna", "Jodko", "Jod", "Karol", "Sarnowski". 13 kwietnia 1941 r. został aresztowany przez NKWD. Więziony do sierpnia 1941 r. Uwolniony w wyniku układu Sikorski-Majski wstąpił do tworzonych w ZSRR oddziałów Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armii Andersa).

W armii gen. Andersa

Od września 1941 do marca 1942 r. był dowódcą 13 Pułku Piechoty "Rysiów". Od marca 1942 roku do czerwca 1943 roku był zastępcą dowódcy 7 Dywizji Piechoty w ZSRR i na Bliskim Wschodzie. Od czerwca do sierpnia 1943 roku pełnił obowiązki dowódcy 5 Kresowej Dywizji Piechoty w Armii Polskiej na Wschodzie, a od sierpnia 1943 roku do 1946 dowodził tą dywizją w II Korpusie Polskim. Dowodził jednostką na całym szlaku bojowym 2 Korpusu w kampanii włoskiej. 1 marca 1944 otrzymał awans na stopień generała brygady.

Na emigracji

Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Osiadł w Londynie, gdzie zmarł i został pochowany na Cmentarzu Brompton w Londynie. 12 września 1993 r. odbyła się w Dąbrowie Białostockiej i we wsi Kamienna Stara uroczystość powitania w ojczyźnie i złożenia prochów gen. Sulika i jego małżonki Anieli do grobu przy kościele Świętej Anny w Starej Kamiennej.

Rodzina

2 sierpnia 1921 poślubił Anielę Tarasiewicz (1895-1963), z którą miał czworo dzieci: Zofię (ur. 1922), Annę (ur. 1924), która później została żoną Prezydenta RP na Uchodźstwie Kazimierza Sabbata, Marię Anielę (ur. 1925) i Bolesława (1929-2012).

Awanse

• chorąży – 1 października 1915
• podporucznik – 25 stycznia 1919
• porucznik
• kapitan – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 1239 lokatę w korpusie oficerów zawodowych piechoty)
• major – 18 lutego 1928 ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 201 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
• podpułkownik – ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 w korpusie oficerów zawodowych piechoty
• pułkownik – ze starszeństwem z 1 lipca 1940
• generał brygady – 1 marca 1944

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari (23 VII 1944)
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1922)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie 18 I 1954)
• Krzyż Niepodległości z Mieczami[4]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1928)
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (po raz pierwszy w 1921)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi (3 V 1933)
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
• Krzyż Armii Krajowej (pośmiertnie 15 VIII 1967)

Upamiętnienie

• Jest patronem szkoły podstawowej w Lubyczy Królewskiej
• Jest patronem Zespołu Szkół Liceum Ogólnokształcącego w Dąbrowie Białostockiej (podlaskie)