Nino Rota

Nino Rota (ur. 3 grudnia 1911 w Mediolanie, zm. 10 kwietnia 1979 w Rzymie) – włoski kompozytor muzyki filmowej.

Urodzony w rodzinie muzyków, studiował w mediolańskim konserwatorium u Ildebrando Pizzettiego. Dyrygent Arturo Toscanini doradził mu kontynuację studiów w Filadelfii. Tam pracował, między innymi, pod kierunkiem Fritza Reinera. Po powrocie do Mediolanu ukończył studia pracą o kompozytorze renesansu Gioseffo Zarlino.

Obdarzony subtelną wyobraźnią i niezwykłą inwencją melodyczną, dbały o efektowną instrumentację, sięgający świadomie do rozległych pokładów tradycji (jak barok lub Richard Wagner) stał się mistrzem wyrafinowanej muzyki filmowej. Zaprzyjaźniony z Federico Fellinim przez lata ścisłej współpracy stworzył do jego filmów wyrazistą stylistycznie ilustrację muzyczną.

Mniej znana jest jego twórczość autonomiczna (np. symfonie, balet La strada, opery, utwory kameralne).

Ceniony przez krytykę za muzykę do filmów następujących reżyserów:

• Federico Fellini: Na drodze (La strada, 1954, z rozpoznawalnym motywem na trąbkę), Słodkie życie (1960), Osiem i pół (1963, z cyrkowym, tanecznym motywem w scenie finałowej), Giulietta od duchów (1965, z psychodeliczną muzyką ilustrująca urojenia bohaterki), Rzym (1972, tu współtworząca syntezę sztuk ilustracja epizodu pokazu mody kościelnej), Amarcord (1974, z motywem przewodnim powtarzanym w różnych wersjach instrumentalnych), Casanova (1976, próba asymilacji klimatu muzyki XVIII wieku oraz Wagnera), Próba orkiestry (1979, gdzie pomysł filmu wyszedł od kompozytora, a ilustracją jest suita Roty, zmarłego wkrótce na wylew krwi do mózgu).
• Luchino Visconti: Lampart, Rocco i jego bracia.
• Franco Zeffirelli: Romeo i Julia.
• Francis Ford Coppola: Ojciec chrzestny (1972), Ojciec chrzestny II (1974), Ojciec chrzestny III (1990)

Bibliografia

• Maria Kornatowska: Fellini. Warszawa, WAiF, 1972, brak numeru ISBN (wyd. 3: 1989, ISBN 83-221-0470-7) – podstawowa monografia, w wydaniach kolejnych znacznie rozbudowana i stale aktualizowana; liczne mikrointerpretacje muzyki filmowej Nino Roty.
• Geneviève Agel: Les chemins de Fellini. Wstęp: Roberto Rossellini. Paris, Éd. du Cerf, 1956, brak numeru ISBN – książka w jęz. francuskim; zawiera m.in. wywiad z Fellinim i portret kompozytora Nino Roty; liczne ilustracje: kadry z filmów, zdjęcia Felliniego i Roty.
• Chris Wiegand: Federico Fellini. The Complete Films. Köln, Taschen, 2003, ISBN 3-8228-1590-X – książka w jęz. angielskim; próba monografii całej twórczości reżysera,także uwagi o ilustracji muzycznej Nino Roty do jego filmów.