Patrick Swayze

Patrick Wayne Swayze (ur. 18 sierpnia 1952 w Houston, zm. 14 września 2009 w Los Angeles) –amerykański aktor filmowy, tancerz, piosenkarz i choreograf.

Urodził się jako najstarszy syn i jedno z pięciorga dzieci inżyniera chemicznego roślin Jessiego Wayne’a Swayze (zm. 1982) i tancerki-choreograf Patsy Swayze. Miał dwóch młodszych braci: Dona (ur. 10 sierpnia 1958) i Seana Kyle'a (ur. 13 października 1962) oraz dwie siostry – Bambi i Vicky.

Uczęszczał do szkoły Black Middle School w Oak Forest w stanie Illinois. Edukację kontynuował w Houstonw stanie Teksas, gdzie uczęszczał do katolickiej szkoły im. Świętej Róży z Limy, liceum Waltrip High School oraz San Jacinto College. Wystąpił jako łyżwiarz w Galleria Ice Skating Pavilion w Houston. Ojciec widział w nim zawodowego sportowca. Jednak dobrze zapowiadającej się karierze futbolowej przeszkodziła kontuzjakolana, groziła mu amputacja. Po serii skomplikowanych operacji znów musiał uczyć się chodzić.

Taniec okazał się ozdrowieńczą terapią. Uczył się go w Houston Jazz Ballet Company, Harkness Ballet Theater School, Joffrey Ballet School w Nowym Jorku oraz Eliot Feld Ballet Company. W wieku osiemnastu lat zadebiutował na scenie jako książę zakochany w Królewnie Śnieżce w spektaklu Disneyland na paradzie(Disneyland on Parade). Wkrótce został profesjonalnym tancerzem, podróżował po kraju ze znanym zespołem baletowym Buffalo Ballet Company, w 1975 trafił też na scenę broadwayowską w przedstawieniuDobry czas Charleya (Goodtime Charley), a potem odniósł sukces w musicalach West Side Story.

12 czerwca 1975 poślubił tancerkę i uczennicę swojej matki, Lisę Niemi.

Po raz pierwszy pojawił się na kinowym ekranie w komedii Skatetown, U.S.A. (1979) ze Scottem Baio iKatherine Kelly Lang, gdzie dostrzegł go Francis Ford Coppola i zaangażował do roli Darrela 'Darry'ego' Curtisa w dramacie kryminalnym Outsiderzy (The Outsiders, 1983), który wypromował takie sławy jak Matt Dillon, Sofia Coppola, Rob Lowe, Tom Cruise, Diane Lane i Tom Waits. Na szklanym ekranie pojawił się w sitcomie CBS M*A*S*H (1981) jako szeregowy Gary Sturgis oraz serialu ABC Renegaci (Renegades, 1983) z Tracy Scoggins. Następnie zagrał sfrustrowanego i zadziornego buntownika, którego ojciec zaginął nawojnie wietnamskiej w sensacyjnym filmie wojennym Teda Kotcheffa Niespotykane męstwo (Uncommon Valor, 1983) u boku Gene'a Hackmana. Pierwszą główną rolą była postać Jeda w kontrowersyjnym dramaciewojennym Czerwony świt (Red Dawn, 1984) z Charliem Sheenem i Jennifer Grey.

Patrick Swayze w 2006

Międzynarodową sławę zyskał rolą arystokraty Orry'ego Maina w miniserialu ABC – ekranizacji powieści Johna Jakesa Północ-Południe (North and South, 1985) i sequelu Północ-Południe (North and South, Book II, 1986). Niedługo potem wystąpił w melodramacie sportowym Youngblood (1986) u boku Roba Lowe jako zawodnik hokejowy. Dużym sukcesem cieszyła się nominowana do nagrody Złotego Globu kreacja instruktora tańca w musicalu Dirty Dancing w 1987, gdzie zaprezentował swój talent taneczny, a także możliwości wokalne i autorskie w piosence She's Like the Wind, zdobywając nagrodę BMI Film & TV. Natomiast za postać policjanta z pochodzenia człowieka gór prowadzącego prywatne śledztwo w Chicago w sprawie morderstwa młodszego brata w filmie sensacyjnym Prawo krwi (Next of Kin, 1989) oraz za rolę tytułową w filmie sensacyjnym Wykidajło (Road House, 1989) był nominowany do Złotej Maliny jako najgorszy aktor. Rola ukochanego w zaświatach w melodramacie komediowym Uwierz w ducha(Ghost, 1990) przyniosła mu nominację do Złotego Globu i nagrody Saturna.

Zaskoczył krytyków i widzów swoimi kolejnymi kreacjami, odbiegającymi daleko od jego dotychczasowego ekranowego wizerunku, jako nominowany do nagrody MTV czarny charakter przywódca bandy gangsterów-surferów w filmie akcji Na fali (Point Break, 1991) oraz w nominowanej do nagrody Złotego Globu roli jednej z trzech drag queenw komedii Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995). 18 sierpnia 1997 roku otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Hollywood przy 7018 Hollywood Blvd.

W styczniu 2008 u aktora stwierdzono nowotwór trzustki, uznawany za bardzo trudny do wyleczenia. Na początku maja przeszedł operację, w trakcie której usunięto mu część zaatakowanego przez raka żołądka. Zmarł w nocy z 14 na 15 września 2009 w Los Angeles.

Filmografia

Filmy fabularne

• 2009: Błękitny deszcz (Powder Blue) jako Velvet Larry
• 2007: Oskarżony (Jump!) jako Richard Pressburger
• 2007: Milion na gwiazdkę (Christmas in Wonderland) jako Wayne Saunders
• 2006: Lis i Pies 2 (The Fox and the Hound 2) jako Cash (głos)
• 2005: Ikona (Icon) jako Jason Monk
• 2005: Wszystko zostaje w rodzinie (Keeping Mum) jako Lance
• 2004: Smokiem i mieczem (George and the Dragon) jako Garth
• 2004: Dirty Dancing 2 (Dirty Dancing: Havana Night) jako instruktor tańca
• 2004: Kopalnie króla Salomona (King Solomon's Mines) jako Allan Quatermain
• 2003: Ostatni taniec (One Last Dance) jako Travis MacPhearson
• 2003: 11:14 jako Frank
• 2002: Obudzić się w Reno (Waking Up in Reno) jako Roy
• 2001: Zielony smok (The Green Dragon) jako Sierżant Jim Lance
• 2001: Donnie Darko jako Jim Cunningham
• 2000: Pierwsza miłość nie rdzewieje (Forever Lulu) jako Ben Clifton
• 1998: Czarny pies (Black Dog) jako Jack Crews
• 1998: Listy od zabójcy (Letters From a Killer) jako Race Darnell
• 1995: Niezwykła opowieść (Tall Tale) jako Pecos Bill
• 1995: Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar) jako Vida Boheme
• 1995: Trzy życzenia (Three Wishes) jako Jack McCloud
• 1993: Tata na wagarach (Father Hood) jako Jack Charles
• 1992: Miasto radości (City of Joy) jako Max Lowe
• 1991: Na fali (Point Break) jako Bodhi
• 1990: Uwierz w ducha (Ghost) jako Sam Wheat
• 1989: Prawo krwi (Next of Kin) jako Truman
• 1989: Wykidajło (Road House) jako Dalton
• 1988: Tiger Warsaw jako Tiger Chuck Warsaw
• 1987: Stalowy świt (Steel Dawn) jako Nomad
• 1987: Dirty Dancing jako Johnny Castle
• 1986: Youngblood jako Derek Sutton
• 1984: Czerwony świt (Red Dawn) jako Jed Eckert
• 1984: Grandview, U.S.A. jako Ernie 'Slam' Webster
• 1984: Pigs vs. Freaks jako Doug Zimmer
• 1983: Outsiderzy (The Outsiders) jako Darrel Curtis
• 1983: Niespotykane męstwo (Uncommon Valor) jako Kevin Scott
• 1983: The Renegades jako Bandyta
• 1981: Return of the Rebels jako K.C. Barnes
• 1980: The Comeback Kid jako Chuck
• 1979: Skatetown, U.S.A. jako Ace

Seriale telewizyjne

• 2009: Bestia (The Beast) jako Charles Barker
• 2004: Whoopi jako Tony
• 1986: Niesamowite historie (Amazing Stories) jako Eric David Peterson
• 1986: Północ-Południe II (North and South, Book II) jako Orry Main
• 1985: Północ-Południe (North and South) jako Orry Main
• 1983: Renegaci (The Renegades) jako Bandyta
• 1981: M*A*S*H jako Szeregowy Gary Sturgis

Producent

• 2003: Ostatni taniec (One Last Dance)