Peter Carl Fabergé

Peter Carl Fabergé, ros. Петер Карл Фаберже, właśc. Carl Gustawowicz Fabergé (ur. 30 maja 1846 w Sankt Petersburgu, zm. 24 września 1920 w Lozannie) – rosyjski jubiler i złotnik.

W kierowanej przez niego pracowni złotniczej powstały tzw. jaja Fabergé. Sam Karol Fabergé nie zaprojektował żadnego cesarskiego jaja wielkanocnego. Autorami projektów byli pracujący w firmie Fabergé złotnicy: Erik Kollin, Michał Perchin, Henryk Wigström, Alma Pihl. Autorstwo kilku jaj Fabergé pozostaje nieustalone.

Peter Fabergé był synem Gustava Fabergé, urodzonego w 1814 roku w mieście Parnawie (Pernau) na terenie dzisiejszej Estonii oraz jego żony Charlotte Jungstedt. Rodzina Fabergé ma hugenockie korzenie, w XVII wieku mieszkali w Pikardii.

W 1858 roku Karol Fabergé rozpoczął naukę w gimnazjum św. Anny w Petersburgu. W roku 1860 wraz z całą rodziną przeprowadził się do Drezna. Już w 1861 roku rozpoczął naukę w szkole handlowej. Jednocześnie uczył się sztuki jubilerskiej, m.in. u złotnika Józefa Friedmana we Frankfurcie. W tym samym roku wraz z przyjacielem Juliuszem Butzem wyruszył w podróż czeladniczą po Europie, w czasie której odwiedzili Niemcy, potem Francję i Włochy.

W 1864 roku Karol Fabergé wrócił do Petersburga. Kontynuował naukę, między innymi zatrudniając się przy naprawach dzieł starego złotnictwa w Ermitażu. Prace te wykonywał za darmo. W roku 1870 zaczął pracować w firmie należącej do ojca. Już w 1872 roku przejął kierownictwo firmy ojca. W latach 1872-1880 całkowicie zmodernizował pracownię złotniczą i salon handlowy. Po roku 1882 wprowadził do asortymentu wyrobów przedmioty wykonane w charakterystycznym stylu, zw. "stylem Fabergé".

W 1885 roku firma Fabergé zaprojektowała dla cara Aleksandra III pierwsze jajko wielkanocne. Zostało ono podarowane cesarzowej Marii Fiodorownej. Od tego czasu każdego roku firma Fabergé wykonywała jedno jajko na zamówienie cara. Od roku 1896 firma wykonywała dwa jajka dla następnego cara Mikołaja II. Były one przeznaczone dla żony cara Aleksandry Fiodorownej i dla matki cara Marii Fiodorownej. W latach 1904-1905 dwór cesarski nie zamówił jajek z powodu wprowadzonych oszczędności i kryzysu spowodowanego wojną. Dwa jajka wielkanocne wykonane dla cara w roku 1917 nie zostały dostarczone.

Firma Fabergé otrzymała liczne nagrody na wystawach sztuki i rzemiosła: w roku 1882 w Moskwie, w 1885 w Norymberdze, w 1888 w Kopenhadze, w 1900 w Paryżu, w 1903 w Petersburgu. W roku 1887 firma otworzyła salon i pracownię złotniczą w Moskwie, w roku 1900 w Odessie i w roku 1903 w Londynie. Firma Fabergé zyskała dużą sławę w Rosji i całym świecie. Była złotnikiem dworów królewskich w Anglii, Rosji, Bułgarii, Danii, Syjamie, Szwecji, Finlandii i Norwegii. W 1895 i 1896 roku firma Fabergé zatrudniała we wszystkich oddziałach około 450 wykwalifikowanych pracowników, i bardzo wielu uczniów. W pracowni w Petersburgu pracowało 25 maszyn i pięć pieców do wytopu metali. Wartość rocznej produkcji wynosiła ponad 400 tysięcy rubli. Szacuje się, że w okresie od 1872 do 1917 firma Fabergé wytworzyła około 150 tysięcy dzieł. Nieomal każdy przedmiot zaprojektowany i wytworzony w pracowniach firmy jest unikatowy. Powtórzone modele należą do wielkiej rzadkości.

W roku 1918 w efekcie przewrotu bolszewickiego Fabergé był zmuszony zamknąć pracownię i sklep w Petersburgu. We wrześniu 1918 opuścił Rosję sowiecką. Wyjechał do Niemiec i potem do Szwajcarii, gdzie zmarł w Lozannie. Pochowany w Cannes na cmentarzu Grand Jas.

Karol Fabergé miał czterech synów: Eugène'a (1874–1960), Agathona (1876–1951), Aleksandra (1877–1952) i Nicholasa (1884–1939).