Piotr Śmietański

Piotr Śmietański (ur. 27 czerwca 1899 w Zawadach, zm. 23 lutego 1950) – polski kat, jeden z głównych egzekutorów stalinowskich w Polsce Ludowej i funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa.

Przyszedł na świat w Zawadach w rodzinie Władysława i Anny. 17 stycznia 1945 został funkcjonariuszem sekcji VII wydziału I Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie w randze wywiadowcy. Od 21 lipca 1945 pełnił funkcję referenta w sekcji specjalnej, od 1 stycznia 1946 oddziałowego, od 1 lutego 1946 wywiadowcy w sekcji 1 (realizacja) wydziału IV A (śledczego) a od 3 sierpnia 1946 – agenta zaopatrzenia w wydziale gospodarczym. Od 1 lutego 1947 pozostawał do dyspozycji szefa i w randze starszego sierżanta był dowódcą plutonu egzekucyjnego w Więzieniu Mokotowskim. Osobiście uśmiercał skazańców jednym strzałem w tył głowy. W okresie stalinowskim był wykonawcą wyroków śmierci na wielu bojownikach niepodległościowych, tzw. „żołnierzach wyklętych”, byłych żołnierzach Armii Krajowej, w tym m.in. na Jerzym Miatkowskim, Tadeuszu Pelaku, Edmundzie Tudruju, Arkadiuszu Wasilewskim, Romanie Grońskim, kapitanie Stanisławie Łukasiku, komendancie Hieronimie Dekutowskim (zabitych przez Śmietańskiego w jeden dzień – 7 marca 1949).

25 maja 1948 wykonał wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim. Zachował się protokół wykonania wyroku śmierci na Witoldzie Pileckim z podpisem Śmietańskiego. Za pozbawienie życia więźnia otrzymywał on tysiąc złotych, podczas gdy pensja nauczycielska w tym okresie wynosiła sześćset złotych.

Od 1 września 1948 pracował jako oficer do zleceń w wydziale ogólnym WUBP w Warszawie.

W 2003 roku Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął śledztwo mające na celu ustalenie losów Śmietańskiego w związku z dochodzeniem w sprawie śmierci Witolda Pileckiego. Nigdy jednak nie udało się dotrzeć do Śmietańskiego. Stwierdzono, że wszystkie dane personalne dotyczące „Kata z Mokotowa” zostały usunięte z oficjalnych archiwów rządowych. Śledztwo zostało wstrzymane w 2004. Według ustaleń IPN Śmietański zmarł w 1950 na gruźlicę.

Po raz pierwszy zdjęcie st. sierż. Piotra Śmietańskiego opublikowano w albumie Jacka Pawłowicza Rotmistrz Witold Pilecki 1901–1948 (Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej, 2009).