Sir Alan Parker

Alan William Parker (ur. 14 lutego 1944 w Islington w Londynie, zm. 31 lipca 2020 w Londynie) – brytyjski reżyser, producent, pisarz i aktor. Od 1980 miał obywatelstwo amerykańskie. W 1995 królowa brytyjska Elżbieta II uhonorowała go Orderem Imperium Brytyjskiego za zasługi dla brytyjskiego przemysłu filmowego, a w 2002 otrzymał tytuł szlachecki. W 2013 zdobył BAFTA Fellowship, najwyższe wyróżnienie Brytyjskiej Akademii Filmowej i Telewizyjnej.

Życiorys

Urodził się w Islington w północnym Londynie jako jeden z dwóch synów Elsie Ellen Parker, krawcowej, i Williama Leslie Parkera, artysty malarza. Miał brata Rogera Pugh. Wychował się w klasycznej brytyjskiej rodzinie w Stockton na północnym wschodzie Teesside. Uczęszczał do Dame Alice Owen’s School. W 1962 opuścił szkołę i dołączył jako copywriter do agencji reklamowej Collet Dickinson Pearce (CDP), gdzie pracował między innymi z Davidem Puttnamem, Alanem Marshallem i ​Charlesem Saatchim.

Jego scenariusz do szkolnej komedii romantycznej S.W.A.L.K. (ang. sealed with a loving kiss, pl. zapieczętowany miłosnym pocałunkiem), został wyprodukowany przez Davida Puttnama, w reżyserii Warisa Husseina, i wydany jako komediowy melodramat Melody (1971) z udziałem Marka Lestera​. W 1971 Parker i Marshall stali się niezależni, tworząc Alan Parker Film Company. Nakręcili serię udanych reklam, w tym włoskiej marki wermutu Campari Group - Cinzano z Leonardem Rossiterem i Joan Collins.

Następnie Parker napisał scenariusz i wyreżyserował dwa filmy krótkometrażowe: Our Cissy (1974) i Footsteps (1974) z Gemmą Jones oraz dramat telewizyjny BBC No Hard Feelings (1976), której akcja toczy się w wojennym Londynie, z Joe Gladwinem. Sukcesem był telewizyjny dramat wojenny BBC The Evacuees (1975) z Ivorem Robertsem o doświadczeniach dwóch żydowskich chłopców ewakuowanych z Londynu podczas Blitzu, za którą Parker zdobył Emmy (1975) i Nagrodę Telewizyjnej Akademii Brytyjskiej​ (1976)[4]. Pomimo tego sukcesu Parkerowi trudno było pozyskać finansowania dla scenariuszy, które opisał jako „bardzo angielskie, bardzo londyńskie, bardzo wściekłe klasy robotnicze”.

Gangsterska komedia muzyczna Bugsy Malone (1976) ze Scottem Baio i Jodie Foster została sfinansowana głównie przez National Film Finance Corporation and Rank. Film odniósł sukces i przyniósł Parkerowi Nagrodę Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszy scenariusz oryginalny​ i nominację do Złotej Palmy na 29. Festiwalu w Cannes​. Był także grafikiem (współpracował dla Screen International) i autorem powieści Pudles in the Lane (1977).

Jego pierwszym przedsięwzięciem w Stanach Zjednoczonych była chwalona przez krytyków opowieść o wstrząsających doświadczeniach młodego Amerykanina z tureckim systemem więziennym ze scenariuszem Olivera Stone, Midnight Express (1978), za który zdobył Nagrodę Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszą reżyserię​ oraz nominację do Oscara za najlepszą reżyserię​ i Złotego Globu dla najlepszego reżysera​. Potem był udany musical Sława (Fame, 1980), nominowany do Césara w kategorii najlepszy film zagraniczny, którego akcja rozgrywa się w New York City High School for the Performing Arts, a następnie Ściana (Pink Floyd The Wall, 1982), wersji filmowej albumu The Wall zespołu Pink Floyd z Bobem Geldofem, i Najwyższa stawka (Shoot the Moon, 1982) z Diane Keaton i Peterem Wellerem. Za realizację dramatu wojennego Ptasiek (Birdy, 1984) z Matthew Modine i Nicolasem Cage otrzymał ​Grand Prix na 38. Festiwalu w Cannes​ i nagrodę publiczności na Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowy​m.

Dreszczowiec Harry Angel (Angel Heart, 1987) z Robertem De Niro i Mickeyem Rourke przyniósł mu nominację do Saturna w kategorii najlepszy scenarzysta. Za reżyserię dreszczowca Missisipi w ogniu (Mississippi Burning, 1988) z Willemem Dafoe, Genem Hackmanem i Bradem Dourifem zdobył nominację do Oscara, Złotego Globu, BAFTA i David di Donatello. Za melodramat wojenny Przyjdź zobaczyć raj (Come See the Paradise, 1990) z Dennisem Quaidem i Michaelem Yorkiem był nominowany do Złotej Palmy na 43. Festiwalu w Cannes​. Za komediodramat Droga do Wellville (The Road to Wellville, 1994) z Larą Flynn Boyle, Anthonym Hopkinsem, Matthew Broderickiem i Johnem Cusackiem zdobył nominację do Grand Prix na Festiwalu w Tokio​. Za biograficzny dramat muzyczny Evita (1996) z Antonio Banderasem i Madonną został uhonorowany Nastro d’argento, Prêmio Guarani (za najlepszy film zagraniczny) i był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego reżysera​. Zrealizował też teledyski Madonny do piosenek ze ścieżki dźwiękowej Evity – „You Must Love Me”, „Don't Cry for Me Argentina” i „Another Suitcase in Another Hall”. Za dramat Prochy Angeli (Angela's Ashes, 1999) z Robertem Carlyle i Emily Watson został nagrodzony na Festiwalu w Karlowych Warach​. Za dramat kryminalny Życie za życie (The Life of David Gale, 2003) z Kevinem Spaceym i Kate Winslet był nominowany do Złotego Niedźwiedzie dla najlepszego filmu na Festiwalu w Berlinie​.

Życie prywatne

W 1966 ożenił się z Annie Inglis, z którą miał czwórkę dzieci. Jednak w 1992 doszło do rozwodu. W latach 90. XX wieku poślubił Lisę Moran.

Zmarł 31 lipca 2020 w Londynie w wieku 76 lat po długotrwałej chorobie.

Filmografia

• Bugsy Malone (1976)
• Midnight Express (1978)
• Sława (Fame, 1980)
• Ściana (Pink Floyd The Wall, 1982)
• Najwyższa stawka (Shoot the Moon, 1982)
• Ptasiek (Birdy, 1984)
• Harry Angel (Angel Heart, 1987)
• Missisipi w ogniu (Mississippi Burning, 1988)
• Przyjdź zobaczyć raj (Come See the Paradise, 1990)
• The Commitments (1991),
• Droga do Wellville (The Road to Wellville, 1994)
• Evita (1996)
• Prochy Angeli (Angela's Ashes, 1999)
• Życie za życie (The Life of David Gale, 2003)