Stanisława Leszczyńska

Stanisława Leszczyńska (ur. 8 maja 1896 w Łodzi, zm. 11 marca 1974) – polska Służebnica Boża, położna w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, absolwentka prywatnego progimnazjum Wacława Maciejewskiego w Łodzi.

Stanisława Leszczyńska była córką Jana i Henryki Zambrzyckich. Jej ojciec trudnił się stolarstwem, a matka pracowała w fabryce włókienniczej "I.K. Poznański". W 1908 roku Stanisława wyjechała wraz z całą rodziną do Rio de Janeiro, gdzie mieszkała jej bliska krewna ze strony matki. Do kraju powróciła w 1910, podejmując przerwaną wyjazdem naukę w progimnazjum, które ukończyła w 1914. W czasie I wojny światowej pracowała w Komitecie Niesienia Pomocy Biednym.

17 października 1916 poślubiła Bronisława Leszczyńskiego (ur. 1888), zecera, z którym miała trójkę dzieci: córkę Sylwię i synów: Stanisława i Henryka. W 1920 przeniosła się do Warszawy, gdzie zaczęła naukę w Szkole Położniczej, kończąc ją z wyróżnieniem w 1922. Leszczyńscy tuż przed wybuchem II wojny światowej mieszkali w Łodzi na Bałutach, przy ul. Żurawiej 7. Gdy na tym terenie powstało getto żydowskie, przeprowadzili się na pobliską ul. Wspólną 3.

II wojna światowa i śmierć

Podczas okupacji niemieckiej w Łodzi męscy członkowie rodziny Leszczyńskich działali w strukturach Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) w tym mieście.

Cała rodzina została aresztowana w nocy z 19 na 20 lutego 1943 r. podczas dużej wsypy tej organizacji. Stanisława wraz z córką zostały osadzone w więzieniu kobiecym przy ul. Gdańskiej 13, natomiast ojciec z synami w więzieniu przy ul. S. Sterlinga (wówczas Robert-Koch-Str.) 16. Kobiety zostały wywiezione do KL Auschwitz-Birkenau (17 kwietnia 1943), natomiast mężczyźni po śledztwie i wyroku, przez więzienie na Radogoszczu do KL Gross-Rosen (tu od 23 VI 1943).

W KL Birkenau Stanisława Leszczyńska pracowała jako położna w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz II (Birkenau) jako więzień nr 41335. Funkcję tę pełniła aż do momentu wyswobodzenia obozu przez Armię Czerwoną (27 stycznia 1945). Na tym stanowisku, sprzeciwiając się wyraźnym rozkazom władz obozowych, przyjęła ok. 3000 porodów.

Swoje przeżycia z obozu opisała Stanisława Leszczyńska w książce Raport położnej z Oświęcimia, która powstawała od przejścia Leszczyńskiej na emeryturę w 1957. Pierwsze wydanie wspomnień miało miejsce w "Przeglądzie Lekarskim" w 1965 roku. Książka stała się kanwą rapsodu teatralnego Oratorium oświęcimskie z muzyką Anny German i Jerzego Maksymiuka (premiera 1970).

Również szczęśliwie ocaleli męscy członkowie rodziny Leszczyńskich.

Stanisława Leszczyńska zmarła 11 marca 1974 na nowotwór, jej pogrzeb odbył się na łódzkim cmentarzu św. Rocha przy ulicy Zgierskiej na Radogoszczu. W 1996 jej szczątki zostały przeniesione do kościoła pw. Wniebowzięcia NMP. Imię Stanisławy Leszczyńskiej od 1983 nosi Krakowska Szkoła Położnych. Jej wizerunek widnieje także na Kielichu Życia i Przemiany Narodu, złożonym przez pielęgniarki na Jasnej Górze, jako wotum na sześćsetlecie obecności cudownego obrazu Matki Boskiej, podczas uroczystości 3 maja 1982. Dziesięć lat później rozpoczął się proces beatyfikacyjny Stanisławy Leszczyńskiej. Jedna z ulic w okolicach dawnego KL Auschwitz w Oświęcimiu nosi imię Stanisławy Leszczyńskiej.