Tomasz Szukalski

Tomasz Szukalski (ur. 8 stycznia 1947 w Warszawie, zm. 2 sierpnia 2012 w Piasecznie) – polski saksofonista jazzowy.

Edukacja i początki kariery

Całą drogę edukacji muzycznej przeszedł od PSM poprzez Liceum do PWSM. Choć ukończył klasę klarnetu, to samodzielnie zapoznał się z techniką gry na saksofonie sopranowym i tenorowym, sporadycznie używając także innych instrumentów, z których - klarnet basowy - zajmuje szczególną pozycję. Kiedy był jeszcze uczniem szkoły średniej, rozpoczął występowanie na estradzie.

Jako nastolatek towarzyszył w koncertach grupy wokalnej Partita (Jazz Jamboree 67). Nawiązał także współpracę z zespołami takich muzyków jak Janusz Muniak, Tomasz Ochalski oraz Big Bandem Stodoła i sporadycznie z nimi występował.

Lata 70.

Znamiennym dla młodego saksofonisty okazał się okres współpracy (od roku 1972) z zespołem czołowego wówczas saksofonisty altowego, Zbigniewa Namysłowskiego. Razem dokonali wielu nagrań. Podczas tej współpracy powstały znaczące (również dla Zbigniewa Namysłowskiego) albumy „Winobranie” i „Kuyaviak Goes Funky”. W okresie tym wzrosła pozycja saksofonisty na jazzowym rynku: do współpracy zapraszali go znane postacie rodzimego jazzu: Włodzimierz Nahorny, Tomasz Stańko czy Jan Ptaszyn Wróblewski.

W latach 1974-1979 wraz z Tomaszem Stańko koncertował i nagrywał płyty w całej Europie (również dla prestiżowego wydawnictwa ECM) wraz z takimi muzykami jak: Arild Andersen, Dave Holland, Edward Vesala, Palle Danielsson, Terje Rypdal, Palle Mikkelborg, Juhani Aaltonen czy Antti Hytti.

Mimo licznych wyjazdów z Tomaszem Stańko w latach 1975-1976 współpracował i nagrywał z zespołem SBB.

W tym czasie zdecydował się na założenie autorskiego zespołu. W roku 1977 powstał zespół The Quartet, skupiający wielkie indywidualności: basista Paweł Jarzębski, pianista Sławomir Kulpowicz oraz perkusista Janusz Stefański. The Quartet i jego muzyczne propozycje postrzegano jako typowy zespół bez lidera, złożony z wybitnych muzyków, będących indywidualnościami muzycznymi.

Zadebiutowali w roku 1977 - co nietypowe dla jazzmanów - nagraniami dla archiwum Polskiego Radia, ale już w styczniu 1978 odbyli dużą trasę koncertową po kraju, wystąpili na Jazz Jamboree'78. Repertuar tworzyły głównie kompozycje Kulpowicza oraz Szukalskiego, inspirowane muzyką takich postaci jak McCoy Tyner, Sonny Rollins, John Coltrane, tradycjami modern jazzu lat 60. The Quartet zaliczany był przez wielu krajowych i zagranicznych krytyków do najważniejszych zespołów jazzowych Europy.

Lata 80.

W latach 1980-1981 Tomasz Szukalski i Józef Skrzek stworzyli duet grający wysublimowane fusion uwiecznione na płycie „Ambitus Extended”. Tomasz towarzyszył też jako solista założonej po rozwiązaniu SBB Formacji Józefa Skrzeka nagrywając m.in. płytę „Wojna Światów”. W roku 1981 występował zarówno na Jazz Jamboree '81, jak i na towarzyszącym Rock Jamboree '81 i wraz z Formacją Józefa Skrzeka (Andrzej Ryszka, Andrzej Urny) i grał z takimi muzykami jak Gil Goldstein oraz Dean Brown.

Miesiąc przed ogłoszeniem stanu wojennego wyjechał jeszcze do Baden-Baden, by zagrać wśród takich postaci jak Rashied Ali, John Surman czy Albert Mangelsdorff cykl koncertów poświęconych pamięci Johna Coltrane'a.

Po nastaniu stanu wojennego Szukalski zaproszony został do współpracy przez Jana Ptaszyna Wróblewskiego, który w tym czasie kierował SPPT Chałturnik i Studiem Jazzowym Polskiego Radia. Po okresie ostrego straight-ahead jazzu, sukcesach z zespołami Namysłowskiego, Stańko i The Quartet udział w muzyce mainstreamowej Ptaszyna Wróblewskiego nie był dla Szukalskiego kreatywną odskocznią.

Dopiero w roku 1984 wraz z nowym trio (Czesław Bartkowski - perkusja, Wojciech Karolak - instrumenty klawiszowe) muzyka saksofonisty nabrała większego wigoru. Album „Time Killers” został uznany przez krytyków za najciekawszą polską płytę jazzową lat 80. Zachęcony sukcesem zorganizował w 1985 r. kolejny kwartet (Piotr Biskupski, Andrzej Cudzich, Andrzej Jagodziński), który z założenia miał przejąć sukcesję po The Quartet.

W 1986 roku Szukalski wraz z pianistą Januszem Szprotem utworzył duet Blues Duo SZ-SZ i choć dokonali wielu nagrań i wystąpili na licznych koncertach, to formacja okazała się efemerydą na polskim rynku jazzowym.

Lata 90. i współcześnie

Do koncepcji duetu Szukalski powrócił raz jeszcze: od roku 1990 gra wspólnie z pianistą Arturem Dutkiewiczem. Z muzykami: Dutkiewiczem, Cudzichem i zmieniającymi się perkusistami, reaktywował koncepcję kwartetu.

Od roku 2000 coraz częściej występuje w trio (Wojciech Karolak, Krzysztof Dziedzic) oraz gościnnie w różnych konstelacjach i zespołach, np. Tadeusz Nalepa, Piotr Wojtasik, Wojciech Majewski, Carrantuohill czy Apostolis Anthimos Quartet (Arild Andersen i Krzysztof Dziedzic lub Janusz Skowron).

Tomasz Szukalski (w środku) w trakcie benefisu w Warszawie - 21 listopad 2010

Licytacja w trakcie benefisu w Warszawie - 21 listopad 2010

W "Dniu Szakala" zorganizowanym w celu pomocy Szukalskiemu 21 listopada 2010 roku w Warszawie przez pianistę Artura Dutkiewicza i RadioJAZZ.FM, udział wzięli polscy artyści, którzy zjechali się z całego świata, między innymi:

• Krzysztof Herdzin - piano
• Ewa Bem - vocal
• Jarosław Śmietana - guitar
• Adam Makowicz - piano
• Michał Urbaniak - violin
• Leszek Możdżer - piano
• Artur Dutkiewicz - piano
• Wojciech Karolak - hammond
• Urszula Dudziak - vocal
• Aga Zaryan - vocal
• Paweł Jarzębski - double bass
• Janusz Stefański - drums
• Marcin Wasilewski - piano
• Sławomir Kurkiewicz - double bass
• Michał Miśkiewicz - drums
• Józef Skrzek - piano, minimoog, harmonica, vocal
• Krzysztof Ścierański - bass
• Tomasz Stańko - trumpet
• Jorgos Skolias - vocal
• Łukasz Żyta - drums

Szukalski pod koniec życia przebywał w Domu Artysty Weterana w podwarszawskim Skolimowie, zmarł w szpitalu w Piasecznie.

Dyskografia

Według daty nagrania:

• 1972 Jan Ptaszyn Wróblewski "Koncert podwójny na 5 solistów i orkiestrę"
• 1972 Marianna Wróblewska "Sound of Marianna Wróblewska" (Polskie Nagrania Muza SXL 0847)
• 1972 Niebiesko-Czarni "Naga 1" (Polskie Nagrania Muza SXL 0881)
• 1972 Niebiesko-Czarni "Naga 2" (Polskie Nagrania Muza SXL 0882)
• 1973 Zbigniew Namysłowski "Winobranie" (Polskie Nagrania Muza SX 0952)
• 1973 Novi Singers "Rien Ne Va Plus" (Polskie Nagrania Muza SXL 1009)
• 1973 All Stars After Hours "Night Jam Session in Warsaw 1973" (Polskie Nagrania Muza SXL 1033)
• 1973 "Interjazz 3" (Supraphon 1 15 1739)
• 1974 Wojciech Karolak "Easy!" (Polskie Nagrania Muza SXL 1069)
• 1974 S.P.P.T. Chałturnik "Chałturnik" (Polskie Nagrania Muza SXL 1079)
• 1974 Tomasz Stańko - Edward Vesala - Peter Warren - Tomasz Szukalski "Twet" (Polskie Nagrania Muza SXL 1138)
• 1974 Jan Ptaszyn Wróblewski "Sprzedawcy glonów" (Polskie Nagrania Muza SXL 1141)
• 1975 Zbigniew Namysłowski Quintet "Kuyaviak Goes Funky" (Polskie Nagrania Muza SX 1230)
• 1975 Krzysztof Sadowski "Three Thousands Points" (Polskie Nagrania Muza SX 1277)
• 1975 SBB "Sikorki" (2004, Metal Mind Productions)
• 1975 Karin Krog / Zbigniew Namysłowski Quintet "Jazz Jamboree 75 Vol. 2" (Polskie Nagrania Muza SX 1340)
• 1975 Tomasz Stańko "Balladyna" (Stańko, Holland, Vesala) (ECM 1071, 1777597)
• 1976 Sami Swoi "Ach! Jak Przyjemnie" (Polskie Nagrania Muza SX 1353)
• 1976 Czesław Bartkowski "Drums Dream" (Polskie Nagrania Muza SX 1419)
• 1976 SBB "Anthology, Vol. 05" (2004, Metal Mind Productions)
• 1976 Edward Vesala "Rodina" (Stańko,Vesala, Aaltonen, ...) (Love Records LRLP 189)
• 1976 Edward Vesala "Satu" (Vesala, Rypdal, Danielsson, Mikkelborg, Stańko, ...) (ECM 1088)
• 1976 Tomasz Stańko - Edward Vesala Quartet "Live At Remont" (Stańko, Vesala, Hytti) (Helicon HR 1002)
• 1977 Jan Wallgren - Benet Ernryd Quartet "Love Chant" (Dragon)
• 1978 Tomasz Stańko "Almost Green" (Stańko,Vesala, Danielsson) (Leo 008)
• 1978 Zbigniew Namysłowski "Jasmine Lady" (Polskie Nagrania Muza)
• 1978 The Quartet "The Quartet"
• 1979 The Quartet "Loaded"
• 1979 Krzysztof Sadowski "Swing Party" (Polskie Nagrania Muza SX 1796)
• 1979 Edward Vesala "Neitsytmatka" (Maiden Voyage) (Vesala, Stańko, Kulpowicz, Jarzębski, ...) (Polarvox LJLP1014)
• 1980 Józef Skrzek "Józefina" (Wifon LP 037)
• 1980 Józef Skrzek & Tomasz Szukalski "Ambitus Extended" (Helicon HR 1006)
• 1981 Józef Skrzek "Wojna Światów - następne stulecie" (Skrzek, Gola, Ziomber, ...) (Polskie Nagrania Muza SX 2342)
• 1981 Józef Skrzek Formation "Wojna Światów - Live" (Skrzek, Gola, Ziomber, ...) (Wydawnictwo 21 21.014)
• 1981 Józef Skrzek & Tomasz Szukalski "Kolędy" (Helicon HR 001)
• 1982 Stanisław Sojka "Matko, która nas znasz…" (Helicon HR 1009)
• 1983 Józef Skrzek & Tomasz Szukalski "Kolędy" (Helicon HR 002)
• 1984 Wojciech Karolak - Tomasz Szukalski - Czesław Bartkowski "Time Killers" (Helicon HR 1012)
• 1985 Tomasz Szukalski "Tina Kamila" (Polskie Nagrania Muza SX 2250)
• 1985 Stanisław Sojka "Radioaktywny" (Polskie Nagrania Muza SX 2661)
• 1986 Kwartet Tomasza Szukalskiego "Tina Blues" (Poljazz/Emscherland PSJ 172, Wipe 7084)
• 1986 Milan Svoboda & The Polish - Czech Big Band "Interjazz 5" (Supraphon)
• 1986 "Music From Poland at MIDEM '86" (Polskie Nagrania Muza SX 2292)
• 1987 "Polish Jazz Vol. 1" (Wipe 7081)
• 1987 Tadeusz Nalepa "Sen szaleńca"
• 1988 Grażyna Auguścik "Sunrise Sunset" (Polskie Nagrania Muza SX 2615)
• 1989 Mulatu Astatke "Plays Ethio - Jazz" (Poljazz PSJ 252)
• 1989 Tomasz Szukalski - Janusz Szprot "Blues Duo SZ - SZ" / "Sz-Sz Blues" (Wipe 7079)
• 1989 Jazz Chorał & Tomasz Szukalski Quartet "Borżomski Wąwóz / Body And Soul" (Polskie Nagrania Muza)
• 1991 Tadeusz Nalepa "Absolutnie" (Polskie Nagrania Muza SX 3011, PNCD 149)
• 1991 Tomasz Szukalski Quartet "Body And Soul" (Polonia Records CD 003)
• 1993 Tomasz Stańko "A Farewell to Maria" (GoWi Records CDG 12)
• 1994 Tomasz Stańko "Balladyna" Theater play compositions (GoWi Records CDG 16)
• 1996 Tomasz Stańko "Selected Recordings (:rarum XVII)" (Stańko, Holland, Vesala) (ECM 8017)
• 1997 Stół Pański "Gadające Drzewo" (ZBIG records 001)
• 1999 Artur Dutkiewicz "Lady Walking" (Universal Music 546070-2)
• 1999 Piotr Wojtasik "Escape"
• 1999 SBB "Anthology, Vol. 14" (2004, Metal Mind Productions)
• 2000 Grzegorz Karnas "Reinkarnasja" (NotTwo)
• 2000 Tomasz Szukalski - Jarek Śmietana Quartet "Phone Consultations"
• 2000 Anna Maria Jopek "Barefoot" (EmArcy 016 299-2)
• 2000 Anna Maria Jopek "O co tyle milczenia" (Universal Music Polska)
• 2001 Wojciech Majewski Quintet "Grechuta" (Sony Music Polska)
• 2002 Agnieszka Skrzypek "My Lullaby" (NotTwo / Cosmopolis MW 737-2)
• 2003 Wojciech Majewski Quintet "Zamyślenie" (Sony Music Polska)
• 2004 Grzegorz Karnas "Sny" (DeBies 002)
• 2005 Józef Skrzek "O Panie przebacz mej myśli, że nie dość jeszcze Miłuję"
• 2005 Tomasz Stańko "Wolność w Sierpniu" (Stańko, Anthimos, ...) (Muzeum Powstania Warszawskiego)
• 2005 Carrantuohill "SESSION Natural Irish & Jazz" (Celt / Rockers Publishing CC08)
• 2005 "The Best Of Polish Jazz 2005"
• 2010 Tomasz Szukalski "Dzień Szakala" (Dutkiewicz, Cudzich, Jonkisz, Skrzek, Anthimos, Andersen, Kulpowicz, Jarzębski, Stefański...) (Mariusz Zych)