Zyndram z Maszkowic

Zyndram z Maszkowic łac. Sindram miał w herbie Słońce (ur. w latach 50. XIV wieku, zm. przed 5 czerwca 1414 roku), polski rycerz. Był z pochodzenia małopolskim Niemcem.

Człek animuszu wielkiego a prawie hetmańskiego, chociaż osoby nie wysokiej lecz zsiadłej

Imię oraz używany herb wskazują, iż przodkowie Zyndrama mogli pochodzić z wioski Sonnenberg (dzisiejsza dzielnica miasta Wiesbaden) w Hesji. Ponadto źródła wskazują, iż na przełomie wieku XIII/XIV dziedzicznymi sołtysami wsi Bielawa na Śląsku Raciborskim był ród niemiecki, w którym w każdym pokoleniu potomek płci męskiej nosił imię Zyndram.

Informacje źródłowe i poszlaki

• Akta sądu ziemskiego w Bieczu wskazują, iż 2 czerwca 1388 roku niejaki sołtys Piotr ustanowił Zyndrama z Maszkowic swoim pełnomocnikiem i powierzył prowadzenie swojej sprawy
• W 1390 roku Zyndram wziął udział w wyprawie Władysława Jagiełły i Witolda przeciw Krzyżakom . Król wyznaczył Zyndrama starostą zdobytego w trakcie wyprawy Kamieńca Litewskiego, gdzie dowodził załogą i bronił go przed Krzyżakami popierającymi księcia Witolda
• Niektórzy historycy przypuszczają, że w latach 1395-1400 mógł wziąć udział w wyprawie krzyżowej Zygmunta Luksemburskiego i walczył w bitwie pod Nikopolis
• W roku 1401 Zyndram z Maszkowic był starostą niegrodowym (tenutariuszem) Małogoszcza.
• Od 1404 roku pełnił urząd miecznika krakowskiego
• W roku 1409 był starostą niegrodowym Jasła
• Przed wyprawą grunwaldzką Zyndram sprzedał za trzysta grzywien wieś Lubatowa biskupowi Maciejowi z Przemyśla, zastrzegając sobie jej wykup w ciągu trzech lat. Wsi jednak nigdy nie zdołał wykupić
• Podczas wyprawy grunwaldzkiej pełnił funkcję oboźnego koronnego (łac.Praefectus castrorum). Według Jana Długosza w dniu 9 lipca 1410 roku został mianowany przez króla Władysława "dowodzącym wojskiem" (łac.officium principis militae). Z rozkazu króla rozstawiał przed bitwą pod Grunwaldem chorągwie skrzydła polskiego. W czasie bitwy prowadził do boju chorągiew ziemi krakowskiej
• Według przekazów Jana Długosza, to właśnie ludzie z jego oddziału mieli zabić wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena
• Po wyprawie grunwaldzkiej nie otrzymał żadnej nagrody od króla, co mogło mieć związek z upadkiem w trakcie bitwy wielkiej chorągwi królestwa
• W 1412 roku bezskutecznie pozwał biskupa Macieja do sądu w Bieczu, o sumę siedmiuset grzywien, dłużną mu jakoby z tytułu kontraktu o wieś Jasionkę. Wyznaczony przez króla sędzia, Krystyn z Ostrowa kasztelan krakowski, rozstrzygnął spór na korzyść biskupa, uznając, że przedstawiony sądowi przez Zyndrama dokument jest sfałszowany
• W 1413 roku Zyndram z Maszkowic, otrzymując wieś Przysietnicę, wziął na siebie obowiązek obrony ziemi przed najazdami Tatarów i przed zbójnikami beskidzkimi
• W czerwcu roku 1414 w zapiskach sądowych występuje już Anna – wdowa po Zyndramie
• Z dokumentu królewskiego z 1426 roku wynika, iż Zyndram z Maszkowic, którego siedzibą były Maszkowice koło Nowego Sącza, posiadał z nadania królewskiego w ziemi bieckiej wsie: Jaśliska, Zyndranowa, Lubatowa, Jasionka i Królików.

Zyndram pojął za żonę Annę – mieszczankę krakowską. Miał z nią tylko córkę, która wyszła za mąż za rajcę krakowskiego Jana, który przybrał po teściu przydomek "Zyndram".

Maszkowice

Nie ma żadnych materialnych dowodów na to, iż Zyndram faktycznie zamieszkiwał w Maszkowicach. Przypisywana mu siedziba, "Grodzisko", czy też jak chce późniejsza tradycja "Góra Zyndrama" była zamieszkana już od czasów neolitycznych, o czym świadczą znalezione tam przedmioty kamienne. Znana badaczka, Maria Cabalska, odsłoniła na wzgórzu w Maszkowicach potężny gród obronny datowany jednak na epokę brązu. Starożytne osadnictwo w Maszkowicach zanikło na dobre na przełomie naszej ery. Trzeba jednak przyznać, iż na południowym cyplu wzgórza "Zyndrama" odnaleziono resztki średniowiecznego muru (baszty?), a okoliczna ludność miała jakoby odnaleźć miecz i drobne żelazne przedmioty. Sprawa średniowiecznej budowli na Grodzisku w Maszkowicach zostaje więc otwarta. Niezaprzeczalna jest jednak jego starożytna metryka i nietypowa dla kultury łużyckiej konstrukcja kamiennego wału osady. Obecnie teren Grodziska stanowi rozległa łąka, zbocza natomiast porastają sady i brzozowy las.