Powiedz o tym miejscu
pl

Wojna rosyjsko-japońska: zwycięstwo floty japońskiej w bitwie pod Czemulp

Nie ma jeszcze zdjęć z wydarzenia. Dodaj zdjęcie!
Data wydarzenia:
09.02.1904

Bitwa pod Czemulpo – starcie zbrojne okrętów japońskich i rosyjskich, do którego doszło 9 lutego 1904 roku, na początku wojny rosyjsko-japońskiej, na redzie Czemulpo (obecnie Incheon) w Korei. Mimo że w samej bitwie nie zatopiono żadnego okrętu, Rosjanie ponieśli porażkę i dokonali samozatopienia swoich jednostek.

Podłoże

Japonia, rozpoczynając 9 lutego 1904 wojnę z Rosją atakiem na Port Artur, prowadziła równocześnie operację zajęcia neutralnej Korei, wysadzając desant w porcie Czemulpo. Stacjonowały tam wówczas, zgodnie z ówczesną praktyką kolonialną, okręty kilku państw, reprezentujące interesy swoich rządów w Korei. Wśród nich były dwa okręty rosyjskie: nowy krążownik pancernopokładowy „Wariag” i stara kanonierka „Koriejec” (uzbrojona w dwa przestarzałe działa kalibru 203 milimetry, jedno kalibru 152 milimetry i cztery kalibru 107 milimetrów oraz mniejsze działka) oraz: brytyjski krążownik HMS „Talbot” typu Eclipse, francuski krążownik „Pascal” typu Descartes, włoski krążownik „Elba” i amerykańska kanonierka USS „Vicksburg”.

Do osłony japońskiego desantu wyznaczono wzmocniony 4. Dywizjon Krążowników pod dowództwem kontradmirała Sotokichiego Uryū. Zespół japońskich okrętów i statków transportowych przypłynął pod Czemulpo już 8 lutego. „Koriejec” próbował tego dnia po południu wypłynąć do Port Artur z pocztą, lecz zawróciły ją japońskie okręty blokujące wyjście na pełne morze. Następnie japońskie transportowce wysadziły w porcie wojsko w sile czterech batalionów, nie napotykając oporu.

9 lutego rano kontradmirał Sotokichi Uryū przedstawił dowódcy zespołu rosyjskich okrętów ultimatum z żądaniem wyjścia z portu do godziny 12 pod groźbą zaatakowania rosyjskich okrętów na redzie portu. Jednocześnie uprzedzili kotwiczące tam okręty neutralne, żeby odsunęły się z pobliża miejsca cumowania rosyjskich okrętów.

Oczekujący zespół japoński przewyższał Rosjan liczebnie. Składał się z nowego krążownika pancernego „Asama” oraz starszego i mniejszego „Chiyody”, czterech krążowników pancernopokładowych („Akashi”, „Naniwa”, „Niitaka” i „Takachiho”) oraz kilku torpedowców. Okrętem flagowym kontradmirała Uryū był „Naniwa”.

Starcie

Odrzucając możliwość poddania się, dowódca „Wariaga” i całego zespołu, kapitan I rangi (komandor) Wsiewołod F. Rudniew, zdecydował wypłynąć z portu i podjąć walkę lub próbę przedarcia się do głównej bazy Port Artur. Przed południem 9 lutego (27 stycznia według rosyjskiego kalendarza) oba okręty wyszły ze wschodniego kanału portowego.

Walkę ze strony japońskiej toczył przede wszystkim krążownik pancerny „Asama”, najsilniejsza jednostka zespołu. Około 11:45 z odległości 7500–8000 metrów ogień otworzyli najpierw Japończycy, a po kilku minutach Rosjanie.

Krążownik „Asama” toczył bój z „Wariagiem”, tymczasem „Chiyoda” wzięła na cel „Koriejca”. Po dwóch minutach „Wariag” otrzymał pierwsze trafienie (w przedni pomost). Następnie do walki włączyły się „Naniwa” i „Niitaka”, a później, strzelając sporadycznie, „Takachiho” i „Akashi”. „Wariaga” dosięgły kolejne pociski, a kiedy podczas zwrotu w prawo uszkodzono mu mechanizm sterowy, około godziny 12:15 wszedł na mieliznę przy wysepce w kanale portowym. Udało mu się z niej zejść, lecz Japończycy wykorzystali tę okazję, aby się zbliżyć i zadać mu kolejne ciosy pociskami dużych kalibrów. Okręt zaczął się przechylać na lewą burtę, toteż – wobec niemożności przedarcia się – rosyjski dowódca postanowił zawrócić do portu. „Koriejec” również zawrócił. „Asama” i „Chiyoda” ścigały Rosjan w wąskim kanale portowym i nadal ostrzeliwały. Około godziny 12:40 Japończycy wstrzymali ogień z uwagi na bliskość okrętów neutralnych; pięć minut później padły ostatnie strzały z okrętów rosyjskich. O godzinie 13:15 „Wariag” stanął na kotwicy. W opatrywaniu rannych wkrótce zaczęli pomagać Rosjanom lekarze przybyli z okrętów państw neutralnych.

W ciągu około godziny walki „Wariag” otrzymał od jedenastu do czternastu trafień, z czego trzy pociskami kalibru 203 milimetry z „Asamy”, pozostałe – pociskami kalibru 152 milimetry („Asama” wystrzelił dwadzieścia osiem pocisków kalibru 203 milimetry, dziewięćdziesiąt osiem kalibru 152 milimetry i dziewięć kalibru 76 milimetrów). Mimo że okręt zachował możliwość ruchu, a jego pokład pancerny nie został przebity, nie nadawał się do walki – zniszczona została większość jego nieosłoniętej artylerii i miał przebicia w części podwodnej, 33 członków załogi zostało zabitych, 97 rannych. W czasie walki krążownik rosyjski wystrzelił aż czterysta dwadzieścia pięć pocisków kalibru 152 milimetry, czterysta siedemdziesiąt kalibru 75 milimetrów i dwieście dziesięć kalibru 47 milimetrów, a „Koriejec” – czterdzieści dziewięć pocisków 203 milimetry, lecz bez żadnych istotnych efektów. Nie wiadomo, ile dokładnie pocisków dosięgło japońskie okręty; według źródeł japońskich flota Cesarstwa nie poniosła w tej bitwie strat w ludziach i sprzęcie, ale informacja ta jest oceniana jako prawdopodobnie nieprawdziwa. „Koriejec” nie ucierpiał podczas starcia.

Następstwa

Aby okręty nie dostały się w ręce nieprzyjaciela, załoga „Wariaga” po południu dokonała samozatopienia na redzie Czemulpo przez otwarcie zaworów dennych; okręt zatonął o 18:10. „Koriejec” został około godziny 16:00 wysadzony w powietrze, a również obecny w porcie rosyjski statek „Sungari” – spalony przez załog. Dowódcy okrętów innych bander obecnych w porcie sprzeciwili się wysadzeniu "Wariaga" z uwagi na zagrożenie dla ich jednostek. Załogi rosyjskie zostały przejęte przez okręty państw neutralnych.

Władze w Sankt Peteresburgu poznały losy „Wariaga” i „Koriejca” dopiero po około trzech tygodniach. Po powrocie do Rosji komandor Rudniew zyskał sławę bohatera, a wszyscy członkowie załóg obu okrętów otrzymali od cara Order Świętego Jerzego (różnych klas) i pamiątkowe medale. Walka „Wariaga” odbiła się echem na całym świecie i poprawiła wizerunek państwa carów na arenie międzynarodowej, a w samej Rosji obrosła legendą. Niedługo potem austriacki poeta Rudolf Greinz, zainspirowany artykułem o bitwie, skomponował wiersz na jej temat; utwór przetłumaczono na rosyjski i zaczęto śpiewać do melodii ludowej, a powstała w ten sposób piosenka stałą się jednym z najpopularniejszych rosyjskich utworów o tematyce marynistycznej. W 1947 roku odbyła się zaś premiera filmu propagandowego Kriejsier Wariag.

Mimo to niektórzy autorzy podnoszą, że Rudniew zamiast walczyć, powinien był pozostawić w Czemulpo starą kanonierkę i samemu podjąć próbę przedarcia się do Port Artur. Miałby duże szanse na powodzenie z uwagi na szybkość nowoczesnego krążownika. Błędem dowództwa rosyjskiej Eskadry Oceanu Spokojnego było samo wysłanie krążownika do Czemulpo w obliczu napięcia w stosunkach z Japonią w sytuacji, w której wystarczyłaby do reprezentowania Rosji sama kanonierka. Mimo oficjalnego uhonorowania dalsza kariera Rudniewa w marynarce uległa przerwaniu, być może ze względu na błędy popełnione przed starciem i zaniechanie wysadzenia okrętu w powietrze, co umożliwiło Japończykom późniejsze podniesienie i wcielenie do służby jako okręt szkolny „Soya”. Inne publikacje podają jednak, że jego wina polegała na niepowstrzymaniu marynarzy przed udziałem w manifestacji w toku rewolucji w 1905 roku.

Zestawienie sił

Zestawienie sił obu stron biorących udział w bitwie.

Rosjanie

Zespół stacjonujący w Czemulpo pod dowództwem komandora Wsiewołoda F. Rudniewa:

  • krążownik pancernopokładowy „Wariag” (okręt flagowy)
  • kanonierka „Koriejec” (komandor porucznik Grigorij P. Biełajew)
Japończycy

Zespół osłony desantu, wzmocniony 4. Dywizjon pod dowództwem kontradmirała Sotokichiego Uryū

  • 4. Dywizjon 2. Floty (kadm. Uryū)
    • krążowniki pancernopokładowe:
      • „Naniwa” (okręt flagowy)
      • „Niitaka”
      • „Takachiho”
      • „Akashi”
    • awizo (nieopancerzony krążownik) „Chihaya”
  • 2. Dywizjon 2. Floty
    • krążownik pancerny „Asama”
  • 6. Dywizjon 3. Floty
    • krążownik pancerny „Chiyoda”
  • 14. Dywizjon Torpedowców 1. Floty
    • torpedowce „Chidori”, „Hayabusa”, „Manazuru”, „Kasasagi” (typu Hayabusa)
  • 9. Dywizjon Torpedowców 2. Floty
    • torpedowce: „Aotaka”, „Hato”, „Kari”, „Tsubame” (typu Hayabusa)

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1
Otrais pasaules karš: vācu spēki sasniedza Ļeņingradu, sākot Ļeņingradas blokādi22.08.1942lv
2Zatonął HMHS Britannic, bliźniaczy statek RMS TitanicaZatonął HMHS Britannic, bliźniaczy statek RMS Titanica21.11.1916en, lv, pl
3Kārļa Ulmaņa pirmais arests. Apsūdzība: "Krievijas impērijas valsts un sabiedriskās kārtības graušana"Kārļa Ulmaņa pirmais arests. Apsūdzība: "Krievijas impērijas valsts un sabiedriskās kārtības graušana"21.12.1905lv
4Sevastopoles dumpis, sacēlušos matrožu apšaušanaSevastopoles dumpis, sacēlušos matrožu apšaušana15.11.1905lv, ru
5Liepājas kara ostā notiek stihiska matrožu sacelšanās pret virsnieku patvaļuLiepājas kara ostā notiek stihiska matrožu sacelšanās pret virsnieku patvaļu15.06.1905lv
6
1905: создана комиссия под председательством сенатора Шидловского 11.02.1905ru
71905. gads 13. janvāra demonstrācija1905. gads 13. janvāra demonstrācija13.01.1905lv, ru
8Battleship HMS Royal George sank off Spithead, with the loss of more than 800 crewBattleship HMS Royal George sank off Spithead, with the loss of more than 800 crew29.08.1782en

Mapa

Źródła: wikipedia.org

    Tagi