Powiedz o tym miejscu
pl

Napad UPA na pociąg osobowy na trasie Bełżec-Rawa Ruska

Data wydarzenia:
16.06.1944

Napad UPA na pociąg osobowy na trasie Bełżec-Rawa Ruska – zatrzymanie pociągu osobowego jadącego z Bełżca do Rawy Ruskiej w okolicach wsi Zatyle i zbrodnia dokonana na kilkudziesięciu polskich pasażerach pociągu. Napad odbył się 16 czerwca 1944 roku. Prawdopodobnym sprawcą zbrodni była sotnia Ukraińskiej Powstańczej Armii Dmytra Karpenki „Jastruba”.

16 czerwca 1944 roku o godzinie 7 pociąg osobowy składający się z lokomotywy i jednego wagonu wyruszył ze stacji Bełżec w kierunku Rawy Ruskiej. Po około 30 minutach, za wsią Zatyle pociąg został zatrzymany przez kilku mężczyzn w mundurach niemieckich, którzy wyszli z lasu. Według Stanisława Jastrzębskiego maszynista Zachariasz Procyk narodowości ukraińskiej pozostawał w zmowie z napastnikami.

Po zatrzymaniu pociągu z lasu wyszło dalszych kilkudziesięciu uzbrojonych mężczyzn różnie umundurowanych a także w ubraniach cywilnych. Rozpoczęli oni legitymować pasażerów sprawdzając ich narodowość w kenkartach. Polaków oddzielano od Ukraińców. Następnie Polaków rozstrzelano, Ukraińców puszczono zaś wolno. Wśród zabitych były także kobiety i dzieci.

Mieszkańcy Zatyla słyszeli kanonadę i wkrótce pojawili się na miejscu zbrodni. Udali się tam także członkowie konspiracji AK. Porucznik Tadeusz Żelechowski wykonał bogatą dokumentację fotograficzną z miejsca zdarzenia, która we współczesnych publikacjach często służy do ilustrowania zbrodni UPA. Ciała ofiar zostały przewiezione drezyną do Bełżca, gdzie były identyfikowane przez bliskich. 17 ofiar pochowano na cmentarzu w Tomaszowie Lubelskim, 23 osoby spoczęły na cmentarzu w Bełżcu. Zbrodnia odbiła się szerokim echem; pogrzeb w Tomaszowie Lubelskim miał charakter demonstracyjny.

Większość historyków podaje, że ofiar zbrodni było około czterdziestu: 41 (Tomasz Bereza) lub 42 (Grzegorz Motyka, Zdzisław Konieczny). Grzegorz Motyka jako prawdopodobnego sprawcę masakry wskazuje sotnię UPA pod dowództwem Dmytra Karpenki „Jastruba”. Z kolei Stanisław Jastrzębski oraz Sz. Siekierka, H. Komański i K. Bulzacki opierając się na relacjach niektórych świadków utrzymują, że ofiar było 70 lub nawet ponad 70. Autorzy ci o zbrodnię posądzają sotnię UPA „Jahody”. Natomiast historyk Grzegorz Hryciuk podaje liczbę 75 ofiar, w tym 33 kobiet.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1
W zasadzce UPA koło Łubnego w Bieszczadach zginęło 29 żołnierzy WOP01.04.1947pl
2
Napad UPA na Łodzinę, Hłomczę i Witryłów10.09.1946pl
3
Oddziały UPA spaliły Bukowsko, Nowotaniec, Nagórzany, Dudyńce, Pielnię i Pobiedno04.04.1946pl
4
Trzeci atak UPA na Birczę07.01.1946pl
5
Stacjonująca we wsi Lachawa (powiat sanocki) sotnia UPA została zaatakowana przez 300-osobowy oddział LWP, jednak wyrwała się z okrążenia tracąc 7 ludzi. W odwecie za pomoc udzielaną banderowcom żołnierze rozstrzelali 9 Ukraińców i spalili wieś01.01.1946pl
6
II atak UPA na Birczę29.11.1945pl
7
W Rakowej na Podkarpaciu oddział UPA zamordował 13 Polaków i 3 Ukraińców12.04.1945pl
8W Baryszu koło Tarnopola oddział UPA dokonał masakry 135 Polaków.W Baryszu koło Tarnopola oddział UPA dokonał masakry 135 Polaków.05.02.1945pl
9
Zbrodnia w Uhryńkowcach (powiat zaleszczycki) dokonana w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia przez oddziały UPA i SKW na ok. 150 Polakach31.12.1944pl
10
89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu24.12.1944pl
11
82 Polaków zostało zamordowanych przez oddział ukraińskich partyzantów z UPA w Toustobabach na Wołyniu22.12.1944lv, pl
12
Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej dokonali masakry około 30 Ukraińców w Peresołowicach koło Hrubieszowa. Był to odwet za zamordowanie dwóch polskich rodzin przez UPA27.10.1944pl
13
Oddział UPA zamordował w lesie pod Baligrodem 11 mieszkańców Średniej Wsi30.08.1944pl
14
Napad UPA na Muczne16.08.1944pl
15W Lesie Grabińskim koło Iwonicza-Zdroju Ukraińcy z batalionu SS Galizien rozstrzelali 72 PolakówW Lesie Grabińskim koło Iwonicza-Zdroju Ukraińcy z batalionu SS Galizien rozstrzelali 72 Polaków24.07.1944pl
16
Oddział UPA dokonał masakry w Bryńcach Zagórnych; zginęło od 120 do 145 osób22.05.1944pl
17
Rzeź wołyńska: UPA dokonała w dniach 19-21 kwietnia masakry ok. 200 Polaków i polskich Ormian w Kutach21.04.1944pl
18
Uzbrojeni polscy mieszkańcy odparli atak oddziału UPA na wieś Bitków położoną w dawnym województwie stanisławowskim14.04.1944pl
19
Oddziały UPA i SKW dokonały masakry ponad 100 Polaków we wsiach Hucisko i Miedziaki w powiecie bóbreckim w byłym województwie lwowskim12.04.1944pl
20
Co najmniej 38 Polaków zginęło w ataku oddziału UPA na wieś Sołotwina na Podolu06.04.1944lv, pl

Mapa

    Tagi