Anna Piskorska-Chlebowska

Anna Kazimiera Władysława Piskorska-Chlebowska (ur. 15 marca 1929 w Warszawie, zm. 11 sierpnia 1983 w Warszawie) – polska chemiczka, podharcmistrzyni, działaczka opozycji demokratycznej w PRL.

Przed II wojną światową chodziła do szkoły powszechnej przy ul. Drewnianej w Warszawie. W czasie wojny chodziła do gimnazjum Haliny Gepnerówny nr 3, działającego pod szyldem Zawodowej Szkoły Kapeluszniczej. Po powstaniu kontynuowała naukę w gimnazjum w Konstancinie. W 1945 r. przeniosła się z matką i siostrą do Zabrza, gdzie uczyła się w gimnazjum i liceum im. Janiny Gruszczyńskiej, w klasie o profilu matematyczno-przyrodniczym. Po maturze zdanej w 1948 r. dostała się na Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, a po roku przeniosła się na chemię. Ukończyła Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego w 1954 r., uzyskując tytuł magistra filozofii i rozpoczęła pracę jako asystentka w katedrze chemii organicznej na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Warszawie. Na Uniwersytecie Warszawskim obroniła doktorat z chemii organicznej w 1964 r. W 1969 r. została usunięta z pracy za ujęcie się za swoim profesorem, pochodzenia żydowskiego. Uzyskała pracę jako adiunkt w Zakładzie Radiobiologii i Ochrony Zdrowia Instytutu Badań Jądrowych w Świerku, gdzie pracowała do śmierci w 1983 r. W 1972 r. ukończyła Podyplomowe Studium Radiochemii na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizowała się w rozwoju metod oznaczania stężenia pierwiastków promieniotwórczych w organizmie człowieka.

Opublikowała również wiele artykułów przeglądowych oraz była autorką scenariusza filmu instruktażowego o podstawowych zestawach i czynnościach laboratoryjnych w pracowniach chemicznych (1969).

Harcerstwo i działalność niepodległościowa

Będąc córką dwojga harcmistrzów, Tomasza Piskorskiego i Marii Piskorskiej, już od wczesnego dzieciństwa była przesiąknięta ideami harcerskimi. Była zuchem, w wieku 7 lat w czasie zlotu harcerskiego w Gdyni siedziała na kolanach Roberta Baden-Powella. W czasie wojny należała do 11 WŻDH (Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej) im. Zawiszy Czarnego. Drużyna ta działała od 1915 r. na pensji Haliny Gepnerówny, przekształconej później w Gimnazjum i Liceum im. Haliny Gepnerówny przy ul. Moniuszki 8, nieprzerwanie na tym terenie łącznie z okresem konspiracji do 1944 r. W 1942 r. część starszych dziewcząt (w tym Anna Piskorska) wraz z drużynową Anną Turczynowicz przeszła do służb łączności, tworząc pluton łączności WSK (Wojskowa Służba Kobiet), a na terenie tajnego Gimnazjum im. H. Gepnerówny powstała „młoda” 11 WDŻH.

Przed samym powstaniem Anna Piskorska została zastępową, brała udział w małym sabotażu i m.in. liczyła liczebność obsady posterunków niemieckich. W wieku 14 lat, w czasie powstania warszawskiego była łączniczką Szarych Szeregów i sanitariuszką (w jej domu przy ul. Powsińskiej 104 mieściła się kwatera dowódcy baonu i punkt sanitarny).

Po wojnie oddała się pracy harcerskiej. W 1945 roku została drużynową założonej przez siebie swojej pierwszej drużyny w Konstancinie, 11 WŻDH „Młody las”, nawiązującej do tradycji dawnej 11 WŻDH. Po wyjeździe do Zabrza została drużynową drużyny im. „Zawiszy Czarnego” Słonecznych Rycerzy nr 6 w Zabrzu:

  W Zabrzu jako jedne z pierwszych powstały drużyny przy gimnazjum i liceum, mającym swą siedzibę w budynku przy pl. Warszawskim. Drużynowe: Anna Piskorska, Wiesława Otto, Zofia Wencel tak ciekawie organizowały pracę drużyn, że ich szeregi rosły z dnia na dzień, a drużyny nr 6 i 8 zyskałyby miano najlepszych w Zabrzu.

Pracowała jako instruktor ZHP w Komendzie Hufca Zabrze. Wraz z Jadwigą Wardasówną prowadziła świetlicę dla sierot wojennych i ubogich dzieci. Również z nią wystawiała w teatrze w Zabrzu sztuki dla dzieci: Szewc Dratewka, Sklep z lalkami i Sklep z zabawkami. Próbowała też realizować poważniejsze ambicje aktorskie, wystawiając – wraz ze szkołą – adaptację Balladyny Słowackiego p.t. Goplana.

Ukończyła kurs podharcmistrzowski w 1947 r. Była oboźną obozu na Krzeptówkach w Zakopanem. Uczestniczyła w zlocie reaktywującego się harcerstwa w 1956 r., pracowała w hufcu Wola, prowadząc drużynę żeńską im. Zawiszy Czarnego w III Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Sowińskiego. Prowadziła obozy w Pieckach (1957), w Lucieniu (1958) i w Czatoży (1958). We wczesnych latach 60. XX w. zawiesiła swoją działalność w harcerstwie ze względu na zmiany polityczne w ZHP.

W latach 70. przez 2 kadencje była przewodniczącą Komitetu Osiedlowego Osiedla "Przyjaźń" w Warszawie, później – do stanu wojennego – członkinią jego zarządu.

W latach 1976-1981 była współpracowniczką KOR i KSS "KOR" (przepisywanie „Komunikatów KOR”, udostępnianie mieszkania na spotkania, składanie Biuletynów Informacyjnych KSS "KOR”). W latach 1979-1980 była współorganizatorką systemu zaopatrywania wydawnictwa NOWA w materiały poligraficzne i in.; w tym samym okresie przepisywała z taśm magnetofonowych wykłady Towarzystwa Kursów Naukowych do publikacji w niezależnych czasopismach.

W sierpniu 1980 r. udostępniła swoje mieszkanie oraz telefon na organizację punktu kontaktowego "Solidarności". W latach 1980-1981 była członkinią redakcji „Biuletynu Informacyjnego NSZZ «Solidarność» w IBJ”. We wrześniu 1980 r. prowadziła na terenie IBJ masową akcję zbierania podpisów za przywróceniem do pracy Mirosława Chojeckiego, bezpodstawnie zwolnionego z tego instytutu.

Natychmiast po wybuchu stanu wojennego zaczęła organizować opiekę nad rodzinami internowanych oraz zbiórkę pieniędzy i darów dla Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom. Została łączniczką sieci informacyjnej RKW Mazowsze. Od marca 1982 r. wspierała organizację sieci informacyjnej „Tygodnika Mazowsze”.

Życie rodzinne

Anna Piskorska-Chlebowska była:

• prawnuczką m.in. Wandy Podgórskiej – pisarki i Augusta Piskorskiego – białoskórnika,
• wnuczką m.in. działaczy niepodległościowych Przemysława Podgórskiego i Anny Podgórskiej oraz Wacława Piskorskiego – starszego cechu białoskórników w Warszawie,
• córką instruktorów harcerskich i działaczy niepodległościowych Tomasza Piskorskiego i Marii z Podgórskich Piskorskiej,
• siostrą Katarzyny Piskorskiej, która zginęła w 2010 r. w czasie katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku,
• żoną Cezarego Chlebowskiego, historyka i pisarza,
• matką Weroniki Chlebowskiej-Dziadosz i Tomasza Chlebowskiego.

W dzieciństwie, aż do powstania warszawskiego mieszkała przy ul. Nowy Zjazd 3 m. 5 w Warszawie. Po zburzeniu jej rodzinnego domu, po upadku powstania przez pewien czas mieszkała w Konstancinie i Zabrzu. W 1948 r. wróciła z matką i siostrą do Warszawy i zamieszkała w domu jej dziadków – w Willi Podgórskich przy ul. Powsińskiej 104, wraz z siostrą, matką i babką – Anną Podgórską. W czerwcu 1951 r. wyszła za mąż za Cezarego Chlebowskiego, z którym pozostawała w związku małżeńskim do 1966 r. Po krótkim okresie mieszkania w domu męża jej kuzynki Stanisława Jurkiewicza przy ul. Kieleckiej w Warszawie, od 1955 r. do tragicznej śmierci w 1983 r. mieszkała na Osiedlu "Przyjaźń" w Warszawie.

Zginęła w 1983 r. Została pochowana na warszawskich Starych Powązkach w grobie rodzinnym przy swoich rodzicach (symbolicznym grobie jej ojca, który zginął w 1940 r. w Charkowie) w kwaterze 18-1-1.