Mieczysław Niedzielski

Mieczysław Roman Niedzielski ps. Żywiciel, Wojciechowski, Boruta, Papuga, Sadownik (ur. 9 sierpnia 1897 w Jeziornie, zm. 18 maja 1980 w Chicago) – pułkownik saperów, od 1940 dowódca II Obwodu Armii Krajowej Obwodu Żoliborz. Dowódca obrony Żoliborza w powstaniu warszawskim, od września 1944 dowódca 8 Dywizji Piechoty AK im. Romualda Traugutta.

Syn Aleksandra i Heleny Sabelman. Do czerwca 1914 uczył się w Szkole Zgromadzenia Kupców m. stoł. Warszawy. Po ukończeniu szóstej klasy pracował jako biuralista. Od 1915 ochotniczo służył w armii rosyjskiej, a od grudnia 1917 do kwietnia 1918 w szwadronie konnych saperów I Korpusu Polskiego w Rosji.

Od stycznia 1919 w Wojsku Polskim. Początkowo w 1 pułku inżynieryjnym. Od czerwca do lipca 1919 dowodził plutonem saperów. Od lipca 1919 dowodził patrolem minerskim przydzielonym do 4 pułku ułanów, a następnie do 11 pułku ułanów na linii demarkacyjnej z Niemcami i Litwą. Od kwietnia 1920 ponownie dowódca plutonu 2 Batalionie Saperów (przemianowanym na 3 Batalion Saperów).

W 1921 ukończył kurs pontonowy w Modlinie i wojskowe kursy maturalne, uzyskując w marcu 1923 świadectwo dojrzałości. Od kwietnia 1923 ponownie w 3 Batalionie Saperów.

Po ukończeniu kursu doszkolenia w Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów w Wilnie (styczeń-sierpień 1924) został przydzielony do batalionu maszynowego saperów (w styczniu przemianowanego na batalion elektrotechniczny). Był tam kolejno: dowódcą plutonu, od sierpnia 1925 p.o. dowódcy kompanii, od października 1926 instruktorem w szkole podoficerskiej, od marca 1927 ponownie p.o. dowódcy kompanii, od listopada 1928 p.o. kwatermistrza batalionu elektrotechnicznego.

Mianowany kapitanem ze starszeństwem od 1 stycznia 1929. Od 1931 był kierownikiem Biura Handlowo-Administracyjnego w Wojskowym Instytucie Badań Inżynieryjnych, a od grudnia 1934, w Biurze Badań Technicznych Broni Pancernych Biurze Badań Technicznych Broni Pancernych. W wojnie obronnej Polski w 1939 w stopniu majora, dowodził kompanią reflektorów przeciwlotniczych na lotnisku Okęcie.

Podczas okupacji działał w warszawskiej konspiracji – od 1940 w ZWZ i po jego przekształceniu w AK. Od wiosny 1940 był komendantem Obwodu Żoliborz. Rozkazem L.65/BP z 11 listopada 1942 r. mianowany podpułkownikiem służby stałej.

Dowodził obroną Żoliborza. Podczas powstania warszawskiego ranny: 23 i 30 września. 20 września został mianowany dowódcą 8 Dywizji Piechoty AK im. Romualda Traugutta. Obrona Żoliborza, którą dowodził, trwała do 30 września 1944. Na kapitulację zgodził się dopiero po osobistej interwencji płk. Karola Ziemskiego "Wachnowskiego".

Erich von dem Bach-Zelewski podczas procesu norymberskiego w styczniu 1946, powiedział o Mieczysławie Niedzielskim:

Chciałabym zwrócić uwagę na dowódcę odcinka z Żoliborza. Z nim w ogóle nie mogłem rozpocząć negocjacji. Każda jego odpowiedź była dla mnie obraźliwa. To był bohater. Ten człowiek był fanatykiem

2 października 1944 odznaczony Rozkazem Dowódcy AK Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. 24 września 1944 r. komendant Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej gen. Antoni Chruściel "Monter" przedstawił go do awansu na pułkownika służby stałej.

Po kapitulacji powstania pozostawał w niewoli niemieckiej w obozach: Altengrabow Stalag XI A, Sandbostel Oflag X A. Znalazł się w grupie 29 oficerów (m.in. płk. Karola Ziemskiego "Wachnowskiego") oskarżonych o zamiar opanowania obozu. Przekazany Gestapo, został osadzony w obozie koncentracyjnym Neuengamme. Życie uratowała mu interwencja hrabiego Folke Bernadotte u Heinricha Himmlera. Został wysłany do oflagu w Lubece, gdzie w maju 1945 został uwolniony przez wojska brytyjskie.

Po wojnie pozostał na emigracji. Od 1 stycznia 1946 mianowany pułkownikiem. W 1947 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako robotnik fizyczny. Zmarł w szpitalu w Chicago. Prochy zostały sprowadzone do Polski w 1992 spoczywają na Powązkach Wojskowych w kwaterze powstańczej.