Helena Sikorska

Helena Sikorska z domu Zubczewska (ur. 2 lutego 1888 w Terespolu, zm. 1 lutego 1972 w hrabstwie Surrey – polska działaczka społeczna, żona premiera gen. Władysława Sikorskiego.

W dzieciństwie została adoptowana przez Olgę i Juliana Zubczewskiego, który był dyrektorem seminarium nauczycielskiego w Rzeszowie. W 1898 u Zubczewskich zamieszkał uczeń I klasy Władysław Sikorski. W 1899 wszyscy przenieśli się do Lwowa.

W 1909 Władysław Sikorski podjął pracę w departamencie budowli wodnych Namiestnictwa we Lwowie i w 1910 (lub jeszcze w 1909) ożenił się z Heleną Zubczewską. 2 marca 1912 urodziło się ich jedyne dziecko – córka Zofia. W okresie od 16 grudnia 1922 do 26 maja 1923 i od 30 września 1939 do 4 lipca 1943 Sikorski sprawował funkcję premiera.

Po zakończeniu II wojny światowej Helena Sikorska pozostała na emigracji, ale nie brała udziału w życiu politycznym, tylko zajmowała się działalnością społeczną. Była m.in. honorowym członkiem Związku Polek w Ameryce. Po wojnie przekazała dokumenty i pamiątki po mężu nowo powstałemu Instytutowi Polskiemu i muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.

W czerwcu 1963 trwały przygotowywania do obchodów 20. rocznicy śmierci gen. Sikorskiego. Kiedy prasa w Londynie zamieściła program uroczystości, Helena Sikorska wystosowała list do gen. Władysława Andersa, w którym stwierdziła, że nie życzy sobie, aby składał kwiaty i przemawiał nad grobem jej męża, gdyż jej zdaniem przyczynił się on do śmierci Sikorskiego.

Śmierć i pogrzeb

Helena Sikorska zmarła 1 lutego 1972 w hrabstwie Surrey. Chciała być pochowana u boku rodziców w Zakopanem. Ostatnią wolę Sikorskiej spełnił jej szwagier – pułkownik Marceli Kycia, który mieszkał w Londynie. Dzięki przychylności władz PRL i pomocy szefa URM-u Janusza Wieczorka, Marceli Kycia mógł przyjechać z prochami Heleny Sikorskiej do Polski. Służba Bezpieczeństwa, wiedząc, że na uroczystościach mają pojawić się delegacje z kraju i emigracji, obawiała się przerodzenia się pogrzebu w demonstrację polityczną, dlatego kontrolowała zarówno przygotowania, jak i sam przebieg pogrzebu. 7 lipca 1972 opracowano szczegółowy plan operacji: w razie potrzeby przemówienia miały być nagrywane na taśmach magnetofonowych, a zdjęcia fotograficzne miały udokumentować przemarsz konduktu i uroczystości. SB obawiały się ewentualnego przemówienia sufragana krakowskiego Juliana Groblickiego. Helena Sikorska została pochowana w sobotę 8 lipca 1972 w grobie rodzinnym na Nowym Cmentarzu w Zakopanem. Nad grobem przemawiał m.in. gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz.