Elżbieta Dziębowska

Elżbieta Dziębowska, ps. Dewajtis (ur. 16 kwietnia 1929 w Warszawie, zm. 4 kwietnia 2016) – polska muzykolog, w czasie II wojny światowej harcerka i łączniczka w batalionie „Parasol” oraz uczestniczka powstania warszawskiego

Była córką przedwojennego oficera zawodowego Feliksa Dziębowskiego (zginął w czasie kampanii wrześniowej) i Julii Dziębowskiej z domu Gradowskiej. W 1940 wraz z rodziną przeniosła się do Warszawy. Od 1942 była uczennicą miejskiego Gimnazjum Żeńskiego im. Jana Kochanowskiego w Warszawie, które podczas okupacji nosiło nazwę II Miejskiego Żeńskiego Gimnazjum Krawiecko-Bieliźniarskiego.

Próbowała dostać się do drużyny harcerskiej przez koleżanki swojego brata, jednakże nie przyniosło to pozytywnego skutku. Jej zainteresowanie harcerstwem zauważyła koleżanka ze starszej klasy – Hela Jarome i zaproponowała w lutym 1943 wstąpienie do 58. WŻDH hufca Śródmieście, będącej częścią Szarych Szeregów. Jej drużynową była wówczas Irena Malento ps. „Jenny”. Mimo młodego wieku została dopuszczona do kursu przysposobienia wojskowego.

W sierpniu 1943 została przekazana jako łączniczka wraz z częścią dziewcząt ze swojej drużyny do nowo utworzonego oddziału Agat (późniejszy „Parasol”). W jej mieszkaniu na ul. Mokotowskiej znajdowała się skrytka konspiracyjna będąca do dyspozycji II plutonu Agatu (później, gdy zmieniła miejsce zamieszkania na ul. Kaliską, w jej mieszkaniu znajdowało się również biuro II plutonu).

Od roku szkolnego 1943/44 uczęszczała wraz z innymi żołnierzami Agatu na tajne komplety organizowane przez dowództwo oddziału w porozumieniu z dyrekcją przedwojennego Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Prusa przy ul. Jasnej 10. Brała udział w akcjach bojowych swojego oddziału: w akcji Weffels (1 października 1943), w akcji Frühwirth (25 października 1943), w akcji Braun (13 grudnia 1943), w akcji Kutschera (1 lutego 1944), w akcji Stamm (6 maja 1944) oraz w akcji Koppe (11 lipca 1944).

W powstaniu warszawskim ze służby w II plutonie 2. kompanii batalionu „Parasol” została oddelegowana do służby jako łączniczka płk. Radosława.

Po wojnie ukończyła liceum oraz podjęła studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończyła w 1957.

W 1966 na podstawie rozprawy Poematy symfoniczne Mieczysława Karłowicza uzyskała stopień naukowy doktora nadany przez Instytut Sztuki PAN w Warszawie. Następnie była pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Warszawskim, a od 1970 do 1989 w Katedrze Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, pełniąc m.in. funkcję kierownika tejże katedry. W latach 1973-1983 wykładała w Akademii Muzycznej w Krakowie.

Jest redaktorem naczelnym Encyklopedii Muzycznej PWM. Ostatnio mieszkała w Jurgowie, w polskiej części Spiszu.

Odznaczenia i upamiętnienie

• Order Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Tablica pamiątkowa wmurowana w 2007 w chodnik Alej Ujazdowskich w Warszawie w miejscu, w którym stała Elżbieta Dziębowska podczas Akcji Kutschera