Irena Egierszdorff

 Irena Egierszdorff z d. Olszakowska urodziła się w Siedlcach . Ukończyła  studia farmaceutyczne , idąc tym samym za swoim ojcem , jako najstarsza córka siedleckiego aptekarza Józefa Olszakowskiego . Apteka mieściła się w Siedlcach przy ulicy Sienkiewicza 58 . 

Wojna zmieniła wiele w jej życiu. Wraz ze swoją siostrą Zofią wyprowadziły się do Zakrzówka , gdzie prowadziły nauczanie w Szkole Spółdzielczej dla Dorosłych . Obie były także na stanowiskach kierowniczych szkoły , jedna po drugiej . Szkoła też zmieniała w czasie wojny swoją lokalizację .Szkołę lokowano na uboczu , tak aby utrudniać pracę tajnej policji niemieckiej ,

Obie siostry , wspólnym działaniem , uratowały dziecko polskie pochodzenia żydowskiego Rachelkę , córkę szkolnej koleżanki Zofii (z gimnazjum żeńskiego tzw. "Królówki" w Siedlcach)  , Czypy Zonszajn z d. Jabłoń..

Dziecko do Zakrzówka przywiozła Zofia Olszakowska z Siedlec (niemalże z siedleckiego niemieckiego getta) i przekazała starszej siostrze pod opiekę , ale było to wszystko w najskrytszej konspiracji . 

Niemiecki agresor , okupant wprowadził tylko w okupowanej Polsce , na całą Europę , karę śmierci dla całej rodziny , dla podejrzanych o pomoc ludności polskiej pochodzenia żydowskiego . 

"Niemieccy okupanci ogłosili w Polsce karę śmierci za każdą formę pomocy Żydom, zarówno za ukrywanie, jak i podanie kromki chleba. 10 października 1942 r. wprowadzili nawet zakaz udzielania Żydom chrztu, a niemieckie zarządzenia z 28 października i 10 listopada 1942 r. wprowadzały obowiązek denuncjacji oraz wydawania Żydów władzy okupacyjnej. Na karę śmierci lub wywózkę do obozu koncentracyjnego mógł zostać skazany każdy kto zachował dyskrecję na temat ukrywających się żydowskich współobywateli. Ilu Polaków narażało własne życie, by ochronić ich na różne sposoby? Wielu naukowców twierdz, że do 300 tys., ale niektórzy, że nawet milion."  patrz :  Niemcy zabili dwadzieścioro dzieci – najmłodsze miało zaledwie rok…  Magdalena Łysiak | Niezalezna.PL;   Wersja angielska: 

 

Irena Egierszdorff  z d. Olszakowska była już mężatką . Przez dwa lata wojenne wychowywała Rachelkę , jak swoje dziecko . Ryzykowała swoje życie i życie swoich bliskich. Nie wahała się, ani przez chwilę . Dzięki niej Rachela przeżyła wojnę .

W 2015 roku Irena Egierszdorff z d. Olszakowska otrzymała pośmiertnie medal wraz z dyplomem pt. Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata od Instytutu Yad Vashem , jako szczególne wyróżnienie za bohaterskie poświęcenie w obronie ludzkiego życia , w czasie niemieckiej okupacji podczas II Wojny Światowej .

 

 Z okazji 120-lecia  Liceum im św. Królowej Jadwigi w Siedlcach , której to absowentki z roku 1934 uratowały w czasie likwidacji getta niemieckiego , malutką Rachelę , odbyły się w dniach 15-21 września 2024 r. uroczyste obchody . Były to m.in. zawody sportowe , zjazd absolwentów , część oficjalna i artystyczna w Centrum Kultury i Sztuki , odsłonięcie muralu  i trablicy upamiętniającej na szkolnym budynku , szkolna sztuka teatralna  pt. "Przyszłaś z Rachelą"  Ewy Kamińskiej-Kuć . 

 Część oficjalna .

 

 

Poniżej cytuję artykuł pt. Społem na wojnie... patrz www  https://www.salon24.pl/u/mimm/1036608,maly-skrawek-wolnej-polski

"Jedną z nich byłą Szkoła Spółdzielcza dla Dorosłych w Zakrzówku utworzona pod koniec 1940
roku. Bezpośrednim organizatorem szkoły i jej kierownikiem w latach 1940-1942 był działacz
ludowy Paweł Chadaj. Po jego zejściu do podziemia dyrektorem w semestrach 1942-1944 została
Zofia Olszakowska. Po niej funkcję kierownika pełniła jej siostra Irena Egierszdorff - Olszakowska.
Oprócz kierownictwa szkoła kilkakrotnie zmieniała lokalizację. Trzeba zaznaczyć, że zmiany te
utrudniały pracę gestapo, w każdym bowiem powiecie działała inna jednostka tajnej policji. Temu
służyło także lokowanie szkoły w miejscowościach położonych na uboczu."

......cd.

"Wojna również zetknęła
środowisko szkolne z tragedię Żydów. Nauczycielka, a potem kierownik szkoły, Irena Egierszdorff-
Olszakowska zaangażowała się w akcję pomocy mordowanym, przyjmując na wychowanie Rachelę
dwuletnią córkę Żydówki, która zginęła w getcie. Dziewczynka ta ze zmienionymi personaliami
wychowywała się razem z synkiem pani Ireny."

......cd.

"W Sobieszynie korzystając z życzliwości lokalnej społeczności, w tym miejscowego proboszcza,
dotrwano do wkroczenia Armii Czerwonej w lipcu 1944. Wydarzenie to zbiegło się z kolejnymi
przenosinami szkoły tym razem do Brzozowej oraz objęciem funkcji dyrektora przez Irenę
Egierszdorff. Rozpoczęły się powojenne losy szkoły."

 

 

Irena Egierszdorff z d. Olszkowska została pochowana w Warszawie , Cmentarz Północny , Wólka Węglowa .

(Uwaga błąd wyszukiwarki cmentarnej :  w wyszukiwarce cmentarnej jest pod błędnym nazwiskiem Egirszdorff)

Kwatera: W-IX-12
Rząd: 3, Grób: 8

Cześć Jej Pamięci !

Strony www :          Sprawiedliwy wśród Narodów Świata - strona II LO w Siedlcach

                                 https://pl.qaz.wiki/wiki/Zofia_Olszakowska-Glazer

                                  https://echokatolickie.pl/index.php?str=100&id=9385&idd=21

                                  https://www.tygodniksiedlecki.com/t53048-ta.szkola.nauczyla.tolerancji.i.szacunku....htm

                                  https://www.salon24.pl/u/mimm/1036608,maly-skrawek-wolnej-polski

link pdf : Szkice Podlaskie Nr 9 , Rok 2001  , a tam artykuł Pani Agaty Dąbrowskiej ,  pt. „ Przyczynek do dziejów

                       Żydów w Siedlcach w latach okupacji hitlerowskiej . Nieznany pamiętnik z lat II wojny światowej” 

 odznaczenie           http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP19530540661/O/M19530661.pdf

praca naukowa        https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/bulletin/bulletin_1967-01-01_3_page002.html

 

 

 

Opisał Michał Rzewuski , bratanek Lucyny Rzewuskiej , koleżanki szkolnej Zofii Olszakowskiej-Glazer .