Andrzej Galica

Andrzej Galica (ur. 27 listopada 1873 w Białym Dunajcu na Podhalu, zm. 6 czerwca 1945 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, legionista, uczestnik walk o niepodległość II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Był dzieckiem Macieja i Marii ze Skupniów. W 1897 r. ukończył gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie.

Studiował na politechnikach we Lwowie i Wiedniu gdzie uzyskał stopień inżyniera, w tym okresie działał też w Związku Strzeleckim. Literat – razem z Władysławem Orkanem, Andrzejem Stopką, Józefem Jedliczem i innymi tworzył tzw. szkołę podhalańską.

Od sierpnia 1914 roku do września 1917 roku służył w Legionach Polskich, był dowódcą batalionu uzupełnień w Wiedniu (awans na kapitana otrzymał we wrześniu 1914 roku). Od maja 1915 roku do listopada 1916 roku był dowódcą batalionu w 4 i 6 Pułku Piechoty Legionów (awans na na majora otrzymał we wrześniu 1915 roku, awans na podpułkownika otrzymał w październiku 1916 roku). Od listopada 1916 roku do września 1917 roku był dowódcą 4 Pułku Piechoty. Od września 1917 roku do lutego 1918 roku był inspektorem wyszkolenia Polskiego Korpusu Posiłkowego.

Po przejściu II Brygady przez front został internowany na Węgrzech, a następnie jako austriacki oficer rezerwy został wysłany na front włoski.

Od listopada 1918 roku do września 1919 roku był organizatorem i dowódcą oddziałów podhalańskich. Od września 1919 roku do marca 1920 roku był dowódcą Brygady Górskiej. Następnie od marca 1920 roku do sierpnia 1926 roku dowodził 21 Dywizją Piechoty Górskiej. 1 maja 1920 roku zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia 1920 roku, a 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu generała brygady ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku. W okresie od sierpnia 1926 roku do października 1930 roku był dowódcą Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu. W 1931 roku przeszedł w stan spoczynku. Następnie zostaje posłem i senatorem RP. Zmarł 6 czerwca 1945 roku w Warszawie, został pochowany na cmentarzu w Bęczkowicach.

Generał Andrzej Galica był odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych trzykrotnie.

Twórczość

• Janosik: pieśń dramatyczna w 4 aktach, Warszawa: Poleski Posterunek Wydawniczy”Placówka“, 1922 (Warszawa: W. Piekarniak).
• Przysięga: urywek z życia współczesnego na Podhalu w trzech odsłonach, Kraków: Z. Klemensiewicz, 1909 (Kraków: Druk. Ludowa).
• Robert Szporn: dramat w 4 aktach, Kraków:”Książka“, 1912 (Kraków: Druk. Ludowa).
• Twierdzą nam będzie każdy próg: utwór dramatyczny w 3-ch aktach z prologiem i inwokacją: osnuty na tle walk o Lwów: (wyszczególniony w 1928 r. na konkursie magistratu Lwowsk.), Przemyśl: J. Styfi, [1929] (Przemyśl: J. Styfi).

Pro Memoriam

Jesienią 1973, po kilku miesiącach starań, m.in. dzięki wsparciu materialnemu i organizacyjnemu udzielonemu przez Stanisława Fita z Czarnego Dunajca, byłego podkomendnego generała Galicy, prochy generała zostały sprowadzone na Podhale, gdzie 20 października pochowano je w kwaterze legionistów na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem. W uroczystym pogrzebie uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz administracyjnych Zakopanego, Zarząd Główny Związku Podhalan, przedstawiciele Zarząd Główny Związku Podhalan w U.S.A., duchowieństwo z ks. kanonikiem Władysławem Curzydłą (proboszczem Parafii Najświętszej Rodziny) na czele. Przemówienia pogrzebowe wygłosili: ks. prałat Jan Krupiński, red. Włodzimierz Wnuk, gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, pisarz Adam Pach, Józef Obrochta i dr Wincenty Galica.

• Imieniem Generała Andrzeja Galicy nazwano ulice w Bielsku Białej, Nowym Sączu, Nowym Targu, Zakopanem oraz w Białym Dunajcu.
• Andrzej Galica jest też patronem Gminnego Ośrodka Kultury w Białym Dunajcu).
• Przed Urzędem Gminy w Białym Dunajcu stoi pomnik generała Andrzeja Galicy, ufundowany w 2000 przez górali z Chicago.
• W miejscu przy ul. Skupniowej w Białym Dunajcu, gdzie stał dom w którym urodził się generał, ustawiona została tablica pamiątkowa
• 14 maja 2008 odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci gen. brygady Andrzeja Galicy w Domu Podhalan w Chicago, wyryto na niej słowa będące zawołaniem generała: „Kieb co, kany co, abo co, to my som” z podpisem: Związek Podhalan oraz dowództwo 21 Brygady Strzelców Podhalańskich w darze dla wszystkich członków Związku Podhalan w Ameryce Północnej. Chicago 14 maja 2008 roku. Tablicę odsłonił dowódca 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, gen. bryg. Tomasz Bąk, który przybył do Chicago wraz z dowódcą 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich, podpułkownikiem Zbigniewem Ząbkiem.
• Jego imię nosi też Koło nr 8 Związku Podhalan w Północnej Ameryce.