Mieczysław Makary Smorawiński

Gen. bryg. Mieczysław Makary Smorawiński s. Jana i Marii z Zagrodzkich, ur. 25 XII 1893 w Kaliszu. Studiował chemię na Politechnice Lwowskiej. Żołnierz Legionów. W 1920 dowódca 4 pp Leg. Gen. bryg. mianowany od 1 I 1928. Dowódca 6 DP, od 1934 dowódca OK II. Odznaczony Virtuti Militari 5 kl., OOP 3 kl., Krzyżem Walecznych czterokrotnie. Żonaty z Heleną z Danielewiczów, miał córkę Marię i syna Jerzego.

CAW, AP 17435, 27602, 30725, VM 73-6765; MiD WIH, Ł.W. 015/2 z IV 1940; AM 1.

Ukończył szkołę powszechną i polską Szkołę Handlową w Kaliszu. W 1911 za działalność niepodległościową w „Zarzewiu” został skazany na 6 miesięcy więzienia i zesłany w głąb Rosji do Jekaterynosławia. Następnie udał się do Lwowa, gdzie w 1912 złożył egzamin maturalny i podjął studia na wydziale chemii technicznej Szkoły Politechnicznej we Lwowie, które przerwał wybuch I wojny światowej. W czasie studiów we Lwowie należał od lutego 1912 do sierpnia 1914 do Drużyn Strzeleckich, w których odbył przeszkolenie wojskowe, a w 1914 ukończył kurs oficerski.

W chwili wybuchu I wojny światowej udał się do Krakowa, gdzie 16 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich, do II Brygady Legionów 2 pułku piechoty, gdzie pełnił kolejno stanowiska dowódcy plutonu, kompanii i batalionu. Od 30 września 1914, gdy wraz z brygadą udał się na Węgry, był na froncie. Na froncie w ramach II Brygady Legionów walczył do 30 grudnia 1916. Po kryzysie przysięgowym pozostał w 2 pułku piechoty Polskiego Korpusu Posiłkowego do 30 stycznia 1918, po czym od 16 lutego do 30 października 1918 służył w Polskiej Sile Zbrojnej.

Od 1 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został dowódcą II batalionu 8 Pułku Piechoty Legionów. Dowodził tym pododdziałem do dnia 13 lipca 1919; od 17 lutego do 5 maja 1919 pełnił obowiązki dowódcy 8 Pułku Piechoty Legionów i dowodził nim w walkach pod Lwowem w składzie brygady płk. Kulińskiego, następnie na froncie polsko-ukraińskim, Litwie i Białorusi.

W lipcu i sierpniu 1919 organizował i dowodził 9 Pułkiem Piechoty Legionów, a po jego zorganizowaniu powrócił do 8 Pułku Piechoty Legionów, którym dowodził do października 1919.

Od 10 listopada 1919 do 4 sierpnia 1920 był dowódcą 4 Pułku Piechoty Legionów, a następnie dowódcą IV Brygady Piechoty Legionów (4 sierpnia 1920—1 września 1921), która walczyła w rejonie Warszawy i Hrubieszowa. Ostatecznie walki brygada zakończyła w rejonie Lidy.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej 2 września 1921 został dowódcą piechoty dywizyjnej 2 Dywizji Piechoty Legionów. Obowiązki na tym stanowisku pełnił do 20 marca 1927. Od 8 września do 22 grudnia 1922 ukończył kurs dowódców pułków piechoty i piechoty dywizyjnej w Rembertowie. W czasie przewrotu majowego (1926) opowiedział się po stronie Józefa Piłsudskiego i 13 maja 1926 wyruszył z Kielc, gdzie stacjonowała 2 Dywizja Piechoty Legionów, do Warszawy na czele oddziału wydzielonego z dywizji aby wesprzeć oddziały wierne Piłsudskiemu.

Następnie 19 marca 1927 został mianowany dowódcą 6 Dywizji Piechoty w Krakowie, stanowisko objął 21 marca i zajmował je do października 1932.

1 stycznia 1928 prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 9 lokatą w korpusie generałów . Był wówczas najmłodszym generałem w Wojsku Polskim.

Od października 1932 do października 1934 był zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu nr III w Grodnie, a od października 1934 do września 1939 dowódcą Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie. W przeddzień wybuchu wojny organizował 39 Rezerwową Dywizję Piechoty i bazy zaopatrzeniowe dla 3 Dywizji Piechoty Legionów.

W chwili wybuchu II wojny światowej, będąc dowódcą Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie, organizował mobilizację oddziałów oraz bazy zaopatrzenia dla walczących oddziałów. Do 14 września 1939 przebywał w Lublinie, a następnie udał się zgodnie z rozkazem Kwatermistrza Wojska Polskiego początkowo do Kowla, a potem do Włodzimierza Wołyńskiego.

17 września 1939, po wkroczeniu wojsk Armii Czerwonej do wschodniej Polski, zakazał podległym mu oddziałom atakowania żołnierzy Armii Czerwonej, a także podjął decyzję o demobilizacji szeregowych i podoficerów, a pozostałym doradzał przebijanie się do Rumunii i na Węgry. Po dotarciu Armii Czerwonej do Włodzimierza Wołyńskiego rozpoczął z nimi pertraktację, a 20 września 1939 zgodnie z porozumieniem miał udać się z podległymi oddziałami w kierunku Bugu, lecz po wyruszeniu kolumna został zatrzymana, a następnie ogłoszono, że od tego momentu są jeńcami wojennymi. Gen. Smorawiński przebywał w kilku obozach jenieckich, ostatecznie pod koniec 1939 umieszczony w obozie w Kozielsku. Wraz z większością jeńców z tego obozu został zamordowany w Katyniu w 1940. Był jednym z dwóch zidentyfikowanych generałów (obok gen. Bronisława Bohatyrewicza) w czasie ekshumacji zwłok w lesie katyńskim w 1943.

Postanowieniem nr 112-48-07 prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała dywizji. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".