Bolesław Wicherkiewicz

Bolesław Wicherkiewicz (ur. 7 czerwca 1847 w Kcyni, zm. 7 grudnia 1915 w Wiedniu) – polski lekarz okulista i pedagog. Syn Jana Alojzego – lekarza, ucznia Jana Evangelisty Purkyněgo i współpracownika Karola Marcinkowskiego.

Edukacja

W latach 1867-1872 pobierał studia medyczne na wojskowej Akademii Medyko-Chirurgicznej Fryderyka Wilhelma w Berlinie i na Uniwersytecie Humboldtów tamże. Od 1870 do 1871 brał udział w wojnie francusko-pruskiej, w tym w oblężeniu Paryża. Doktoryzował się w 1872 pracą Über Sarkome und ihr Vorkommen im Mediastinum. Potem przebywał w najlepszych europejskich ośrodkach okulistycznych – w Londynie (William Bowman, Georg Critchett), Paryżu (Louis de Becker, Photinos Panas), Heidelbergu, Halle i Lipsku.

Okres poznański

W 1877 powrócił do Poznania, w którym mieszkał już wcześniej. 1 lipca tegoż roku założył na Chwaliszewie Zakład Leczniczy dla Ubogich Chorych na Oczy. Początkowo była to tylko przychodnia – po zabiegu chorych odsyłano do domu. Potem znalazły się też miejsca na łóżka. W 1892 zakupił kamienicę przy ul. Święty Marcin 6 i (od strony ul. Wysokiej) urządził większy i nowoczesny zakład okulistyczny. W 1895 było tam już 80 łóżek. Wicherkiewicz dysponował także przychodnią prywatną z 10 łóżkami.

Do szpitala przy Wysokiej zjeżdżali chorzy nie tylko z Wielkopolski, ale także ze Śląska, Prus Wschodnich, całych Niemiec, innych państw europejskich i z Ameryki Północnej. Był to wtedy największy szpital okulistyczny na ziemiach polskich oraz pierwsza placówka medyczna w Poznaniu o międzynarodowej renomie.

Okulista pełnił rolę sekretarza PTPN (do 1888). W latach 1889-1896 był szefem Wydziału Lekarskiego Towarzystwa, a od 1892 do 1896 (wyjazd do Krakowa) również Wiceprzewodniczącym PTPN. Przewodniczył komitetowi organizacyjnemu IV Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu w dniach 2-4 czerwca 1884. Od 1879, przez 14 lat, wydawał Sprawozdania Zakładu Leczniczego dla ubogich chorych na oczy, a ponadto był współzałożycielem i pierwszym redaktorem naczelnym Nowin Lekarskich.

W 1909 został mianowany przez państwo pruskie radcą sanitarnym, a wkrótce profesorem, co w przypadku Polaków było wielkim wyróżnieniem.

Okres krakowski

W 1895 powołany został na stanowisko profesora zwyczajnego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Objął je w 1896. Krakowska klinika okulistyczna liczyła wtedy 24 łóżka, co uderzało skromnością w stosunku do warunków poznańskich. W 1898 otwarto nowoczesny gmach nowej kliniki, w którym nadal było jednak tylko 40 łóżek. W uznaniu zasług profesor otrzymał tytuł Radcy Dworu. Leczył bezpłatnie zakonnice i zakonników, tudzież ubogich mieszkańców Krakowa. W 1900 papież przyznał mu Order świętego Grzegorza Wielkiego.

Od 1899 wydawał (z własnych środków) miesięcznik Postępy Okulistyczne. W latach 1897-1915 prezes, a potem członek honorowy Krakowskiego Towarzystwa Ratunkowego. Założył też stowarzyszenie Samarytanin Polski.

Jeszcze w Poznaniu zaraził się od jednej z pacjentek i ciężko chorował na prawe oko. W obawie przeniesienia się choroby na drugie z oczu, postanowił usunąć prawą gałkę oczną. Dokonano tego w budapesztańskiej klinice prof. Emila Grósza w 1902.

Zmarł nagle w Wiedniu, w 1915, po powikłaniach związanych z rakiem odźwiernika. Pochowany w Krakowie, na Cmentarzu Rakowickim.

Dorobek naukowy

Dorobek naukowy liczy ponad 300 prac, w tym około 150 dotyczy okulistyki. Był licznie cytowany, a jego nazwisko znajdować można w wielu współczesnych mu podręcznikach medycznych. Był także autorem pionierskich rozwiązań, zabiegów i instrumentów okulistycznych.

Życie prywatne

Żonaty z Bożeną Łyskowską, zmarłą w 1906 w Krakowie. Ożeniony powtórnie i prawdopodobnie nieszczęśliwie, z Marią Trzebińską. Posiadał jedną córkę, która wyjechała do Lwowa.