Robert Oszek

Robert Oszek (ur. 30 maja 1895 w Zaborzu, zm. 13 kwietnia 1938 w Katowicach) – kapitan marynarki, oficer Polskiej Marynarki Wojennej, dowódca w III powstaniu śląskim.

Urodził się w Zaborzu (obecnie dzielnica Zabrza) w rodzinie robotniczej. W wieku 15 lat ucieka z domu i w 1910 roku znalazł się w Hamburgu i podjął pracę na statku wielorybniczym „Olaf II” na którym pracował przez 2 lata.

Po powrocie do Niemiec, został powołany do niemieckiej marynarki wojennej i w latach 1912 – 1914 był elewem w szkole marynarki w Murwik pod Flensburgiem. Po ukończeniu szkoły został zaokrętowany na krążownik SMS „Bremen” i wypłynął w rejs do Meksyku. W trakcie pobytu w Meksyku, załoga krążownika wzięła udział w tłumieniu strajku robotników przemysłu naftowego. Robert Oszek za wypuszczenie kilku zatrzymanych robotników stanął przed sądem i został skazany na karę aresztu i został zdegradowany. Po powrocie do Niemiec pełnił służbę na okrętach szkolnych „Hertha” i „Kaiserin Augusta” .

Na początku I wojny światowej został przydzielony do załogi krążownika pancernego SMS „Blücher” i jako jeden z nielicznych członków załogi uratował się po jego zatopieniu w dniu 24 stycznia 1915 roku. Po czym został awansowany do stopnia bosmana i skierowany do szkoły nawigacyjnej w Altonie. Po której ukończeniu został oficerem pokładowym i został dowódcą torpedowca „D-8”, którym dowodził do momentu zakończenia I wojny światowej.

W styczniu 1919 roku wrócił do Polski i wstąpił do Marynarki Wojennej, początkowo w stopniu ppor. mar. w porcie wojennym w Toruniu, a od 1920 w Flotylli Pińskiej. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, będąc najpierw zastępcą dowódcy okrętu opancerzonego „Pancerny I”, a od 17 sierpnia 1920 roku dowódcą monitora „Mozyrz”.

W dniu 19 lutego 1921 roku został mianowany porucznikiem marynarki, równocześnie urlopowany i skierowany na Górny Śląsk. 27 lutego 1921 roku zgłosił się w Dowództwie Obrony Plebiscytu włączając się w działania mające na celu przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Na początku maja 1921 roku z byłych marynarzy stworzył specjalny oddział szturmowy, który został w zmotoryzowany i wyposażony w improwizowane samochody pancerne. Jak dowódca oddziału bierze udział w walkach w trakcie III powstania śląskiego w składzie Grupy „Północ”, m.in. w bitwie o Górę Św. Anny. W dniu 4 czerwca 1921 roku dowodził oddziałem, który stłumił bunt w dowództwie Grupy „Wschód”, którego członkowie zamierzali aresztować Wojciecha Korfantego.

Po zakończeniu powstania został komendantem konspiracyjnej Organizacji „P”, której celem była ochrona polskich placówek i instytucji do momentu ich przejęcia przez władze polskie. Funkcję tę pełnił do czerwca 1922 roku. W 1922 roku został awansowany do stopnia kapitana marynarki i ponownie rozpoczął służbę w Marynarce Wojennej.

W 1924 roku został zdemobilizowany. Pracował następnie jako kierownik hurtowni tytoniowych w Królewskiej Hucie i Katowicach. Aktywnie też działał w Związku Powstańców Śląskich.

Zmarł w Katowicach 13 kwietnia 1938 roku, a w dniu 16 kwietnia został pochowany cmentarzu garnizonowym w Katowicach przy ul. Zgrzebnioka (obecnie pomiędzy ul. Ceglaną i ul. Meteorologów).

Pamięć o nim podtrzymują m.in. uczniowie Zespołu Szkół Integracyjnych nr 1 w Katowicach, którego jest patronem.

• podporucznik marynarki (1919)
• porucznik marynarki (19 lutego 1921)
• kapitan marynarki (1922)

• Order Virtuti Militari kl. V
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Krzyż Niepodległości z Mieczami
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi