Franciszek Mazurkiewicz

Franciszek Władysław Mazurkiewicz ps. "Niebora", "Korday" (ur. 1 października 1901 w Złoczowie, poległ 11 sierpnia 1944 w Warszawie) – kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, w powstaniu warszawskim dowódca batalionu Miotła.

Franciszek Mazurkiewicz urodził się 1 października 1901 roku w Złoczowie, w rodzinie Bazylego i Barbary Franciszki z domu Lebrand. Był młodszym bratem generała brygady Jana Mazurkiewicza ps. „Radosław”. W rodzinnym mieście uczył się w szkole realnej. Razem z siostrą Bronisławą w 1915 wykradł ze szpitala we Lwowie rannego brata Jana, legionistę. Od 1918 we Lwowie uczył się w Państwowym Seminarium Nauczycielskim im. Stanisława Sobińskiego i zaliczył tam do wiosny 1919 dwa kursy. W listopadzie 1918 w oddziale Romana Abrahama będąc w stopniu szeregowca uczestniczył w obronie Lwowa. Oddział został przemianowany w końcu miesiąca na detaszowany batalion w którym dowodził od lutego 1919 sekcją, a od czerwca był zastępcą dowódcy plutonu i awansował do stopnia plutonowego. Od sierpnia 1919 w Oddziale Informacyjnym Frontu Wołyńskiego był zastępcą kierownika sekcji ofensywnej i oficera ewidencyjnego. Referent śledczy i organizator ekspozytury w Berdyczowie od maja 1920, a następnie zastępca referenta organizacyjnego Oddziału II dowództwa kolejno: 2 Armii, 3 Armii i Frontu Środkowego. Bezterminowo urlopowany w maju 1921. Na Nowogródczyźnie i Wołyniu (Baranowicze i Równe) był współzałożycielem Związku Strzeleckiego.

W okresie lipiec–sierpień 1931 był absolwentem Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Grudziądzu. Od 1932 inspektor terenowy KG Związku Strzeleckiego na teren woj. nowogródzkiego. W 1934, w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1931, w korpusie oficerów rezerwy piechoty, pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Baranowiczach. Posiadał przydział mobilizacyjny do 80 Pułku Piechoty w Słonimiu. Mianowany w styczniu 1935 oficerem Śląskiego Inspektoratu Straży Granicznej i służył tam aż do wybuchu wojny, a jednocześnie brał czynny udział w organizowaniu tzw. dywersji pozafrontowej.

We wrześniu 1939 cofał się wraz ze Strażą Graniczną i w połowie września dotarł do Lwowa, a następnie w październiku przeszedł na Węgry, gdzie działał w Bazie Nr 1 „Romek”–„Liszt” w Budapeszcie. Występował w czasie jej funkcjonowania pod przybranym nazwiskiem Franciszek (Ferenc) Korday, a kiedy w styczniu 1941 zostały zlikwidowane przedstawicielstwa polskie pod ps. „Korday”. Odpowiadał w bazie za przerzuty przez Słowację i Nowy Targ do Warszawy. Odwołany do kraju przybył we wrześniu 1943 do Warszawy używając wówczas nazwiska Franciszek Kwieciński. Przydzielony został do Oddziału IV (wyszkoleniowego) KG AK oraz uczestniczył w szkoleniu dowódców plutonów i kompanii tworzącego się batalionu „Miotła”. Mianowany z końcem roku kapitanem rezerwy, a dowódcą batalionu „Miotła” został wiosną 1944 i dowodził nim w Powstaniu warszawskim. Prowadził w nocy z 1 na 2 sierpnia 1944 udany szturm na Monopol Tytoniowy przy ul. Dzielnej. Poległ 11 sierpnia 1944 podczas powstańczego kontrataku w rejonie ul. Stawki i 11 sierpnia 1944 odznaczony Orderem Virtuti Militari[2]. Pochowany na Powązkach Wojskowych obok brata. Pośmiertnie w końcu sierpnia awansowany na majora rezerwy. W uzasadnieniu pośmiertnego wniosku awansowego z 15 sierpnia 1944 napisano o nim:

„Za bohaterskie dowodzenie oddziałem, zdobycie Monopolu, Nowolipek, Fajfra [sic] i Stawek. Poległ prowadząc oddział do szturmu na Stawki. Wykazał doskonałą postawę d–cy i zasługuje na awans”

31 lipca 2013 roku w Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie, w przeddzień 69. rocznicy Powstania, Prezydent RP Bronisław Komorowski przekazał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari rodzinie Franciszka Mazurkiewicza.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – 11 sierpnia 1944
• Krzyż Niepodległości – 1937
• Krzyż Walecznych – 1921