Ludwik Cohn

Ludwik Cohn (ur. 23 czerwca 1902 w Warszawie, zm. 14 grudnia 1981 w Warszawie) – polski adwokat, radca prawny i działacz socjalistyczny, obrońca w wielu procesach politycznych, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej KOR.

Urodził się w Warszawie w rodzinie pochodzenia żydowskiego, jako syn notariusza Filipa Cohna i Zofii z domu Starkman. Jego bratem był prawnik i muzyk Juliusz Cohn (1899–1975).

Od 1917 członek nielegalnego Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej (od 1918 Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej). Od 1919 do 192 wiceprzewodniczący KC ZPMS. Po otrzymaniu 7 czerwca 1920 świadectwa maturalnego w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców w Warszawie, zgłosił się 12 lipca 1920 ochotniczo do wojska. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej na froncie w stopniu kanoniera w 9 pułku artylerii polowej do listopada 1920. Od listopada 1920 do października 1924 studiował prawo uzyskując stopień magistra praw. Studiował również nauki historyczne. W tym czasie członek Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (w okresie 1925–1927 członek Komitetu Wykonawczego). Po ukończeniu studiów pracował Związku Obrony Kresów Wschodnich, a następnie w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej.

W latach 1923 – 1932 był sekretarzem Centralnego Wydziału Młodzieży TUR, a następnie sekretarzem Komitetu Centralnego OM TUR. Od 1932 do 1936 przewodniczący Komitetu Centralnego Organizacji Młodzieży TUR. Wraz z Adamem Ciołkoszem reprezentował młodzież socjalistyczną w Socjalistycznej Międzynarodówce.

W latach 1918 – 1945 należał do PPS, będąc od 1931 do 1934 członkiem Centralnego Sądu Partyjnego a do 1934 do 1937 członkiem jej Rady Naczelnej. Od 1933 do 1936 wiceprzewodniczący Centralnego Wydziału Młodzieży PPS. Od 1931 do 1939 pracował jako adwokat. Był obrońcą w procesach politycznych w II RP (bronił m.in. Bolesława Drobnera). W latach 1936 – 1939 jako obrońca był objęty śledztwem, pod zarzutem ujawnienia rodzinie klienta oskarżonego o szpiegostwo na rzecz ZSRR tajemnicy, dotyczącej bezpieczeństwa państwa[2]. W związku ze śledztwem w lipcu 1936 przebywał kilkanaście dni w więzieniu mokotowskim. Ostatecznie został uniewinniony przez Sąd Najwyższy w 1939. Uznany był jednak przez władze za osobę podejrzaną jako "jednolitofrontowiec", członek opozycji w PPS i antymilitarysta". Z tego powodu nie otrzymał karty mobilizacyjnej w 1939.

Zgłosił się we wrześniu 1939 ochotniczo do wojska. Brał udział w obronie Warszawy w czasie kampanii wrześniowej podporucznik w szeregach 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej. Odznaczony 29 września 1939 Krzyżem Walecznych. Przebywał w niewoli niemieckiej w obozach jenieckich: Colditz, Prenzlau Hammerstein a od września 1940 w Oflagu II C Woldenberg.

Po powrocie do Polski w lutym 1945 włączył się w działalność nielegalnej PPS. Uczestniczył w próbie utworzenia Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. Odmówił przyjęcia mandatu członka Rady Naczelnej "lubelskiej" PPS w 1946.

20 maja 1947 został aresztowany przez władze komunistyczne za próbę odbudowy konspiracyjnej PPS-WRN. W procesie przywódców WRN został w 1948 skazany na 5 lat więzienia, utratę praw obywatelskich na dwa lata i przepadek całego mienia. Objęty amnestią i wypuszczony na wolność. W jego sprawie interweniował m.in. jeden z przywódców komunistycznej centrali związków zawodowych CGT z Francji Luis Saillant.

W końcu 1948 inspektor w zakładach prefabrykacji. Od 1949 pracował dorywczo w kancelarii prawniczej Maurycego Karniola. W 1956 wpisany na listę adwokacką. Odmówił złożenia wniosku o rehabilitację. W 1965 na wyjeździe w Paryżu spotkał się z Adamem Ciołkoszem i Zygmuntem Zarembą. Utrzymywał z nimi kontakty po powrocie do kraju. Z tego powodu przeprowadzono u niego rewizję i wszczęto śledztwo w 1971 (umorzone w 1973).

Związany z opozycją demokratyczną w PRL. Członek Klubu Krzywego Koła. Był sygnatariuszem Listu 59 w grudniu 1975. W 1976 był jednym z założycieli Komitetu Obrony Robotników oraz Komitetu Samoobrony Społecznej KOR, podpisał też list 14. Współtworzył w 1980 wraz z Zbigniewem Romaszewskim i Anielą Steinsbergową Komisję Helsińską.

Od 1972 był wolnomularzem członkiem działającej wtedy w konspiracji warszawskiej loży "Kopernik". Jako kalwinista (po ojcu), został pochowany na warszawskim cmentarzu ewangelicko-reformowanym.

W kwietniu 1989 na wniosek Ministra Sprawiedliwości, Sąd Najwyższy zmienił wyrok z 1948 i wszystkich w nim oskarżonych uniewinnił.

23 września 2006 został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.