Zygmunt Dobrowolski

Zygmunt Dobrowolski ps. „Mostowicz”, „Polanowski”, „Zyndram”, „Zygmunt Zyndram” (ur. 8 czerwca 1897 w Czeczelnikach, zm. 11 września 1972 w Zabrzu) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego.

Zygmunt Dobrowolski urodził się 8 czerwca 1897 w majątku Czeczelniki, w powiecie olhopolskim ówczesnej guberni podolskiej, w rodzinie Kazimierza i Wiktorii Radeckiej-Mikulicz. Jego ojciec był inżynierem, administratorem majątku i właścicielem majątku Łuka koło Żytomierza. Od 1906 uczęszczał do II Gimnazjum, a od 1909 do I Gimnazjum w Żytomierzu. W maju 1915 otrzymał świadectwo dojrzałości. W gimnazjum prowadził od 1912 młodsze koło korporacji uczniowskiej. Student Wydziału Agronomicznego Politechniki w Kijowie od sierpnia 1915 do maja 1916.

Służył od czerwca 1916 w armii rosyjskiej i ukończył w niej szkołę podoficerską. W 7 pułku ułanów III Korpusu Polskiego na Wschodzie był od grudnia 1917 zastępcą dowódcy plutonu. W kwietniu 1918 został ranny. Do czerwca, do czasu likwidacji korpusu, przebywał w szpitalu, a później w majątku ojca, Łuka koło Żytomierza, jako rekonwalescent. W październiku 1918 przybył do Warszawy i zapisał się na studia na Wydziale Rolnym SGGW. W listopadzie tego roku uczestniczył w rozbrajaniu Niemców i w tym samym miesiącu został dowódcą plutonu w 1 pułku ułanów Krechowieckich. W okresie od 23 lutego do 20 czerwca 1920 był kadetem Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie, w 27. klasie kawaleryjskiej podporucznika Bogusława Miłka. Po ukończeniu szkoły został awansowany na podchorążego i skierowany do macierzystego pułku, z którym walczył na wojnie z bolszewikami.

Od maja 1921 pełnił funkcję adiutanta Centralnej Szkoły Wojskowej Gimnastyki i Sportów w Poznaniu pozostając w ewidencji 1 pułku ułanów Krechowieckich. Od marca 1922 pełnił obowiązki dowódcy plutonu, a od kwietnia 1925 adiutanta w 15 pułku ułanów. Ukończył w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu kursu doszkolenia, a od czerwca 1927 ponownie był w 15 pułku ułanów dowódcą plutonu i p.o. dowódcy szwadronu. 18 czerwca 1930 został przeniesiony do 10 pułku strzelców konnych w Łańcucie na stanowisko dowódcy plutonu. We wrześniu tego roku został dowódcą szwadronu.

Z dniem 4 stycznia 1932 został powołany na dwuletni kurs 1931-1933 w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1933, po ukończeniu kursu i otrzymaniu tytułu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Dowództwa 10 Brygady Kawalerii w Rzeszowie na stanowisko oficera sztabu. W 1934 został przesunięty na stanowisko szefa sztabu 10 Brygady Kawalerii dowodzonej przez pułkownika Wincentego Jasiewicza. W listopadzie 1935 przekazał obowiązki szefa sztabu rotmistrzowi dyplomowanemu Franciszkowi Skibińskiemu. W Wyższej Szkole Wojennej był od 1936 wykładowcą taktyki kawalerii. Pod koniec sierpnia 1939 otrzymał przydział do Sztabu Armii „Kraków” na stanowisko zastępcy szefa Oddziału III, podpułkownika dyplomowanego Jana Rzepeckiego. Na tym stanowisko walczył w czasie kampanii wrześniowej 1939. Powrócił do Warszawy po zakończeniu działań wojennych.

Od grudnia 1939 w konspiracji w SZP–ZWZ. Nie jest bliżej znany jego początkowy przydział. Szef sztabu (po mjr Jerzym Kirchmayerze) Komendy Okręgu Warszawa–Województwo ZWZ od jesieni 1940, a od początku 1942 był szefem sztabu i zastępcą płk-gen. Albina Skroczyńskiego. Był już w stopniu majora dyplomowanego i występował pod pseudonimem „Polanowski”, a później „Mostowicz”. Rozkazem L.21/BP z 11 listopada 1941 mianowany podpułkownikiem służby stałej. Przeniesiony został do pracy w Oddziale III KG AK rozkazem KG AK z 27 sierpnia 1943 i używał tam pseudonimu „Zyndram”. Uczestnik Powstania Warszawskiego. Pod pseudonimem „Zygmunt Zyndram” uczestniczył od 28 września 1944 obok ppłk. Franciszka Hermana w pertraktacjach kapitulacyjnych, a 2 października podpisał w imieniu dowództwa AK wraz z płk. Kazimierzem Irankiem-Osmeckim układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie. Po wojnie przebywał w kraju. Zmarł w Zabrzu 11 września 1972 i został pochowany na cmentarzu Komunalnym (Wojskowym) na Powązkach.

Awanse

• major – 1937
• podpułkownik – 11 listopada 1941

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych – 1921
• Srebrny Krzyż Zasługi – 19 marca 1935