Leon Pietraszkiewicz

Leon Pietraszkiewicz (ur. 20 lutego 1907 w Warszawie, zm. 22 lutego 1987 tamże) – polski aktor, teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser, pedagog.

Pracę jako aktor rozpoczął w 1932 w Teatrach Miejskich we Lwowie. W 1935 ukończył Wydział Sztuki Aktorskiej Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej (PIST) w Warszawie. W latach 1937–1939 występował na deskach Teatrów Miejskich w Łodzi. W 1946 zdał aktorski egzamin eksternistyczny przed Centralną Komisją Egzaminacyjną przy PIST w Łodzi. W 1949 ukończył studia na Wydziale Reżyserskim warszawskiej PWST.

Po zakończniu II wojny światowej występował na scenach Teatru Wojska Polskiego w Łodzi (1945–1949) i Teatru Polskiego w Warszawie (1949–1976). Był wykładowcą na warszawskiej i łódzkiej PWST.

Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w spektaklach: Skowronek Jeana Anouilh w reż. Czesława Szpakowicza jako Cauchon (1956), Żeglarz Jerzego Szaniawskiego w reż. Józefa Słotwińskiego jako Przewodniczący (1958), Dziady Adama Mickiewicza w reż. Adama Hanuszkiewicza (1959), Zygmunt August Stanisława Wyspiańskiego w reż. Tadeusza Byrskiego (1961), Faust Johanna Wolfganga von Goethego w reż. Stanisława Wohla (1961), Kandyd Woltera w reż. Jerzego Krasowskiego (1964), Horsztyński Juliusza Słowackiego w reż. Jerzego Kreczmara (1966) oraz w Braciach Karamazow Fiodora Dostojewskiego w reż. Jerzego Krasowskiego jako Sprawnik (1969), Awansie Edmunda Niziurskiego w reż. Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego jako Nierucha (1971), Ostatnich dniach Michaiła Bułhakowa w reż. Macieja Wojtyszki jako Turgieniew (1977) i w przedstawieniu Każdemu, co mu się należy od mafii Leonarda Sciascii w reż. Juliusza Janickiego jako Abello (1980).

Zagrał również w telewizyjnej "Kobrze", kreując postać majstra Króla w cyklu Stawka większa niż życie w reż. Andrzeja Konica (odc. 6. Okrążenie).

W 1976 przeszedł na emeryturę, ale nadal występował gościnnie w Teatrze Polskim w Warszawie. Zagrał m.in. postacie: Cymbalisty w Balladzie łomżyńskiej Ernesta Brylla (1978), poety w spektaklu Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda (1979), Dziada w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (1981) – wszystkie w reż. Augusta Kowalczyka oraz aktora w Wyzwoleniu Stanisława Wyspiańskiego (1982), Pyramusa w Romulusie Wielkim Friedricha Dürrenmatta (1985), Lamberta w Lordzie Clavertonie Thomasa Stearnsa Eliota (1985) i Faraona w Żywocie Józefa Mikołaja Reja (1985) – wszystkie w reż. Kazimierza Dejmka.

Zmarł 22 lutego 1987 w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C-39-7-7).

Filmografia

Aktor

• W chłopskie ręce (1946) – Jan Froncek
• Zakazane piosenki (1946) – śpiewak uliczny
• Stalowe serca (1948)
• Młodość Chopina (1951) – Nikołaj N. Nowosilcow
• Kariera (1954) – robotnik krytykujący Krupę
• Król Maciuś I (1957) – minister wojny
• Cafe pod Minogą (1959) – żandarm niemiecki aresztujący redaktora Zagórskiego
• Rzeczywistość (1960) – Piasecki, naczelnik brygady politycznej w Wojewódzkim Urzędzie Śledczym w Wilnie
• Wyrok (1961) – doktor Żak
• Między brzegami (1962) – ojciec Marii
• Pasażerka (1963) – lagerkommandant untersturmfuhrer Grabner
• Barwy Walki (1964) – granatowy policjant
• Miejsce dla jednego (1964) – Antos
• Podziemny front (serial telewizyjny) (1965) – lekarz (odc. 3. Spotkanie z mordercą i odc. 6. Przeprawa)
• Gdzie jest trzeci król (1966) – pułkownik Wala, szef Berenta
• Kontrybucja (1966) – "Siwy"
• Klub szachistów (1967) – prezes Związku Kupców
• Przeraźliwe łoże (1967) – inspektor policji
• Zbrodnia lorda Artura Savile'a (1967) – dziekan Chichester, wuj lorda Artura
• Dzieci z naszej szkoły (serial telewizyjny) (1968) – weteran (odc. 3. Mysz i odc. 4. Słowo honoru)
• Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1968) – właściciel pensjonatu "Orient" (odc. 4. Café Rose)
• Czterej pancerni i pies (serial telewizyjny) (1969) – stary Niemiec (odc. 16. Daleki patrol)
• Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) – Herbert Gulke (cz. 1. Ucieczka)
• Gniewko, syn rybaka (serial telewizyjny) (1969–19670) – Dadżbor (odc. 1. Zdrada)
• Epilog norymberski (1970) – oskarżony
• Brylanty pani Zuzy (1971) – pracownik kontrwywiadu
• Czarne chmury (serial telewizyjny) (1973) – Ostroróg (odc. 6. Intryga i odc. 10. Pościg)
• Wielka miłość Balzaka (serial telewizyjny) (1973) – minister Mikołaja I (odc. 5. Spotkanie w Sankt-Petersburgu)
• 07 zgłoś się (serial telewizyjny) (1976) – Kazimierz Czudraś, złodziej (odc. 2. Wisior)
• Zaklęty dwór (serial telewizyjny) (1976) (odc. 1. Cień starościca)
• Noce i dnie (serial telewizyjny) (1977) – prowadzący zebranie socjalistów (odc. 11. U schyłku dnia)
• Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) (1981) – sędzia (odc. 11. Ojcowie i dzieci)

Polski dubbing

• Okup – Jesse Chapman (1956)
• Koń, który mówi (1961–1966)
• 300 Spartan (1962)

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1964)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1955)
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1987)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1976)
• Złoty Krzyż Zasługi (1953)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1967)
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki na Festiwalu Szekspirowskim za rolę Kalibana w Burzy (1947)