Cezary Haller

Cezary Haller (ur. w 1875, zm. 26 stycznia 1919) – kapitan Wojska Polskiego, działacz polityczny, poseł na Sejm w Wiedniu. Pośmiertnie mianowany na stopień majora Wojska Polskiego

Urodził się w 1875 roku w majątku Jurczyce pod Krakowem (gmina Skawina), jako piąte z kolei dziecko arystokraty-ziemianina Henryka Hallera von Hallenburga i Olgi z Treterów. Pochodził w prostej linii od Jana Hallera, księgarza i właściciela pierwszej w Polsce oficyny wydawniczej w XVI wieku. Starszym bratem Cezarego był gen. Józef Haller, dowódca Błękitnej Armii, Frontu Pomorskiego i Frontu Północno-Wschodniego.

Do siódmego roku życia wychowywał się, wraz z licznym rodzeństwem, na wsi. Należał obok innych członków rodziny do Sodalicji Mariańskiej oraz do Trzeciego Zakonu Świeckiego Franciszkańskiego (tercjarzy). Wielki wpływ na osobowość młodego Hallera wywarła atmosfera patriotyzmu i głębokiej religijności rodzinnego domu.

Ojciec Hallera brał udział w powstaniu styczniowym, dziadek ze strony matki był kapitanem Wojska Polskiego w powstaniu listopadowym i kawalerem krzyża Virtuti Militari.

W 1882 roku rodzina Hallerów przeniosła się do Lwowa, gdzie młody Haller rozpoczął naukę w gimnazjum niemieckim. Po jego ukończeniu wstąpił do wojskowej Niższej Szkoły Realnej w Koszycach na Węgrzech (obecnie Słowacja), a następnie do prestiżowej Wyższej Szkoły Realnej w Hranicach (ówcześnie Maehrisch-Weisskirchen), do której uczęszczali także arcyksiążęta austriaccy. Po ich ukończeniu studiował na Akademii Technicznej w Wiedniu, na wydziale artylerii, i odbył służbę wojskową w armii austriackiej. Potem wycofał się z wojska, by osiąść w rodzinnym majątku w Jurczycach. Dzięki niemu Radziszów i Jurczyce, zostały połączone nowoczesną drogą. W 1911 roku wybrano go, z ramienia konserwatystów, na posła do parlamentu austriackiego (zajmował się sprawami Śląska Cieszyńskiego i występował w obronie prześladowanych Polaków z Poznańskiego). W czasie I wojny światowej wstawiał się za legionistami z II Brygady internowanymi na Węgrzech.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wstąpił do Wojska Polskiego w randze kapitana i walczył na Śląsku Cieszyńskim. Zginął 26 stycznia 1919 roku w przegranej bitwie z oddziałami czeskimi pod Kończycami Małymi w gminie Zebrzydowice w powiecie cieszyńskim. Stał na czele oddziału czterystu żołnierzy polskich i dowodził obroną północnego skrzydła polskiego wzdłuż linii kolejowej. Po ataku trzech czeskich pułków przeszedł do kontrataku. Trafiony kulą karabinu maszynowego upadł, a po odparciu polskiego ataku, bagnetem dobili go czescy żołnierze.

dziad: Józef Haller (1783-1850) prezes senatu Wolnego Miasta Krakowa